Αναμένεται απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ) που ανοίγει το δρόμο σε αναδρομικά συντάξεων έως 4.000 ευρώ σε 370.000 συνταξιούχους
Πολύ πιθανό η απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ), που συνεδριάζει μεθαύριο Τετάρτη για τις περικοπές των Δώρων, να είναι υπέρ των συνταξιούχων γεγονός που -σε πρώτη φάση- θα ανάψει το πράσινο φως για αναδρομικά σε 370.000 συνταξιούχους με ποσά ως 4.000 ευρώ, θεωρεί το υπουργείο Εργασίας, σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο».
Αν η απόφαση του ΑΕΔ βγει υπέρ των συνταξιούχων, θα επαναβεβαιώσει τις τρεις αποφάσεις που έχει εκδώσει το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) του 2015, του 2019 και του 2021, με τις οποίες έχει κριθεί ότι οι συνταξιούχοι δικαιούνται επιστροφές από τις περικοπές που τους επιβλήθηκαν στο 11μηνο μεταξύ Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016, σε κύριες, και επικουρικές συντάξεις, καθώς και στα Δώρα.
Από το 11μηνο αυτό οι συνταξιούχοι πληρώθηκαν αναδρομικά μόνον για τις περικοπές των κύριων συντάξεων, ενώ εκκρεμούν τα αναδρομικά για τις επικουρικές και τα Δώρα.
Στο υπουργείο Εργασίας είναι έτοιμοι για το ενδεχόμενο το ΑΕΔ να δικαιώσει τους συνταξιούχους και μάλιστα το ενδεχόμενο αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι η σύνθεση του Δικαστηρίου αποτελείται κατά το μεγαλύτερο μέρος από δικαστές του ΣτΕ, δηλαδή από τους δικαστές που έκριναν αντισυνταγματικές τις περικοπές στις συντάξεις για το 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016.
Το ποσό των αναδρομικών για επικουρικές και Δώρα μόνον για τους 370.000 συνταξιούχους με προσφυγές δεν ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ. Αν μπουν και τα Δώρα των κύριων συντάξεων, για τους 370.000 συνταξιούχους, τότε ο λογαριασμός ανεβαίνει στα 750 εκατ. ευρώ. Αν η κυβέρνηση αποφασίσει ότι θα πρέπει να επιστραφούν οι περικοπές και σε όσους δεν άσκησαν προσφυγή, τότε ο λογαριασμός ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ, και μπορεί να πληρωθεί μόνον σε δόσεις.
Αν το ΑΕΔ κρίνει ότι οι περικοπές είναι συνταγματικές τότε ανατρέπονται όλα και θα προκύψει ένα πρωτοφανές δικαστικό παράδοξο, με συνταξιούχους από τη μια μεριά, που θα έχουν κερδίσει και πληρωθεί αναδρομικά 11μήνου με αποφάσεις Πρωτοδικείων και συνταξιούχους που δεν θα πάρουν τίποτε, επειδή οι αγωγές τους δεν πρόλαβαν να δικαστούν! Οι αγωγές που δεν πρόλαβαν να δικαστούν είναι οι περισσότερες.
Αν το ΑΕΔ δικαιώσει τους συνταξιούχους, τότε τα επίδικα αναδρομικά είναι για τις επικουρικές και τα Δώρα του 11μήνου. Για αυτά τα ποσά ο νόμος 4714/2020 που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση όταν πλήρωσε τα αναδρομικά στις κύριες συντάξεις, προβλέπει ότι οι συνταξιούχοι μπορούν να τα διεκδικήσουν στα δικαστήρια, αρκεί να είχαν κάνει προσφυγές ως τον Ιούλιο του 2020.
Η εκδίκαση των αναδρομικών στις δίκες που βρίσκονταν σε εξέλιξη μέχρι να παγώσουν όλες οι υποθέσεις έως την κρίση του ΑΕΔ, κατέληγε υπέρ των συνταξιούχων. Στην περίπτωση λοιπόν που το ΑΕΔ δικαιώσει τους συνταξιούχους, τότε αυτομάτως δικαιώνονται όλες οι αγωγές που εκκρεμούν για τα αναδρομικά επικουρικών και Δώρων.
Στο σενάριο αυτό, το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται σχέδιο που περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες:
1.Να εξακριβωθεί πόσοι συνταξιούχοι έχουν εκκρεμείς δίκες με αγωγές ως τον Ιούλιο του 2020.
2.Να υπολογιστεί το ποσό -κατ΄εκτίμηση- των αναδρομικών που δικαιούνται.
3.Να βρεθεί η νομοθετική λύση για τον τερματισμό των δικών και την επιστροφή των αναδρομικών στους συνταξιούχους.
Ωστόσο, πριν οριστεί η νέα δίκη στο ΑΕΔ για το αν είναι συνταγματικές ή όχι οι περικοπές των Δώρων, τα δικαστήρια δικαίωναν τους συνταξιούχους και με τόκους ως 2.500 ευρώ επί των αναδρομικών που πληρώθηκαν στις κύριες συντάξεις!
Ετσι λοιπόν αν η απόφαση του ΑΕΔ επαναβεβαιώσει ότι οι περικοπές είναι αντισυνταγματικές, τότε το πακέτο των αναδρομικών που θα κληθεί να καταβάλει η κυβέρνηση θα πρέπει να περιλαμβάνει εκτός από τις επιστροφές 11μήνου για επικουρικές και Δώρα, τους τόκους που οφείλονται στα αναδρομικά των κύριων συντάξεων.
