Αγαπήθηκε όσο λίγοι παρά το ότι «έφυγε» νωρίς…
Η φωνή του Νίκου Ξυλούρη συνεχίζει να προκαλεί ανατριχίλα και να αποτελεί σημείο αναφοράς για μια ολόκληρη χώρα.
Ο Νίκος Ξυλούρης ή όπως ήταν γνωστός ο «Ψαρονίκος», γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου του 1936, στο ορεινό χωριό Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνου της Κρήτης από οικογένεια με μουσική παράδοση και πολλούς λυράρηδες.
Στα πέντε του χρόνια, όταν οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό του, ξεριζώθηκε από τον τόπο του μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε χωριό της επαρχίας Μυλοποτάμου όπου παρέμειναν μέχρι και την απελευθέρωση της Κρήτης. Αδέλφια του είναι οι επίσης γνωστοί εκπρόσωποι της κρητικής μουσικής, Αντώνης Ξυλούρης (Ψαραντώνης) και Γιάννης Ξυλούρης (Ψαρογιάννης).
Τα πρώτα χρόνια ήταν φτωχικά και δύσκολα για την οικογένεια του Νίκου Ξυλούρη.
Σε νεαρή ακόμα ηλικία, μόλις 10 ετών, με τη βοήθεια του δασκάλου του, κατάφερε να πείσει τον πατέρα του να του αγοράσει την πρώτη του λύρα. Σταμάτησε το σχολείο στην Γ’ Δημοτικού και μετά από ενάμιση χρόνο μαθητείας δίπλα στον λυράρη Λεωνίδα Κλάδο, άρχισε να βγάλει το ψωμί του παίζοντας σε γάμους, βαφτίσια και γιορτές, σ’ όλη την Κρήτη.
Τα πράγματα όμως δεν ήταν όπως τα περίμενε γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη «μόδα» της ευρωπαϊκής μουσικής, κάτι τελείως ξένο για αυτόν. Τα έσοδά του μόλις και μετά βίας έφταναν να τον συντηρήσουν και πέρασε δύσκολες εποχές.
https://www.youtube.com/watch?v=Tgjbmy8vPTA
Η γνωριμία του με την Ουρανία Μελαμπιανάκη οδήγησε στο γάμο τους, στις 21 Μαΐου του 1958, και τον ίδιο Σεπτέμβρη μετακόμισαν στο Ηράκλειο Κρήτης.
Σε μια αποκριάτικη γιορτή είδε την Ουρανία Μελαμπιανάκη, γόνο αριστοκρατικής οικογενείας, και την ερωτεύτηκε. Για ένα χρόνο της έκανε καντάδα κάθε βράδυ κάτω από το παράθυρό της, χωρίς στην πραγματικότητα να έχουν μιλήσει ποτέ. Η ταξική τους διαφορά τους ανάγκασε να κλεφτούν και να παντρευτούν κρυφά, στις 21 Μαΐου του 1958. Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργη και τη Ρηνιώ.
https://www.youtube.com/watch?v=tVnmAeTSeNQ
Σιγά σιγά οι Κρητικοί άρχισαν να τον στηρίζουν και να οργανώνουν γλέντια για να τον ακούν να παίζει. Έτσι άρχισε να γίνεται γνωστός και το Νοέμβριο του 1958 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Μια μαυροφόρα που περνά». Ο δίσκος αγαπήθηκε από το κοινό κι έτσι ο Νίκος ηχογράφησε κι άλλα τραγούδια σε δίσκους των 45 στροφών.