Ημικρανία ονομάζουμε ένα είδος επαναλαμβανόμενης κεφαλαλγίας, τη οποίας η ένταση ενδέχεται κατά περίπτωση να είναι μέτρια ή υψηλή.
Ο τυπικός πόνος της ημικρανίας χαρακτηρίζεται από επεισόδια έξαρσης, οπότε και η έντασή του είναι υψηλή και μπορεί να διαρκέσουν από 20 λεπτά έως και κάποιες ημέρες. Μεταξύ των επεισοδίων αυτών μεσολαβούν περίοδοι, στις οποίες το άτομο αναφέρει συνεχόμενο πόνο χαμηλής έντασης. Σε γενικές γραμμές, όσοι πάσχουν από ημικρανίες, αναφέρουν ρυθμικό, σφύζον (μοιάζει να «χτυπάει») άλγος, το οποίο εντοπίζεται στο ήμισυ της κεφαλής. Το άλγος αυτό δεν μετατοπίζεται από το ένα ήμισυ της κεφαλής στο άλλο.
Η ημικρανία μάλιστα συχνά συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα όπως:
ναυτία
τάση προς έμετο
φωτοφοβία (ακόμα και ο χαμηλής έντασης φωτισμός προκαλεί επιδείνωση των συμπτωμάτων)
φωνοφοβία και ηχοφοβία (ακόμα και οι χαμηλής έντασης ομιλίες, αλλά και ήχοι, προκαλούν επιδείνωση των συμπτωμάτων)
αποστροφή προς οσμές, η έκθεση στις οποίες οδηγεί σε επιδείνωση της συμπτωματολογίας
Κάποια συνοδά της ημικρανίας συμπτώματα εντοπίζονται μόνο στην μεριά της κεφαλής, στην οποία εντοπίζεται και το άλγος. Τέτοια συμπτώματα περιλαμβάνουν:
τη δακρύρροια (δακρύζει το μάτι)
την ερυθρότητα του οφθαλμού
τη βλεφαρόπτωση (πέφτει το βλέφαρο)
τη ρινική απόφραξη
τη ρινόρροια («τρέχει» η μύτη)
Η ένταση της ημικρανίας εξάλλου, ενδέχεται να παρουσιάσει αύξηση, όταν υπάρχει σωματική δραστηριότητα.
Η ημικρανία ενδέχεται να διαρκέσει από 2 έως 72 ώρες. Το ένα τρίτο των ανθρώπων, που υποφέρουν από ημικρανίες, εμφανίζουν τις λεγόμενες ημικρανίες με αύρα. Η αύρα είναι ένα σύνολο παροδικών διαταραχών τόσο των αισθήσεων και κυρίως της όρασης, όσο και της κινητικότητας και της ομιλίας. Οι διαταραχές αυτές διαρκούν συνήθως περίπου μίαν ώρα και είναι σημάδια πως επίκειται επεισόδιο ημικρανίας.
Πόσο συχνή είναι η ημικρανία;
Υπολογίζεται, πως περίπου το 15% του γενικού πληθυσμού αναφέρει επεισόδια ημικρανίας, ενώ το 75% των πασχόντων από ημικρανία είναι γυναίκες.
Οι μισές περίπου από τις γυναίκες, που υποφέρουν από ημικρανίες αναφέρουν, πως η εμφάνιση ημικρανίας συνδέεται με τον εμμηνορρυσιακό τους κύκλο. Στις περιπτώσεις αυτές μιλάμε για ημικρανίες σχετιζόμενες με τον εμμηνορρυσιακό κύκλο.
Πότε εμφανίζεται για πρώτη φορά η ημικρανία που σχετίζεται με την περίοδο;
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η ημικρανία, που σχετίζεται με την περίοδο, εμφανίζεται για πρώτη φορά κοντά στην εμμηναρχή (όταν δηλαδή η έφηβη δει για πρώτη φορά περίοδο). Η σύμπτωση της εμφάνισης της περιόδου με την εμφάνιση της ημικρανίας σε μία τόσο ευαίσθητη στιγμή της ζωής του κοριτσιού, μπορεί να είναι μία τραυματική εμπειρία.