Τα σενάρια επιστροφών αν ανάψει πράσινο από ΑΕΔ
Η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι όσοι έχουν προσφύγει με αγωγές στα δικαστήρια θα πάρουν τα αναδρομικά που διεκδικούν. Αν η απόφαση του ΑΕΔ δικαιώσει τους συνταξιούχους τότε η κυβέρνηση θα πρέπει αφενός να φέρει νομοθετική ρύθμιση για να επισπεύσει τις πληρωμές σε όσους έχουν αγωγές και αφετέρου να ξεκαθαρίσει τι θα γίνει με άλλους 900.000 συνταξιούχους που δεν προσέφυγαν στα δικαστήρια επειδή πίστεψαν ότι θα πάρουν πίσω τις μειώσεις που κρίθηκαν παράνομες με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ).
Αν η απόφαση του ΑΕΔ είναι υπέρ των συνταξιούχων, τα σενάρια που θα εξεταστούν είναι τα εξής:
1.Να πληρωθούν με ένα εφάπαξ ποσό της τάξης των 600 ως 800 ευρώ οι συνταξιούχοι που δεν προσέφυγαν δικαστικά, και όσοι έχουν εκκρεμείς δίκες να πληρωθούν τα αναδρομικά που διεκδικούν χωρίς άλλες καθυστερήσεις στα δικαστήρια.
2.Να πληρωθούν τα αναδρομικά μόνο στους συνταξιούχους που έχουν καταθέσει αγωγές.
Ανεξάρτητα από την απόφαση όμως σε εκκρεμότητα είναι και αναδρομικά του Δημοσίου για την ΕΑΣ που επίσης κρίθηκε αντισυνταγματική. Αν προστεθεί και η ΕΑΣ στα χρωστούμενα αναδρομικά, τότε οι δικαιούχοι αυξάνονται με επιπλέον 350.000 συνταξιούχους από το Δημόσιο και ο λογαριασμός, ανεβαίνει κατά 400 εκατ. ευρώ.
Τι μπορεί να σημαίνει για τους συνταξιούχους μια ακύρωση των δικαστικών τους διεκδικήσεων;
Μια ανατροπή στο ΑΕΔ με ακυρωτική απόφαση για τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων, πέρα από τις κοινωνικές αντιδράσεις που θα πυροδοτήσει, μπορεί να ανοίξει και παράθυρο για ανάλογες περικοπές στο μέλλον οι οποίες θα θεωρηθούν συνταγματικές για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Στην πράξη, αν χάσουν τη δίκη οι συνταξιούχοι εξασθενεί σημαντικά το υποστηρικτικό υπόβαθρο που θα αποτρέπει πιθανές περικοπές στο μέλλον. Πέραν αυτών, θα δημιουργηθούν συνταξιούχοι δύο κατηγοριών: Εκείνοι που πριν το ΑΕΔ πήραν αναδρομικά επειδή οι περικοπές ήταν αντισυνταγματικές και οι άλλοι που μετά το ΑΕΔ δεν θα δικαιούνται τίποτα επειδή οι ίδιες περικοπές… έπαψαν να είναι αντισυνταγματικές.
Τα ποσά που περιμένουν οι συνταξιούχοι
Η νέα δίκη αφορά τις περικοπές για τα Δώρα, αλλά μοιραία θα κριθούν εκ νέου και οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις.
Σύμφωνα με τους πίνακες του ενθέτου «Ασφάλιση και Συντάξεις», τα αναδρομικά από επικουρικές και Δώρα ανάλογα με το ταμείο στο οποίο ανήκουν οι συνταξιούχοι διαμορφώνονται ενδεικτικά ως εξής:
*Για συνταξιούχους ΙΚΑ αναδρομικά από 410 ευρώ ως 2.372 ευρώ.
*Για συνταξιούχους από ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών αναδρομικά από 1.111 ευρώ ως 4.004 ευρώ.
*Για συνταξιούχους Δημοσίου, αναδρομικά από 727 ευρώ ως 2.820 ευρώ.
*Για συνταξιούχους λοιπών επικουρικών ταμείων (Δικηγόρων, Εμποροϋπαλλήλων, Αρτοποιών, κ.ά.) αναδρομικά από 668 ευρώ ως 2.399 ευρώ.
*Για συνταξιούχους ΝΑΤ αναδρομικά μόνον για τη μείωση επικουρικής από τον νόμο 4093 και τα Δώρα επικουρικής από 503 ευρώ ως 1.985 ευρώ.
Η υπόθεση έφτασε στο Ειδικό Δικαστήριο από τον Αρειο Πάγο ο οποίος με την 1509/2023 απόφασή του απέρριψε αγωγή συνταξιούχου της Τράπεζας της Ελλάδος ο οποίος διεκδικούσε από τον ασφαλιστικό οργανισμό της Τ.τ.Ε την επιστροφή όλων των Δώρων από το 2013 και μετά με συνολικό ποσό 16.162 ευρώ.
Στην απόφασή του πάντως ο Α.Π. αναφέρει ότι η κατάργηση των Δώρων από τις επικουρικές μπορεί να είναι επιτρεπτή εφόσον «δεν τίθεται σε κίνδυνο η αξιοπρεπής διαβίωση των συνταξιούχων», και ότι για τους συνταξιούχους της ΤτΕ μετά την κατάργηση των Δώρων, το ύψος της σύνταξης που λαμβάνουν, εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερο από αυτό της μέσης κύριας και επικουρικής σύνταξης που χορηγεί το ΙΚΑ, και ως εκ τούτου δεν τίθεται ζήτημα διακινδύνευσης της αξιοπρεπούς διαβίωσής τους.
