Συνηθισμένη λοίμωξη για όλες τις ηλικίες που παλιότερα την συναντούσαμε κυρίως το καλοκαίρι. Σήμερα όμως, στην παιδική ειδικά, ηλικία, τη συναντάμε στη διάρκεια όλης της χρονιάς. Παρουσιάζεται κατά επιδημικές εξάρσεις μιας και είναι ιδιαίτερα μεταδοτική λοίμωξη.
Οφείλεται τόσο σε ιούς (αδενοϊούς, εντεροϊούς, ροταϊούς κτλ) όσο και σε μικρόβια με γνωστότερη την Σαλμονέλα, τη Σιγκέλα, το Καμπυλοβακτηρίδιο κ.ά.
Οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες, διαδράμουν συνήθως ηπιότερα ενώ οι μικροβιακές πιο σοβαρά και πολλές φορές απαιτούν νοσηλεία. Οι συχνότερες όμως είναι οι ιογενείς και στα συμπτώματα βλέπουμε να κυριαρχούν οι έμετοι, οι διάρροιες, το κοιλιακό άλγος και ο πυρετός. Δεν είναι απαραίτητο μια γαστρεντερίτιδα να έχει όλα αυτά τα συμπτώματα μαζί, μπορεί να εμφανίζει και ένα μόνο από τα 3 πρώτα, με ή χωρίς πυρετό!
Στο πρακτικό, τώρα, θέμα της αντιμετώπισης των συμπτωμάτων: το πιο οξύ και πιο επείγον σύμπτωμα από όλα της γαστρεντερίτιδας είναι οι έμετοι. Και αυτό γιατί όταν παρατείνονται δεν επιτρέπουν στον οργανισμό την ενυδάτωση από το στόμα και αποκατάσταση των υγρών που χάθηκαν, οδηγώντας στην αφυδάτωση.
Ένα συνηθισμένο λάθος που κάνουν οι γονείς σε αυτή την περίπτωση, είναι να βιάζονται να δώσουν υγρά αμέσως μετά από κάθε έμετο, φοβούμενοι την αφυδάτωση. Όμως το διεγερμένο αντανακλαστικό του εμέτου λόγω της ίωσης, διεγείρεται περισσότερο όταν αναγκάζεται το στομάχι μας να λειτουργήσει αμέσως με οποιαδήποτε τροφή ή υγρά που χορηγούμε τόσο γρήγορα μετά τον έμετο. Έτσι αυξάνουμε τον αριθμό των εμέτων και βέβαια την πιθανότητα να καταλήξουμε στο νοσοκομείο.
Γι αυτό μετά από κάθε έμετο:
Περιμένουμε μια με δυο ώρες τουλάχιστον και εφόσον σε αυτό το διάστημα το παιδί δεν έχει κάνει άλλο έμετο, τότε προσπαθούμε να χορηγήσουμε ελάχιστη ποσότητα υγρών αργά (απλά νερό ή με διάλυμα ηλεκτρολυτών μαζί) που αυξάνουμε σταδιακά, παρατηρώντας παράλληλα, αν το παιδί έχει τάση ή κάνει ξανά έμετο.
Αν επαναλάβει τον έμετο, τότε διακόπτουμε την προσπάθεια για μια – δυο ακόμη ώρες και επαναλαμβάνουμε την πιο πάνω διαδικασία.
Ανάλογα με τον αριθμό των εμέτων που έχουν προηγηθεί, η προσπάθεια την οποία περιγράφουμε έχει περιθώρια να επαναληφθεί μια, δυο φορές ακόμη, γιατί πλέον πρέπει να αρχίσει η ενυδάτωση και αν αυτό δεν μπορεί να γίνει από το στόμα θα πρέπει να γίνει με ενδοφλέβια χορήγηση υγρών, σε συνθήκες νοσηλείας βέβαια.
Πολλοί γονείς ρωτούν ποιος είναι ο αριθμός εκείνος των εμέτων που θα τους οδηγήσει στο νοσοκομείο. Αυτό, εξαρτάται από τον κάθε οργανισμό. Υπάρχουν παιδιά που και με 3- 4 εμέτους μπορεί να έχουν αφυδατωθεί. Πάντα συνεκτιμώνται και άλλοι παράγοντες όπως οι διάρροιες, ο πυρετός κ.λπ. που προσθέτουν στοιχεία αφυδάτωσης. Ένας αριθμός 5 έως 10 εμέτων πάντως, πρέπει πάντοτε να εκτιμάται από τον γιατρό γιατί είναι οριακή κατάσταση!
Σε ό,τι αφορά στις διάρροιες είναι κατά κανόνα πιο εύκολα αντιμετωπίσιμες καθώς η σχετική δίαιτα (αποφεύγουμε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, βαριά μαγειρεμένα φαγητά και σε ορισμένες περιπτώσεις γαλακτοκομικά) βοηθά αρκετά.
Να καταστήσουμε σαφές ότι στα παιδιά, στις γαστρεντερίτιδες δεν χορηγούμε ποτέ αντιεμετικά και αντιδιαρροϊκά φάρμακα.
Και τέλος ενημερώνουμε πάντα τον παιδίατρό μας, που τελικά θα μας εκτιμήσει και καθοδηγήσει περαιτέρω.
Παιδίατρος
Άννα Παρδάλη