Γιατί κάποιες γυναίκες εμφανίζουν ημικρανία μαζί με την έμμηνο ρύση;
Τα ακριβή αίτια εμφάνισης της ημικρανίας μας είναι εν πολλοίς άγνωστα. Δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί η σχέση της εμφάνισης της ημικρανίας με την κληρονομικότητα, καθώς και η επιρροή, που ενδεχομένως έχουν συγκεκριμένοι εξωτερικοί παράγοντες.
Έχει υποτεθεί, πως η εμφάνιση της ημικρανίας σχετίζεται με διαταραχές στη χημεία του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα, ερευνάται το ενδεχόμενο η εμφάνιση ημικρανίας να συνδέεται με διαταραχές στη σύνθεση και αποδέσμευση της ουσίας σεροτονίνης. Η ουσία αυτή παράγεται στον εγκέφαλο και συμμετέχει στη ρύθμιση του τρόπου αντίληψης από μέρους μας των αλγεινών ερεθισμάτων (των ερεθισμάτων, που προκαλούν πόνο).
Ειδικά σε ό,τι αφορά την εμφάνιση της ημικρανίας, που σχετίζεται με την έμμηνο ρύση, έχουν ενοχοποιηθεί οι ορμόνες, οι οποίες ρυθμίζουν τον κύκλο. Λίγο πριν έρθει η περίοδος τα επίπεδα των οιστρογόνων, που είναι μεταξύ των ρυθμιστικών ορμονών του κύκλου και παράγονται στις ωοθήκες, εμφανίζουν μία απότομη κάμψη.
Έχει διατυπωθεί η υπόθεση, πως η εμφάνιση της ημικρανίας είναι πιθανόν να συνδέεται, όχι τόσο με το αν τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι υψηλά ή χαμηλά, αλλά με αυτήν καθαυτήν την απότομη κάμψη των επιπέδων των οιστρογόνων λίγο πριν την περίοδο. Θα μπορούσε – υπό μίαν έννοια – να πει κανείς, πως ο οργανισμός των γυναικών, που παρουσιάζουν ημικρανία με την περίοδο, δεν «προσαρμόζεται εύκολα» στην απότομη πτώση των επιπέδων αυτών και πως παρουσιάζει ένα είδος «συνδρόμου στέρησης» οιστρογόνων (ο όρος «σύνδρομο στέρησης» χρησιμοποιείται εδώ με μία «διασταλτική» έννοια).
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ημικρανίας, που συνδέεται με την περίοδο;
Η ημικρανία, που σχετίζεται με την περίοδο είναι σχεδόν πάντα χωρίς αύρα. Εντούτοις, δεν αποκλείεται οι γυναίκες, που υποφέρουν από ημικρανία κατά τη διάρκεια της περιόδου, να αναφέρουν και επεισόδια ημικρανίας με αύρα, αλλά αυτά συνήθως λαμβάνουν χώρα σε εκτός περιόδου διαστήματα.
Η ημικρανία, που σχετίζεται με την περίοδο εμφανίζεται το πολύ 2 ημέρες προ της έμμηνου ρύσης και διαρκεί όχι περισσότερο από 3 ημέρες μετά την έναρξη της έμμηνου ρύσης. Επίσης εμφανίζεται τουλάχιστον στα 2/3 των εμμηνορρυσιακών κύκλων.
Τι γίνεται με τις ημικρανίες της περιόδου, όταν η γυναίκα μπει στην εμμηνόπαυση;
Κάθε γυναίκα είναι διαφορετική. Επομένως, δεν είναι δυνατόν να προβλέψουμε επακριβώς, πώς θα εξελιχθούν οι ημικρανίες σας, όταν μπείτε στην εμμηνόπαυση.
Αν οι ημικρανίες σας συνδέονταν με τις μεταβολές στα επίπεδα των οιστρογόνων, που καταγράφονται κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου κύκλο, τότε ενδεχομένως η συμπτωματολογία να αμβλυνθεί.
Δεν αποκλείεται όμως οι ημικρανίες να ενταθούν στην εμμηνόπαυση, εξαιτίας άλλων μεταβολών στα επίπεδα συγκεκριμένων ορμονών, που εμφανίζονται στην περίοδο αυτή της ζωής σας.
Επιμέλεια: Μενέλαος Κων. Λυγνός – Μαιευτήρ Χειρουργός Γυναικολόγος