Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης βρίσκονται περίπου 100 εκατομμύρια Αμερικανοί, καθώς το πρωτοφανές κύμα ψύχους, με χιονοπτώσεις και πολικές θερμοκρασίες που έφτασαν ακόμη και τους -50 βαθμούς Κελσίου και πλήττουν τις βόρειες και κεντρικές Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη προκαλέσει το θάνατο 9 ανθρώπων, τη ματαίωση πάνω από 2.000 πτήσεων, πολλά προβλήματα στις μεταφορές αλλά και τη λειτουργία των υπηρεσιών.
Οι Αρχές καλούν τους κατοίκους να μην βγαίνουν έξω από τα σπίτια τους, αν δεν υπάρχει μεγάλη ανάγκη, γιατί υπάρχει κίνδυνος να παγώσουν μέσα σε δέκα λεπτά. Υπολογίζεται ότι το κύμα ψύχους θα επηρεάσει συνολικά 250 εκατομμύρια Αμερικανούς, ενώ 90 εκατομμύρια θα βιώσουν θερμοκρασίες κάτω από τους -17 βαθμούς Κελσίου.
Στην περιοχή του Σικάγου η θερμοκρασία έφτασε τους -50, στην Άιοβα, το Μιλγουόκι, το Γουισκόνσιν, το Μίσιγκαν, την Ιντιάνα, το Ιλινόι η θερμοκρασία έπεσε στους -29 βαθμούς Κελσίου. Στο Σικάγο, την «πόλη των ανέμων», χιονίζει καθημερινά από τις 17 Ιανουαρίου. Τα δικαστήρια και οι περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες έκλεισαν, τα σχολεία βέβαια παραμένουν κλειστά, ενώ ακόμη και εκκλησίες και κοινωνικά κέντρα ανέστειλαν τις δραστηριότητές τους.
Στο Σικάγο, για να μείνει σε λειτουργία ο σιδηρόδρομος, οι αρχές έβαλαν φωτιά στις ράγες, ενώ έχουν αναφερθεί ακόμη και κλοπές μπουφάν με την απειλή όπλου. Στο στόχαστρο κλεφτών, σύμφωνα με ρεπορτάζ των τοπικών media έχουν ιδιαίτερα μπει όσοι φοράνε τα «Canada Goose» τζάκετς που κοστίζουν περίπου 1.100 δολάρια.
Παγκόσμια υπερθέρμανση και πολική δίνη
Το φαινόμενο ονομάζεται πολική δίνη και κατέφθασε από το Βόρειο Πόλο, φέρνοντας μαζί παγωμένους ανέμους και ρεκόρ χαμηλών θερμοκρασιών.
Η πολική δίνη περιστρέφεται κάθε χρόνο σε ύψος περίπου 10 χιλιομέτρων από το έδαφος. Κανονικά έχει ένα επίκεντρο το οποίο περιβάλλεται από ισχυρούς ανέμους. Αλλά ορισμένες φορές εξασθενεί ή ακόμη και σπάει σε μικρότερα τμήματα. Στις 3 Ιανουαρίου η πολική δίνη έσπασε σε τρία κομμάτια, σε μία εξέλιξη που συμβαίνει όλο και πιο συχνά και συνήθως ακολουθείται από ισχυρό ψύχος και καταιγίδες. Ο διαχωρισμός της δίνης χρειάζεται δύο εβδομάδες να επηρεάσει το κλίμα. Στροβιλίζει το πολικό ρεύμα φέρνοντας παγωμένο αέρα από την Αρκτική προς τα νότια και, αντιστρόφως, θερμά αέρια από τις νοτιότερες περιοχές προς βορρά.
Όπως εξηγούν μετεωρολόγοι, πρόκειται στην πραγματικότητα για μια γιγαντιαία μάζα ψυχρού αέρα, η οποία συνήθως παραμένει περιορισμένη κοντά στους γεωγραφικούς πόλους της γης, κινούμενη σε μία δίνη, αντίθετα από τη φορά του ρολογιού.
«Η ένταση των ανέμων στα υψηλότερα επίπεδα της δίνης αλλάζει κάποιες φορές», ανέφερε ο μετεωρολόγος του CNN Μπράντον Μίλερ. «Όταν η εξασθένιση είναι μεγάλη, η δίνη παραμορφώνεται και το αποτέλεσμα είναι ένας αεροχείμαρρος, ο οποίος σαρώνει τα νότια γεωγραφικά πλάτη φέρνοντας μαζί του τον ψυχρό και πυκνό αέρα της Αρκτικής».
Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, το συγκεκριμένο συμβάν ενδέχεται να αποτελεί το προοίμιο περισσότερων κυμάτων ψύχους στο βόρειο ημισφαίριο, κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς οι ηπιότερες συνθήκες στην Αρκτική αλλάζουν τις ισορροπίες μεταξύ Βορείου Πόλου και ισημερινού.
