Για την καλύτερη δυνατή απόδοση, οι κολυμβητές προπονούνται ώστε να επιτύχουν μία αποτελεσματική και ταυτόχρονα ενεργειακά οικονομική τεχνική. Οι προπονητές διδάσκουν με συγκεκριμένες μεθόδους τους αρχάριους κολυμβητές να δίνουν μεγάλη σημασία στην αποτελεσματικότητα της κίνησής τους στο νερό. Μία καλή τεχνική σημαίνει πως περισσότερη από την διαθέσιμη ενέργεια του κολυμβητή δαπανάται για την κατανίκηση της οπισθέλουσας αντίστασης και για την προώθηση του σώματος προς τα μπρος, κάτι που οδηγεί σε μεγαλύτερη ταχύτητα σε σχέση με αυτήν που έχει κάποιος κολυμβητής με κακή τεχνική.
Συνεπώς, Τεχνική και Αποτελεσματικότητα είναι έννοιες αλληλενδετες.
Μιλώντας για Αποτελεσματικότητα, αναφέρομαι στην “Προωθητική Αποτελεσματικότητα”. Μηχανικά,η προωθητική αποτελεσματικότητα είναι το ποσό της ενέργειας που χρησιμοποιείται για την κατανίκηση της οπισθέλκουσας δύναμης και για την προώθηση στο νερό, ως ποσοστό της συνολικής ενέργειας που δαπανά ο κολυμβητής (Συνολική ενέργεια = ενέργεια για προώθηση + ενέργεια για κίνηση των άκρων + ενέργεια που μεταφέρεται στο νερό).
Συνεπώς, όταν η ενέργεια που χρησιμοποιείται για την προώθηση αποτελεί ένα αρκετά μικρό ποσοστό της συνολικής ενέργειας, τότε η κίνηση του κολυμβητή δεν χαρακτηρίζεται αποτελεσματική. Για παράδειγμα, αν ένας κολυμβητής έχει υψηλή συχνότητα χεριάς (γρήγορη κίνηση χεριών), αλλά δεν προωθείται με υψηλή ταχύτητα, σημαίνει πως πιθανότατα μεταφέρει ένα μεγάλο ποσοστό της ενέργειάς του στο νερό και αντίστοιχα χρησιμοποιεί ένα μικρό ποσοστό στο να υπερνικήσει την οπισθέλκουσα και να προωθήσει το σώμα του μπροστά.
Η Προωθητική Αποτελεσματικότητα, μπορεί να αξιολογηθεί από το ποσοστό μεταξύ της ταχύτητας του σώματος στο νερό και της ταχύτητας των άκρων. Συμπερασματικά, ένας κολυμβητής που είναι ικανός να έχει γρήγορη προώθηση χρησιμοποιώντας μικρότερη ταχύτητα κίνησης των άκρων του, είναι πιο αποτελεσματικός από κάποιον που επιτυγχάνει την ίδια ταχύτητα προώθησης με μεγαλύτερη όμως ταχύτητα των άκρων του.
Δείκτης αποτελεσματικότητας SWOLF
Ένας καλός τρόπος να μετρήσουμε την προωθητική μας αποτελεσματικότητα, είναι ο δείκτης SWOLF, ο οποίος είναι ουσιαστικά το άθροισμα του χρόνου που πετυχαίνει κάποιος από την μία άκρη της πισίνας στην άλλη και του αριθμού των χεριών που κάνει για την απόσταση αυτή, αναγόμενο στα 25μ.
SWOLF = (Lap split + stroke count) x 25/pool length
Όσο μικρότερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο πιο αποτελεσματικό είναι το κολύμπι. Το SWOLF όμως δεν είναι το παν και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μπερδεύουμε την αποτελεσματικότητα με τον τελικό χρόνο που επιτυγχάνεται. Έχει παρατηρηθεί πως κάποιοι από τους καλύτερους κολυμβητές στον κόσμο δεν παρουσιάζουν στις κούρσες τους τα μικρότερα νουμερα SWOLF. Ο δείκτης αυτός είναι για τον καθένα διαφορετικός και θα πρέπει ο κολυμβητής με την καθοδήγηση του προπονητή του να βρει το κολύμπι που του ταιριάζει ώστε να πετυχαίνει τους καλύτερους δυνατούς χρόνους ανάλογα την απόσταση που κολυμπάει.
Αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα
Στις προπονήσεις χρησιμοποιούμε πολλές φορές βοηθήματα όπως “χεράκια” και “πέδιλα”, όχι μόνο με σκοπό την ενδυνάμωση αλλά και για την βελτίωση της αίσθησης για την αξία της αποτελεσματικότητας στον κολυμβητή. Τα βοηθήματα αυτά αυξάνουν την προωθητική επιφάνεια που χρησιμοποιεί ο κολυμβητής και συνεπώς μεγαλύτερη μάζα νερού επιταχύνεται με την ίδια ταχύτητα κίνησης των άκρων, καθιστώντας το κολύμπι πιο αποτελεσματικό έως και κατά 10%.