Σε όλους μας αρέσει να ζυγίζουμε τις επιλογές μας όταν παίρνουμε αποφάσεις. Δεν υπάρχει κάτι κακό με αυτό, καθώς όσο περισσότερες πληροφορίες έχουμε και όσο περισσότερα αρνητικά εντοπίσουμε, τόσο περισσότερο είναι πιθανό να πάρουμε μια έξυπνη απόφαση. Προκειμένου, όμως, να πάρουμε τη βέλτιστη απόφαση, ξεπερνάμε τα όρια και υπεραναλύουμε τα πάντα.
Γιατί όμως κάποιοι άνθρωποι έχουν την τάση να υπεραναλύουν τα πάντα;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι οι οποίοι μπορεί να σχετίζονται με το γιατί κάποιος υπεραναλύει τα πάντα. Ας δούμε μερικούς βασικούς.
Έχουν περάσει πολλές δύσκολες καταστάσεις: Αν έχεις περάσει δυσκολίες οι οποίες σου έχουν αφήσει κάποια ψυχολογικά τραύματα, είσαι πιο επιρρεπής στην υπερανάλυση, διότι έχεις μεγαλύτερη πιθανότητα μια λέξη που θα ακούσεις, να «ξύσει» μία από τις πληγές σου και να σε κάνει να αναλύεις όλα όσο γίνονται.
Έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση: Όταν ένας άνθρωπος έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, παρερμηνεύει πιο εύκολα αυτά που του συμβαίνουν. Για παράδειγμα, αν κάποιος τον αγνοήσει, τότε αυτό θα μπορούσε να τον κάνει να αρχίσει να αμφισβητεί την αξία του, υπεραναλύοντας την όλη κατάσταση.
Πώς επηρεάζει η υπερανάλυση τη ζωή μας
Η Υπερανάλυση δημιουργεί υπερβολική κούραση, σωματική και ψυχολογική, και επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα του ανθρώπου. Όσον αφορά τα σωματικά συμπτώματα, οι άνθρωποι δυσκολεύονται να κοιμηθούν, αγχώνονται συνεχώς για το αν θα πάρουν τις σωστές αποφάσεις και πολλές φορές έχουν πονοκέφαλο. Τα ψυχοκοινωνικά συμπτώματα σχετίζονται με προβλήματα λειτουργικότητας στη ζωή τους.
Η υπερανάλυση καθηλώνει τους ανθρώπους σε αδράνεια/παθητικότητα και σε αναποφασιστικότητα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να χαρούν το παρόν, γίνονται φοβισμένοι, επιφυλακτικοί ίσως και αντικοινωνικοί. Τέλος, η υπερανάλυση δημιουργεί πληθώρα αρνητικών σκέψεων με πολύ σημαντικές συνέπειες.
Πώς αντιμετωπίζεται η υπερανάλυση
Προσπάθησε να παρατηρείς πότε έρχεται η υπερανάλυση, ποιες συνθήκες την ενισχύουν και κατά πόσο σε βοηθά. Αν μπορέσεις να αναγνωρίσεις πότε έρχεται και γιατί, ίσως καταφέρεις να την περιορίσεις.
Συγκεντρώσου στην επίλυση του προβλήματος όταν αυτό εμφανιστεί. Οι άνθρωποι οι οποίοι τείνουν να υπεραναλύουν, ανησυχούν για κάτι άσχημο το οποίο ενδέχεται να συμβεί χωρίς να έχει προηγηθεί κάτι. Είναι πολύ ωφέλιμο να προσπαθούμε να λύσουμε ένα πρόβλημα όταν αυτό εμφανιστεί.
Απόσπασε την προσοχή σου. Αν πεις στον εαυτό σου να σταματήσει την υπερανάλυση, το πιο πιθανό είναι να την ενισχύσεις. Προσπάθησε να κάνεις κάτι διαφορετικό από το να αναλύεις συνέχεια. Πήγαινε μια βόλτα, βγες με ένα φίλο. Αν απομακρυνθείς από την κατάσταση, σίγουρα θα νιώσεις καλύτερα.
Θα ήταν πολύ λειτουργικό να συνειδητοποιήσεις ότι δεν μπορείς να αλλάξεις τα πάντα. Ακόμα και αφού πάρεις την απόφαση, και υποστείς τις συνέπειες τις επιλογής σου και πάλι δεν μπορείς να ξέρεις αν έκανες καλά ή όχι. Το μόνο που ξέρεις είναι αν σου αρέσει τελικά εκεί που είσαι ή όχι.
Γράφει: Θεοδωρόπουλος Χρήστος Σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης- Κοινωνιολόγος MSc