«Όλα οφείλονται στην ξαφνική υπερθέρμανση της στρατόσφαιρας», λέει ο Σαλβατόρε Πασκάλ, ερευνητής στις ατμοσφαιρικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.
«Μια ισχυρή θέρμανση της στρατόσφαιρας είχε ως αποτέλεσμα μετά από μερικές εβδομάδες μια πολική δίνη στην κατώτερη ατμόσφαιρα (τροπόσφαιρα). Η δίνη αναπτύσσει “λοβούς” που ευνοούν την κάθοδο του πολικού αέρα και αντιστρόφως την ανάβαση του θερμότερου αέρα μέχρι τον Πόλο».
«Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας στην Αρκτική και η εξαφάνιση των παγετώνων μπορεί να αναπτύξει πιο συχνά αυτά τα φαινόμενα, αν και σε αυτό δεν υπάρχει ακόμη ομοφωνία μεταξύ των επιστημόνων».
Ήδη τον περασμένο χειμώνα στις ΗΠΑ υπήρξε ένα παρόμοιο φαινόμενο με θερμοκρασίες -40 βαθμούς Κελσίου.
Την ίδια εποχή κατά την οποία η Βόρεια Αμερική παγώνει, η Αυστραλία λιώνει με θερμοκρασίες που φτάνουν τους +50 βαθμούς Κελσίου. Συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι φυσικά αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Νέα «πλακίτσα» Τραμπ με την κλιματική αλλαγή
Ωστόσο, παρά τις τραγικές επιπτώσεις τα ακραία καιρικά φαινόμενα έδωσαν τροφή για νέες δηλώσεις αμφισβήτησης της κλιματικής αλλαγής.
Ευκαιρία να χλευάσει τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή βρήκε, για πολλοστή φορά, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, με αφορμή το κύμα ψύχους στις ΗΠΑ.
Μέσω του αγαπημένου του Twitter και με την γνωστή έλλειψη χιούμορ, ο Τραμπ έγραψε:
«Στις όμορφες μεσοδυτικές πολιτείες οι ψυχρές θερμοκρασίες αγγίζουν τους -60 βαθμούς, οι πιο χαμηλές που έχουν καταγραφεί ποτέ. Στις επόμενες μέρες, αναμένεται να πέσουν κι άλλο. Οι άνθρωποι δεν αντέχουν έξω ούτε για λίγα λεπτά. Τι στο καλό συμβαίνει με την υπερθέρμανση του πλανήτη; Σε παρακαλώ έλα πίσω γρήγορα, σε χρειαζόμαστε!».
Χαρακτηριστικό ήταν και το σχόλιο του γερουσιαστή των Ρεπουμπλικανών από την Οκλαχόμα, Τζέιμς Ίνχοφ, ότι τα Ηνωμένα Έθνη επινόησαν «αυτό το πράγμα που λέγεται παγκόσμια υπερθέρμανση» στο πλαίσιο του «ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε».
Βρυξέλλες: Στους δρόμους η νεολαία κατά της κλιματικής αλλαγής
Την ίδια ώρα, από τα κάτω, δεκάδες χιλιάδες νέοι διαδηλωτές κατέκλυσαν τους δρόμους των Βρυξελλών, ενώνοντας τη φωνή τους ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
Οι διαδηλωτές τραγουδούσαν το διάσημο σύνθημά τους: «Θερμότεροι, θερμότεροι πιο θερμοί από το κλίμα».
«Αυτή η πορεία θα γίνεται κάθε Πέμπτη μέχρι τις εκλογές» λένε οι διαδηλωτές και προσθέτουν: «Θέλουμε να στείλουμε ένα μήνυμα στους πολιτικούς. Φοβόμαστε. Εμείς οι νέοι ξυπνάμε κάθε πρωί και αναρωτιόμαστε εάν θα έχουμε ένα μέλλον όπως αυτό που είχαν οι γονείς μας και οι παππούδες μας. Προφανώς, μας λένε όχι. Φοβόμαστε και διαδηλώνουμε αυτή την ανησυχία στους δρόμους».
Οι πάγοι της Γροιλανδίας λιώνουν και το «ρολόι της Αποκάλυψης» δείχνει μεσάνυχτα
‘Αλλη μια ανησυχητική εκτίμηση για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ήρθε πριν λίγες μέρες από τους επιστήμονες, οι οποίοι ανακοίνωσαν ότι, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις τους, οι πάγοι της Γροιλανδίας λιώνουν πλέον τέσσερις φορές πιο γρήγορα από ό,τι το 2003, με ρυθμό ταχύτερο από ό,τι νόμιζαν έως τώρα.
