Η απόκτηση ενός καινούργιου ή μεταχειρισμένου αυτοκινήτου μπορεί να επιφέρει σημαντικές φορολογικές επιβαρύνσεις για τους φορολογούμενους, λόγω των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Στο άρθρο που ακολουθεί θα αναλύσουμε τι πρέπει να γνωρίζετε για να αποφύγετε δυσάρεστες εκπλήξεις.
Τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων
Το τεκμήριο διαβίωσης για το αυτοκίνητο καθορίζεται από τα κυβικά εκατοστά και την ηλικία του οχήματος. Παράλληλα, το ποσό που ξοδεύτηκε για την αγορά του αυτοκινήτου θεωρείται τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου. Αυτό σημαίνει ότι το συνολικό τεκμαρτό εισόδημα αυξάνεται, επιβαρύνοντας περαιτέρω τον φορολογούμενο. Ιδιαίτερα για αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού (άνω των 1.929 κ.ε.), επιβάλλεται επιπλέον φόρος πολυτελούς διαβίωσης.
Παράδειγμα υπολογισμού τεκμηρίων
Ας εξετάσουμε ένα παράδειγμα: Ένας φορολογούμενος αγοράζει στις 7 Ιανουαρίου 2023, ένα αυτοκίνητο 1.400 κ.ε. ηλικίας 4 ετών στην τιμή των 12.000 ευρώ. Το τεκμήριο διαβίωσης για το αυτοκίνητο αυτό είναι 5.200 ευρώ, ενώ το ποσό των 12.000 ευρώ αποτελεί τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου. Έτσι, η συνολική τεκμαρτή δαπάνη ανέρχεται σε 17.200 ευρώ. Σε αυτό προστίθεται το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης (3.000 ευρώ για άγαμο και 5.000 ευρώ για έγγαμο) και το τεκμήριο της κατοικίας, αυξάνοντας περαιτέρω την επιβάρυνση.
Πώληση ή ακινησία αυτοκινήτου
Αν το αυτοκίνητο πωληθεί, τεθεί σε ακινησία ή καταστραφεί μέσα στο έτος 2023, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη (τεκμήριο διαβίωσης) υπολογίζεται μόνο για τους μήνες που το αυτοκίνητο ήταν στην κατοχή του ιδιοκτήτη. Για παράδειγμα, αν το αυτοκίνητο πουλήθηκε τον Ιούνιο, λαμβάνονται υπόψη τα δωδέκατα της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης για τους μήνες Ιανουάριο μέχρι και Ιούνιο.
Αυτοκίνητα με πρώτη άδεια κυκλοφορίας πριν το 2004
Για τα επιβατικά Ι.Χ. που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα πριν τις 4 Μαρτίου 2004 και δεν βρίσκονται πλέον στην κατοχή των ιδιοκτητών τους, οι τελευταίοι πρέπει να προχωρήσουν στη διαγραφή τους από το Μητρώο Αδειών Κυκλοφορίας Οχημάτων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Διαφορετικά, θα συνεχίσουν να επιβαρύνονται με την ετήσια αντικειμενική δαπάνη.
Ανήλικοι ιδιοκτήτες
Αν το αυτοκίνητο ανήκει σε ανήλικο παιδί, η αντικειμενική δαπάνη υπολογίζεται στον γονέα με το μεγαλύτερο εισόδημα. Αν αυτός έχει χάσει τη γονική μέριμνα, τότε υπολογίζεται στον άλλον γονέα. Η δαπάνη πρέπει να αναγράφεται στους αντίστοιχους κωδικούς της φορολογικής δήλωσης.
Ατομικές επιχειρήσεις
Για φορολογούμενους με ατομική επιχείρηση που χρησιμοποιεί επιβατικά ή μικτής χρήσης αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, η αντικειμενική δαπάνη υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη όλα τα αυτοκίνητα της επιχείρησης.
Τεκμήριο για τα Ι.Χ.
Το τεκμήριο διαβίωσης για τα επιβατικά αυτοκίνητα καθορίζεται ως εξής:
- Για αυτοκίνητα μέχρι και 1.200 κ.ε.: 4.000 ευρώ.
- Για αυτοκίνητα από 1.201 κ.ε. έως 2.000 κ.ε.: προστίθενται 600 ευρώ ανά 100 κ.ε.
- Για αυτοκίνητα από 2.001 κ.ε. έως 3.000 κ.ε.: προστίθενται 900 ευρώ ανά 100 κ.ε.
- Για αυτοκίνητα άνω των 3.000 κ.ε.: προστίθενται 1.200 ευρώ ανά 100 κ.ε.
Τα ποσά μειώνονται ανάλογα με την παλαιότητα του αυτοκινήτου κατά ποσοστό 30% για χρονικό διάστημα κυκλοφορίας πάνω από 5 και μέχρι 10 έτη και κατά ποσοστό 50% για χρονικό διάστημα πάνω από 10 έτη.
Εν κατακλείδι, η αγορά αυτοκινήτου απαιτεί προσεκτικό προγραμματισμό και γνώση των φορολογικών επιπτώσεων. Η κατανόηση των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων είναι απαραίτητη για την αποφυγή υψηλών φορολογικών επιβαρύνσεων.