Πόσες φορές έχουμε αναρωτηθεί στα αλήθεια ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά που συνιστούν έναν καλό γονέα; Ποιες αρετές χρειάζεται να έχει; Ποια γνώση; Πόση γνώση; Τί “πρέπει ” να έχει; τί να μην έχει; Ψάχνουμε, ενημερωνόμαστε, διαβάζουμε τον έμπειρο ειδικό, ακούμε τη γνώμη του φίλου ή του συγγενή που σεβόμαστε ή εμπιστευόμαστε.
Όσες συμβουλές και αν πάρει κανείς δεν είναι από μόνες τους αρκετές για να γίνει ένας “καλός γονέας”. Και ο λόγος είναι απλός. Το παιδί δε θα μάθει από αυτό που θα του δείξουμε. Ό,τι και αν πούμε, όσο και αν προσπαθήσουμε να του εξηγήσουμε ή να δείξουμε το παιδί θα μάθει ακριβώς από αυτό που θα βιώσει το ίδιο και θα εισπράξει από μας.
Αν θέλεις, λοιπόν, να γίνεις ένας καλός γονέας τότε χρειάζεσαι πρώτα να γίνεις ένας καλός άνθρωπος. Και με τον όρο “καλός” εννοώ άρτιος. Ολοκληρωμένος, να μη χρειάζεσαι κάποιον να σε συμπληρώνει ή να στηρίζεσαι πάνω του για να αισθανθείς χαρούμενος και πλήρης, παρά να απολαμβάνεις την ακεραιότητά σου και όσα μπορείς να προσφέρεις ο ίδιος στον εαυτό σου όπως θα απολαύσεις σε άλλες στιγμές την παρουσία των γύρω σου και την συνδιαλλαγή μαζί τους.
Αν θέλεις να γίνεις ένας καλός γονέας τότε χρειάζεσαι πρώτα να γίνεις ένας καλός φίλος. Είναι σημαντικό να απολαμβάνεις τη συντροφιά του φίλου σου αλλά πιο σημαντικό είναι να τον βλέπεις χαρούμενο κι ευτυχισμένο. Ακόμη και τις φορές που εκείνος αποφασίζει να επενδύσει το χρόνο του χωρίς εσένα. Ή διαφορετικά από ότι εσύ θα επιθυμούσες. Ένας καλός φίλος αποδέχεται τον έτερο ακόμη και στα σημεία που διαφωνούν μεταξύ τους αφού δεν αισθάνεται απειλή από τη διαφορετικότητα.
Αν θέλεις να γίνεις ένας καλός γονέας τότε χρειάζεσαι πρώτα να γίνεις ένας καλός σύντροφος. Ένας σύντροφος που θα μπορεί να πληροφορεί τον άλλο για τις ανάγκες του και για ό,τι λαμβάνει χώρα εντός του δίχως να θεωρεί αυτονόητο ότι ο άλλος θα πρέπει να είναι ούτως ή άλλως ενήμερος ή να πληγώνεται και να θυμώνει αν αυτό δε συμβαίνει. Και είναι λογικό να μη συμβαίνει καθώς πρόκειται για δύο διαφορετικά άτομα… Ένας καλός σύντροφος, λοιπόν, γνωρίζει πώς να επιτύχει μία αποτελεσματική επικοινωνία, ξέρει να μιλάει για τον εαυτό του και ακούει με προσοχή ώστε να μάθει όταν του μιλάει το ταίρι του. Ένας καλός σύντροφος αντέχει τη σύγκρουση χωρίς να φοβάται ότι θα τον συνθλίψει. Γνωρίζει πόσο σημαντικό είναι να θέτει τα όρια του και πόσο καθοριστικής σημασίας είναι αυτή η διαδικασία για την προστασία της σχέσης.
Αν θέλεις να γίνεις ένας καλός γονέας τότε χρειάζεσαι πρώτα να γίνεις ένας καλός συνεργάτης. Να αισθάνεσαι ένα ισότιμο μέλος της ομάδας που ανήκεις το οποίο σέβεται τον διπλανό του και θεωρεί αυτονόητο δικαίωμα την ελευθερία του. Στο λόγο, στις κινήσεις, στις επιλογές του. Να αναλαμβάνεις την ευθύνη των αποφάσεών σου, αλλά να γνωρίζεις πότε χρειάζεται να συναποφασίσεις με το υπόλοιπο σύνολο για το καλό της ομάδας.
Αν θέλεις να γίνεις ένας καλός γονέας τότε χρειάζεσαι πρώτα να γίνεις ένας καλός αδερφός. Χρειάζεται να ξέρεις πώς να διαχειρίζεσαι το άγχος σου χωρίς να αγγίζει τον διπλανό σου. Να μπορείς να σταθείς στη δυσκολία του χωρίς να “πρέπει” να γνωρίζεις ποια είναι αυτή ακριβώς. Αλλά και να χαίρεσαι με τη χαρά του, ακόμη και αν εσένα δε σε αγγίζει – πλην του ότι τον βλέπεις χαρούμενο.
Αν θέλεις να γίνεις ένας καλός γονέας τότε χρειάζεσαι πρώτα να γίνεις καλός για τον εαυτό σου. Να μπορείς να αντιληφθείς τις ανάγκες σου, αλλά και να γνωρίζεις με ποιους τρόπους θα τις ικανοποιήσεις. Να μπορείς να φροντίζεις τον εαυτό σου. Να τον φροντίζεις όπως του αξίζει, όχι παραβλέποντας τον υπόλοιπο κόσμο ούτε παραγνωρίζοντας τις δικές σου ανάγκες. Να μπορείς να θέσεις όρια ανάμεσα σε σένα και το περιβάλλον σου. Όρια που δε φαντάζουν απειλητικά ούτε για σένα ούτε για τον άλλο. Αλλά όρια που είναι αναγκαία για να υπάρχεις υγιώς, όρια που σε διαχωρίζουν από το περιβάλλον σου και καταδεικνύουν γιατί και σε ποια σημεία διαφοροποιείσαι από αυτό. Χρειάζεται να μπορείς να εξασφαλίζεις στον εαυτό σου χώρο και χρόνο για ξεκούραση, ενδοσκόπηση, ανασκόπηση και ηρεμία. Και τότε μπορείς να αντιληφθείς πόσο σημαντικό είναι για το παιδί σου να σέβεσαι την ατομικότητά του, τις ανάγκες του, το γεγονός ότι είναι ένα διαφορετικό πλάσμα από εσένα. Εξαρτημένο από εσένα, αλλά μόνο για να το μάθεις όλα αυτά που θα τον καταστήσουν έναν υγιή, ανεξάρτητο και αυτοδύναμο ενήλικα.
Ελένη Μπονέ, Ψυχολόγος MSc – Ψυχοθεραπεύτρια