Είμαι μητέρα εδώ και δέκα χρόνια. Και μάλιστα, μητέρα «παραδοσιακή». Αυτό σημαίνει πως η προτεραιότητά μου είναι πάντα η κόρη μου. Διαμορφώνω το πρόγραμμά μου σύμφωνα με τις ανάγκες της, δουλεύω, μαγειρεύω, πλένω τα ρούχα της, της μιλάω, της διαβάζω, την φέρνω σε επαφή με θέματα κοινωνικά και πολιτιστικά, συζητάμε, παίζουμε, και κάνουμε όλα όσα κάνετε κι εσείς με τα παιδιά σας.
Πρόσφατα την άκουσα να λέει πως δεν κάνω αρκετά για εκείνη και πως η δουλειά με απορροφά πολύ. Στην αρχή ένιωσα αδικημένη. Έπειτα θύμωσα και τελικά στεναχωρήθηκα. Έβαλα στο μικροσκόπιο τη συμπεριφορά μου κι εντόπισα τα λάθη και τις παραλείψεις μου. Σίγουρα υπάρχουν πολλά που μπορώ να διορθώσω και να βελτιώσω, μα, παίρνοντας απόσταση από τα γεγονότα και βλέποντας με ψυχραιμία την μεγάλη εικόνα, κατέληξα πως ένα από τα λάθη μου είναι πως δεν της έχω μάθει να εκτιμά όσα κάνω για εκείνη.
Μία παιδική συμπεριφορά που την βλέπω συχνά γύρω μου. Κάνετε πάρα πολλά για τα παιδιά σας κι εκείνα δεν μπορούν να το αναγνωρίσουν και να το εκτιμήσουν. Αργότερα, θα δυσκολεύονται να εκτιμήσουν τους ανθρώπους που τα περιβάλλουν και, ακόμα χειρότερα, δεν θα μπορούν να εκτιμήσουν τον ίδιο τους τον εαυτό.
Μία από τις προτεραιότητές μας, λοιπόν, είναι να τα μάθουμε να εκτιμούν όσα κάνουμε για εκείνα από νωρίς!
Κάντε το «ευχαριστώ» και το «παρακαλώ» συνήθεια
Το «ευχαριστώ» και το «παρακαλώ» δεν είναι απλά δύο μικρές λεξούλες. Δηλώνουν σεβασμό κι εκτίμηση. Είναι το Α και το Ω της ευγένειας, και η ευγένεια είναι η πόρτα προς τον κόσμο. Μαθαίνοντας στα παιδιά να λένε «ευχαριστώ», τα βάζουμε αμέσως στη διαδικασία να σκέφτονται πως κάτι τους προσφέρουμε, ότι αφιερώνουμε λίγο από τον χρόνο μας για εκείνα. Αναγνωρίζουν πως ό,τι κάνουμε, το κάνουμε επειδή τα αγαπάμε και θέλουμε να είμαστε παρόντες στη ζωή τους. Δεν είμαστε δεδομένοι, ούτε εμείς, ούτε εκείνα. Είμαστε δοτικοί και αλληλέγγυοι μεταξύ μας επειδή μας δένουν ισχυροί δεσμοί και θέληση. Είναι πολύ σημαντικό να γίνει μέσα τους αυτός ο διαχωρισμός.
Από τη μία είναι το «κάνω τα πάντα για σένα επειδή πρέπει, επειδή είμαι δεδομένη και άρα δεν τα εκτιμάς αλλά ζητάς όλο και περισσότερα».
Απέναντι, στέκεται το «κάνω τα πάντα για σένα επειδή θέλω, επειδή είμαι διατεθειμένη να σου δώσω όσα περισσότερα μπορώ και άρα νιώθεις ευγνώμων για όσα σου προσφέρονται, νιώθεις χαρούμενος και επιθυμείς να τα ανταποδώσεις».
Ενθαρρύνετέ τα να μοιράζονται και να δωρίζουν
Το να μοιράζονται και να δίνουν, είναι ένα σημαντικό μάθημα! Είναι ένας τρόπος να πατάξουμε τον εγωισμό και τον εγωκεντρισμό που έχουν όλα τα παιδιά και σταδιακά να αρχίσουν να λειτουργούν με ενσυναίθηση και κατανόηση.
Εάν δείτε μία κούκλα στοιβαγμένη στο σωρό με τα παρατημένα παιχνίδια, προτείνετέ τους να την δώσουν σε κάποιο άλλο παιδί που θα την εκτιμήσει περισσότερο και θα παίζει μαζί της. Εξηγήστε του πως την κούκλα που έχει βαρεθεί και παρατήσει, για κάποιο άλλο παιδάκι θα είναι πηγή χαράς και ανεξάντλητου παιχνιδιού. Με τον καιρό θα αντιληφθεί την σημασία του ρήματος «εκτιμώ» και θα εντάξει στη ζωή του έννοιες όπως η ευγνωμοσύνη και η προσφορά.
Αφήστε τα να συμμετέχουν στις δουλειές του σπιτιού
Η συμμετοχή των παιδιών στις καθημερινές οικιακές εργασίες, έχει πολλά οφέλη. Ένα από αυτά, είναι ότι συνειδητοποιούν πως δεν γίνονται όλα μόνα τους με ένα μαγικό ραβδί. Αντιλαμβάνονται πως κάποιος αφιερώνει χρόνο και κόπο για να είναι η κουζίνα καθαρή, το φαγητό ζεστό ή οι μπλούζες διπλωμένες στην ντουλάπα. Όταν θα πρέπει να αναβάλλουν το παιχνίδι τους για να μαζέψουν τα ρούχα απ’ την απλώστρα ή τα παιχνίδια από το πάτωμα, κατανοούν πως ίσως κι εμείς στερούμαστε χρόνο από δραστηριότητες που μας ικανοποιούν (όπως, για παράδειγμα, να παίξουμε μαζί τους) επειδή μας περιμένουν δουλειές.
Την επόμενη φορά που θα γκρινιάξουν πως αντί να παίξετε μαζί τους, πλένετε τα πιάτα, ενθαρρύνετέ τα να σας βοηθήσουν με τον νεροχύτη ώστε να μείνει περισσότερος ελεύθερος χρόνος για παιχνίδι.
Ζητήστε τους να γράφουν ευχαριστήρια σημειώματα – ακόμα και σε εσάς
Ένα ωραίο παιχνίδι για να αντιληφθούν τις παραπάνω έννοιες, είναι αυτό των σημειωμάτων. Τοποθετήστε ένα μεγάλο κουτί στο σαλόνι και ζητήστε τους να γράφουν κάθε βράδυ ένα ευχαριστήριο σημείωμα. Το σημείωμα αυτό μπορεί να απευθύνεται σε εσάς, τους φίλους ή τις δασκάλες τους και θα αναφέρεται σε μία πράξη που έκανε κάποιος για τα παιδιά σας και θα ήθελαν να τον ευχαριστήσουν.
Με αυτό τον τρόπο, θα αρχίσουν να συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο πόσα πολλά κάνουν οι άνθρωποι του περιβάλλοντός τους για εκείνα και θα θελήσουν να τα ανταποδώσουν. Το μεγαλύτερο μάθημα που θα πάρουν, όμως, είναι το αίσθημα της ευγνωμοσύνης και της πληρότητας. Αντί να εστιάζουν σε όλα όσα τους λείπουν, θα νιώθουν χαρά για αυτά που τους δίνονται καθημερινά. Με λίγα λόγια, θα αρχίσουν να βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο.