Δύο νέες ρυθμίσεις που θα ανακουφίσουν 4,2 εκατομμύρια οφειλέτες του Δημοσίου σχεδιάζει το υπουργείο Οικονομικών, οι οποίες θα τεθούν, όπως όλα δείχνουν, σε εφαρμογή στα τέλη Μαρτίου
Η πρώτη ρύθμιση προβλέπει την αποπληρωμή των οφειλών σε έως και 120 δόσεις, στην οποία θα περιλαμβάνονται εισοδηματικά κριτήρια αλλά και διαγραφή προσαυξήσεων.
Η δεύτερη ρύθμιση προβλέπει την αύξηση των δόσεων στην πάγια ρύθμιση του υπουργείου Οικονομικών από 12 σε 48 υπό προϋποθέσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι θεσμοί δεν είναι αρνητικοί σε καμία από τις δύο ρυθμίσεις.
Αυτό που ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση είναι οι νέες ρυθμίσεις να μην είναι χαριστικές αλλά να συνδυάζουν διάφορες παραμέτρους, όπως, για παράδειγμα, την ικανότητα του οφειλέτη να αποπληρώσει τα χρέη.
Για αυτόν τον λόγο η κυβέρνηση στις πρόσφατες συναντήσεις με τους θεσμούς, στο πλαίσιο της αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, δεν έθεσαν το θέμα, καθώς επιθυμούν να έχουν ολοκληρωμένο σχέδιο πριν το παρουσιάσουν στην Κομισιόν και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, έτσι ώστε να δοθεί το πράσινο φως.
Από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι και οι δύο ρυθμίσεις είναι στο τελικό στάδιο και τις προσεχείς ημέρες θα αποσταλεί στα τεχνικά κλιμάκια το σχέδιο, προκειμένου να διατυπώσουν είτε τις ενστάσεις τους είτε να δώσουν την έγκρισή τους. Στη ρύθμιση θα μπορούν να ενταχθούν μισθωτοί, συνταξιούχοι, άνεργοι, μπλοκάκια και επιχειρήσεις που έχουν κλείσει, καθώς και επιχειρήσεις που δεν εντάχθηκαν στον εξωδικαστικό και είναι βιώσιμες.
Σύμφωνα με παράγοντα του υπουργείου Οικονομικών, η ρύθμιση της τελευταίας ευκαιρίας βρίσκεται στο τελικό στάδιο επισημαίνοντας ότι η αίτηση θα γίνεται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος Taxis.
Σημειώνει πάντως δεν θα ισχύσουν τα ίδια μέτρα και τα ίδια σταθμά για τους οφειλέτες, δίνοντας μάλιστα ένα παράδειγμα. Οπως είπε, δεν μπορεί δύο φορολογούμενοι να χρωστούν ίδιο ποσό και να τους χορηγηθεί ο ίδιος αριθμός δόσεων, τη στιγμή που ένας εκ των δύο έχει τριπλάσιο εισόδημα.
Πάντως, αυτό που προσπαθεί να αποφύγει η κυβέρνηση είναι τους οφειλέτες που παραδοσιακά χρησιμοποιούν τις ρυθμίσεις για να λαμβάνουν φορολογικές και ασφαλιστικές ενημερότητες συνεχίζοντας τις παρελκυστικές τακτικές τους.
Τα κλειδιά
Με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία να υπερβαίνουν συνολικά τα 104 δις ευρώ, εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους να χάνουν κάθε μήνα τη μάχη της πληρωμής των φόρων και σχεδόν 9 στους 10 οφειλέτες να έχουν χρέη έως 5.000 ευρώ, η νέα ρύθμιση που ετοιμάζει το ΥΠΟΙΚ, σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας Τα Νέα, θα προβλέπει μεταξύ άλλων τα εξής:
1. Ποιους αφορά: Στη ρύθμιση θα μπορούν να ενταχθούν μισθωτοί, συνταξιούχοι, άνεργοι, εργαζόμενοι που αμείβονται με μπλοκάκι, επιχειρήσεις και επαγγελματίες που έχουν κλείσει τα βιβλία τους
2. Μηνιαίες δόσεις- ελάχιστη δόση: Οι δόσεις θα φτάνουν έως και τις 120 ανεξάρτητα από το ύψος της οφειλής, με την ελάχιστη μηνιαία δόση να διαμορφώνεται στα 25 ευρώ
3. Κούρεμα: Η ρύθμιση θα συνοδεύεται με διαγραφή των προστίμων και προσαυξήσεων που έχουν επιβληθεί σε ποσοστό που μπορεί να φτάνει και το 95%. Κούρεμα κύριας οφειλής δεν προβλέπεται, σε αντίθεση με τη ρύθμιση προς τα Ταμεία που περιλαμβάνει κούρεμα και της κύριας οφειλής μέσω του επανυπολογισμού της οφειλής με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου
4. Εισοδηματικά κριτήρια: Οι οφειλέτες της εφορίας για να κερδίσουν τις 120 δόσεις θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Φορολογούμενοι με το ίδιο ύψος οφειλής δεν σημαίνει ότι θα δικαιούνται και τον ίδιο αριθμό δόσεων για την εξόφλησή της, όπως σημειώνει αρμόδιος παράγοντας του ΥΠΟΙΚ. Ρόλο- κλειδί που θα προσδιορίσει τον τελικό αριθμό δόσεων θα αποτελεί το εισόδημα.
Σε κάθε περίπτωση θα κρίνεται η βιωσιμότητα του οφειλέτη και η δυνατότητα που θα έχει να εξυπηρετεί τη ρύθμιση. Οφειλέτες που έχουν την οικονομική δυνατότητα να εξοφλήσουν τα χρέη τους θα εξαιρούνται αυτομάτως από τη ρύθμιση
5. Οφειλές: Στη ρύθμιση θα μπορούν να ενταχθούν οφειλές που δημιουργήθηκαν μέχρι και τα τέλη του 2017, χωρίς να αποκλείεται και ένταξη απλήρωτων φόρων του 2018. Για να υπαχθεί κάποιος στη ρύθμιση δεν θα πρέπει να δημιουργεί νέα χρέη. Ενδεχομένως από τη ρύθμιση τελευταίας ευκαιρίας να εξαιρεθούν όσοι έχουν υπαχθεί στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων
6. Αίτηση: Η αίτηση υπαγωγής στη νέα ρύθμιση θα γίνεται ηλεκτρονικά στο Taxisnet μέσω ειδικής εφαρμογής της ΑΑΔΕ στην ιστοσελίδα της
Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα ρύθμιση θα προβλέπει:
• Αποπληρωμή οφειλών σε έως και 120 δόσεις.
• Ελάχιστή δόση 25-30 ευρώ.
• Διαγραφή των οφειλών από προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής. Ανάλογα με το ύψος της οφειλής αλλά και τον χρόνο που δημιουργήθηκαν αυτές, θα κλιμακώνεται το «κούρεμα» στις προσαυξήσεις, το οποίο θα φθάνει στην πλήρη διαγραφή σε ορισμένες περιπτώσεις.
• Για τους μικρούς οφειλέτες η ρύθμιση θα είναι ιδιαίτερα γενναιόδωρη, δεδομένου ότι το πλήθος των οφειλετών έχει χρέη μεταξύ 3.000 και 5.000 ευρώ.
• Διαγραφή του 95% των οφειλών από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση.
Αυτό που θα πρέπει να προσέξουν οι οφειλέτες είναι ότι τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ η ρύθμιση δεν πρέπει να έχουν δημιουργήσει νέα χρέη ή τουλάχιστον να τα έχουν τακτοποιήσει μέσω της πάγιας ρύθμισης.
Στην περίπτωση δηλαδή που η ρύθμιση της τελευταίας ευκαιρίας ξεκινήσει στις αρχές Απριλίου, θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί τυχόν οφειλές του πρώτου τριμήνου του 2019. Αυτό σημαίνει ότι κατά πάσα πιθανότητα θα ενταχθούν και οι οφειλές που δημιουργήθηκαν το 2018.
Υπενθυμίζεται ότι τον Απρίλιο του 2015 είχε θεσπιστεί από την παρούσα κυβέρνηση ρύθμιση για την αποπληρωμή των οφειλών σε 100 δόσεις. Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα η κυβέρνηση προχώρησε, με βάση το τρίτο μνημόνιο, σε αλλαγές επί τα χείρω αυξάνοντας στο 5% (από 3%) το επιτόκιο για όσους είχαν οφειλές άνω των 5.000 ευρώ.
Ηλεκτρονικά οι αιτήσεις των οφειλετών
Εκτός από τη ρύθμιση των 120 δόσεων, το οικονομικό επιτελείο έχει έτοιμο το σχέδιο αύξησης των δόσεων της πάγιας ρύθμισης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ακόμα και οι θεσμοί υποστηρίζουν ότι το πλαίσιο αποπληρωμής των δόσεων είναι ασφυκτικό και δεν παρέχει τη δυνατότητα σε όσους έχουν χρέη να τα αποπληρώσουν.
Οπως αναφέρει ο ίδιος παράγοντας, το νέο πλαίσιο προβλέπει την αποπληρωμή των χρεών σε 48 δόσεις υπό προϋποθέσεις.
Η βασική ρύθμιση, όπως αναφέρει, θα ανέρχεται σε 24 δόσεις και θα φθάνει τις 48 εάν οι οφειλέτες πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια με βασικότερο όλων τη δυνατότητα αποπληρωμής της οφειλής. Δηλαδή, εάν το εισόδημά του επιτρέπει να ενταχθεί στη ρύθμιση. Εάν δεν είναι «βιώσιμος» θα εξαιρείται από τη ρύθμιση.
Σήμερα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές μπορούν να ρυθμιστούν έως και σε 12 μηνιαίες δόσεις και μπορούν να φθάσουν υπό εξαιρετικές προϋποθέσεις τις 24. Η υπαγωγή στην πάγια ρύθμιση και η υποβολή τόσο της αίτησης όσο και της απαιτούμενης υπεύθυνης δήλωσης μπορούν να γίνουν ηλεκτρονικά, μέσω ειδικής εφαρμογής του συστήματος ΤΑΧΙSnet, που είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ (στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr). Με την υπαγωγή στη ρύθμιση, αποτρέπεται η επιβολή του μέτρου της κατάσχεσης ή, αν το μέτρο αυτό έχει ήδη επιβληθεί, αναστέλλεται.
Το ζήτημα της ρύθμισης των 120 δόσεων δεν συζητήθηκε με τους θεσμούς.
Η επικοινωνιακή διαχείριση των 120 δόσεων και ο ελιγμός έναντι των θεσμών
Μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup στις 11 Μαρτίου αναμένεται να ανοίξει η κυβέρνηση τον «φάκελο» της ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία. Η δήλωση κυβερνητικού αξιωματούχου ότι «η ελληνική πλευρά δεν έθεσε επίσημα θέμα 120 δόσεων για τα χρέη προς την εφορία», στην πραγματικότητα κρύβει έναν «τακτικό ελιγμό», ο οποίος γίνεται και για διαπραγματευτικούς λόγους αλλά και για λόγους εσωτερικής πολιτικής κατανάλωσης. Οσον αφορά τη διαπραγμάτευση, απόφαση της ελληνικής πλευράς είναι σε αυτή τη φάση να πέσει όλο το βάρος στο να περάσει η ρύθμιση των οφειλών στα ασφαλιστικά ταμεία –η οποία επίσης για διαπραγματευτικούς λόγους βαφτίζεται «επανυπολογισμός» οφειλών και όχι ρύθμιση– αλλά και το διάδοχο σχήμα προστασίας της κύριας κατοικίας από τον πλειστηριασμό. Σε αυτό το μέτωπο –μέγιστης σημασίας για την κυβέρνηση ειδικά από τη στιγμή που έχουμε μπει ήδη σε προεκλογική χρονιά– η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα έχει συναντήσει πολλές αντιδράσεις από τους δανειστές, οι οποίοι φέρονται να επιμένουν στην ανάγκη κατάργησης κάθε πλαισίου προστασίας της κύριας κατοικίας από τον πλειστηριασμό.