Η ταχύτερη τήξη θεωρείται πιθανότατο ότι θα οδηγήσει και σε ταχύτερη άνοδο της στάθμης των θαλασσών. Όπως η Ανταρκτική στο Νότο, έτσι και η Γροιλανδία στο Βορρά διαθέτει τον μεγαλύτερο όγκο πάγων και από το 2002 παρακολουθείται στενά από τους επιστήμονες. Μέχρι τώρα η προσοχή ήταν στραμμένη στη νοτιοανατολική και στη βορειοδυτική περιοχή της Γροιλανδίας, όπου υπάρχουν μεγάλοι παγετώνες και κατά καιρούς αποκόπτονται ολοένα μεγαλύτερα κομμάτια πάγου μεγέθους παγόβουνου, τα οποία πέφτουν στον Ατλαντικό Ωκεανό.
Όμως η νέα έρευνα, με επικεφαλής τον καθηγητή γεωδυναμικής Μάικλ Μπέβις του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), διαπίστωσε ότι κατά την τελευταία 15ετία μια ακόμη μεγαλύτερη απώλεια πάγου έχει συμβεί στη νοτιοδυτική περιοχή, παρά την απουσία μεγάλων παγετώνων εκεί. Οι επιφανειακοί πάγοι λιώνουν σταδιακά στην ενδοχώρα και δημιουργούν ποτάμια παγωμένου νερού που καταλήγουν στη θάλασσα.
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι η νοτιοδυτική Γροιλανδία, η οποία έως τώρα δεν είχε θεωρηθεί μεγάλη απειλή, τελικά αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στην άνοδο της στάθμης του Ατλαντικού ωκεανού, κάτι που μπορεί να έχει συνέπειες για μεγάλες παράκτιες πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και το Μαϊάμι.
Ο δύο αμερικανο-γερμανικοί περιβαλλοντικοί δορυφόροι GRACE που παρακολουθούν τη Γροιλανδία, δείχνουν ότι στην περίοδο 2002-2016 χάνει περίπου 280 γιγατόνους (δισεκατομμύρια τόνους) πάγου κάθε χρόνο. Η νέα έρευνα, που συνδύασε τα δορυφορικά στοιχεία με επίγεια δεδομένα από σταθμούς GPS, βρήκε ότι μετά το 2012 έχει σχεδόν τετραπλασιασθεί ο ρυθμός απώλειας πάγων σε σχέση με το 2003, με την επιτάχυνση να είναι μεγαλύτερη στη νοτιοδυτική περιοχή.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, στην περίπτωση της Γροιλανδίας, η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη έχει φέρει τις θερμοκρασίες του καλοκαιριού κοντά στο σημείο τήξης των πάγων. Ένα ειδικότερο περιοδικό καιρικό φαινόμενο, η «Ταλάντωση του Βορείου Ατλαντικού», που ζεσταίνει τα νερά και τον αέρα στο βόρειο Ατλαντικό ωκεανό, δίνει την απαιτούμενη έξτρα ώθηση για «γείρει η ζυγαριά» και να λιώσουν μεγάλες παγωμένες περιοχές.
«Το μόνο πράγμα που μπορούμε πια να κάνουμε, είναι να προσαρμοστούμε και να μετριάσουμε την περαιτέρω άνοδο της θερμοκρασίας», δήλωσε ο Μπέβις. «Είναι πια πολύ αργά για να αποφύγουμε τις συνέπειες. Θα υπάρξει περαιτέρω άνοδος της στάθμης των θαλασσών, καθώς παρακολουθούμε τους πάγους να φθάνουν πλέον στο σημείο τήξης τους. Στο μέλλον θα βλέπουμε ολοένα ταχύτερη άνοδο της στάθμης των θαλασσών. Από τη στιγμή που φθάνει το σημείο τήξης των πάγων, το μόνο ερώτημα είναι πόσο σοβαρά θα γίνουν τα πράγματα».
Ταυτόχρονα, το «ρολόι της Αποκάλυψης» δείχνει δύο λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, εκτιμούν τα μέλη του Συμβουλίου Επιστήμης και Ασφάλειας του περιοδικού Bulletin of the Atomic Scientists, στην ετήσια έκθεσή τους για το πόσο κοντά βρίσκεται ο κόσμος στην απόλυτη καταστροφή.
Φέτος, το Συμβούλιο ενέταξε στις τάξεις του τον πρώην κυβερνήτη της Καλιφόρνιας Τζέρι Μπράουν, ο οποίος είχε απευθύνει έκκληση στους πολιτικούς να ακούν τους επιστήμονες, ιδίως στα θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή. «Μοιάζουμε σαν τους επιβάτες πάνω στον Τιτανικό που δεν βλέπουν το παγόβουνο μπροστά τους αλλά απολαμβάνουν το δείπνο τους, ακούγοντας μουσική», είπε ο Μπράουν.