Προς το παρόν, βρέθηκε η συμβιβαστική «φόρμουλα», η οποία προβλέπει ότι η ελληνική πλευρά θα παρουσιάσει ένα σχέδιο νόμου μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου και αν αυτό συμφωνηθεί με τους εκπροσώπους των θεσμών, τότε θα σταλεί στην ελληνική Βουλή για ψήφιση μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Βέβαια, το γεγονός ότι η ρύθμιση των οφειλών στην εφορία αναμένεται να έρθει ως 3η προτεραιότητα –η οποία αναμένεται να συζητηθεί με τους εκπροσώπους των θεσμών μετά τις 11 Μαρτίου ημέρα λήψης της απόφασης για την εκταμίευση της υποδόσης με τα ANFAs και τα SMPs– φαίνεται να ταιριάζει και με τον πολιτικό σχεδιασμό της κυβέρνησης. Και αυτό διότι θα εμφανιστεί στο εσωτερικό της χώρας ότι εξασφαλίζει μια… συνέχεια στις καλές ειδήσεις.
Κατά σειράν, η κυβέρνηση θέλει να παρουσιάσει –μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού και την κατάργηση του υποκατώτατου– τον «επανυπολογισμό» των ασφαλιστικών εισφορών, τη διάθεση του επιδόματος στέγασης και το νέο πλαίσιο για την κύρια κατοικία. Ολα αυτά προγραμματίζεται να έχουν ανακοινωθεί μέσα στον Φεβρουάριο. Αν η συζήτηση για τη νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών ξεκινήσει μετά τα μέσα Μαρτίου, η κυβέρνηση θα μπορεί να προσβλέπει σε μία ακόμη «καλή είδηση» μέσα στον Απρίλιο. Και μάλιστα σε μια «καλή είδηση» με αυξημένο ειδικό βάρος, καθώς η ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία αφορά τον μισό ενήλικο πληθυσμό της χώρας: περίπου 4,2 εκατομμύρια άτομα.
Το να εγκριθεί, πάντως, από τους θεσμούς μια νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία δεν θα είναι καθόλου εύκολο ακόμη και αν το σχετικό αίτημα διατυπωθεί επισήμως λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές. Στο 3ο μνημόνιο ενσωματώθηκε ρητή διάταξη που απαγορεύει τις ρυθμίσεις γενικού χαρακτήρα τόσο για τις οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία όσο και για τα χρέη προς την εφορία. Στο εύλογο ερώτημα για το πώς προχωράει η ρύθμιση των οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία, η απάντηση που δίδεται είναι η εξής: Στα ασφαλιστικά ταμεία δεν θα γίνει ρύθμιση οφειλών αλλά «επανυπολογισμός». Αυτό που μεταφέρθηκε και στους εκπροσώπους των θεσμών είναι ότι με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας θα γίνεται εκ νέου υπολογισμός της οφειλής με βάση τα όσα προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου. Και αυτό διότι βάσει των εκ νέου υπολογισμένων οφειλών, θα γίνει αντίστοιχη προσαρμογή και της σύνταξης που θα λάβει ο οφειλέτης.
Επίσης, για την έγκριση της συγκεκριμένης διαδικασίας από τους θεσμούς «μέτρησε» και το γεγονός ότι το ποσό της οφειλόμενης δόσης θα παρακρατείται από τη σύνταξη του οφειλέτη. Επίσης, η ελληνική πλευρά έχει δεσμευθεί ότι το νομοσχέδιο θα προβλέπει συγκεκριμένες ρήτρες που θα εμποδίζουν έναν οφειλέτη να «εγκαταλείψει» υφιστάμενη ρύθμιση για να μεταταχθεί στην καινούργια, ενώ θα αποκλείονται και όσοι έχουν αφήσει απλήρωτες τις οφειλές των τελευταίων μηνών.
Για τις οφειλές της εφορίας δεν υπάρχει κάποιο «τίμημα» που θα πρέπει να αναλάβει ο οφειλέτης προκειμένου να ενταχθεί στη ρύθμιση. Ετσι, δεδομένου ότι η όποια ελληνική πρόταση για «ανοικτή ρύθμιση» χωρίς προϋποθέσεις αναμένεται να προκαλέσει την αντίδραση των θεσμών, αυτό που εξετάζεται είναι να θεσπιστεί ένα «προσωρινό καθεστώς» έκτακτου χαρακτήρα με πολύ συγκεκριμένα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια αλλά και συγκεκριμένη ημερομηνία λήξεως.