Έχει εμπνεύσει πολλούς συγγραφείς, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η ιστορία της, που χάνεται στα βάθη των αιώνων, έχει γραφτεί με ηρωισμό, νίκη και δόξα. Η Μακεδονία, του Μ. Αλέξανδρου η χώρα, ήταν, είναι και θα είναι, πάντα ελληνική. Και κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να αμφισβητήσει το γεγονός αυτό.
Σε κείμενα των αρχαίων συγγραφέων, Αισχύνη, Αριανού, Ηροδότου, Ησίοδου, Θουκυδίδη, Ισοκράτη, Παυσανία, Πλάτωνα, Πλούταρχου, Πολύβιου, παντού η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ταυτίζεται με την Ελλάδα και τον ήλιο της Βεργίνας.
Όλες οι αναφορές από τους αρχαίους ιστορικούς, αναφέρονται σε τοποθεσίες που ακόμη και σήμερα βρίσκονται στα ελληνικά εδάφη.
Ολες οι ιστορικές περιγραφές ανήκουν σε ελληνικές περιοχές και πόλεις (Δίον, Βεργίνα, Πέλλα κλπ). Τόποι δηλαδή σε αδιαμφισβήτητο ελληνικό έδαφος, καθώς και ονόματα ελληνικά (όχι σλάβικα) με ελληνική ετυμολογία των λέξεων.
Ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος, υπερήφανος για την γλώσσα και την καταγωγή του, όταν έστειλε στην Αθήνα τις 300 περσικές πανοπλίες παρουσιάζοντας τη νίκη του Γρανικού, ως νίκη του Πανελληνίου εναντίον των βαρβάρων, έθεσε την επιγραφή «Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων».
Σε κείμενα της Ορθόδοξης εκκλησίας, αναφορά γίνεται στην περιοδεία του Αποστόλου Παύλου στη Μακεδονία.
Αναφορά όμως γίνεται και στην Θεσσαλονίκη, στην Βέροια, στην Νεάπολη Καβάλας, στους Φιλίππους, στην Αμφίπολη, στην Απολλωνία.
Όλες αυτές οι πόλεις αποτελούν την ιστορική Μακεδονία και καμία δεν βρίσκεται στα γειτονικά εδάφη. Αλλά και οι επιστολές του «προς Θεσσαλονικείς» αναφέρονται στους ομώνυμους κατοίκους της ελληνικής πόλης.
Οι διασωζόμενες γραπτές φιλολογικές και αρχαιολογικές αποδείξεις κατα την διάρκεια των Κλασσικών και Ελληνιστικών χρόνων αποδεικνύουν ακράδαντα, ότι οι ίδιοι οι Μακεδόνες θεωρούσαν τους εαυτούς τους Έλληνες, κομιστές της Ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού στην Ασία.
Ο διεθνούς φήμης Γλωσσολόγος, Olivier Masson, αναφερόμενος το 1996 στο “Oxford Classical Dictionary” για την “Macedonian Language” έγραψε:
“Για πολύ καιρό, η ονοματολογία των Αρχαίων Μακεδόνων που γνωρίζαμε σχετικά χάρη στην Ιστορία, σε φιλολογικές πηγές και στην επιγραφές, έχει παίξει σημαίνοντα ρόλο στην συζήτηση. Απο την πλευρά μας ο Ελληνικός χαρακτήρας των περισσοτέρων ονομάτων είναι προφανής και είναι δύσκολο να σκεφτούμε περίπτωση “Ελληνοποίησης” εξαιτίας συλλήβδην δανεισμού. Ο “Πτολεμαίος” αναφέρεται πρώτη φορά τόσο πίσω που φτάνει τον Όμηρο, ο “Αλέξανδρος” εμφανίζεται στην μορφή του Μυκηναικού γυναικείου ονόματος a-re-ka-sa-da-ra- (’Αλεξάνδρα’), “Λααγός”, έπειτα “Λαγός”, ταιριάζει με το Κυπριακό “Lawagos”, κτλπ.
Ποιος λοιπόν μπορεί να αμφισβητήσει την ελληνικότητα της Μακεδονίας;
Η ιστορία
Η ιστορία της Μακεδονίας έχει τις ρίζες της στους πολύ παλιούς χρόνους. Αρχίζει από την αρχαιότητα και φτάνει, μέσα απ’ τους αιώνες, γεμάτη λαμπρές ενδιαφέρουσες σελίδες αγώνων, ηρωισμού, πολιτισμού, δράσης, καταστροφών, νικών και δόξας, στις δικές μας μέρες.
Τα ονόματα Μακεδονία και Μακεδόνας προέρχονται απ’ τη δωρική λέξη μάκος (που σημαίνει μήκος) και δήλωνε ότι η Μακεδονία είναι η χώρα με τους ψηλούς, μακριούς, ανθρώπους. Άλλη τους ονομασία ήταν Μακέτες και η χώρα Μακετία.
Η μυθολογία όμως λέει ότι η Μακεδονία πήρε τ’ όνομά της απ’ το Μακεδόνα ή Μάκεδνο, που ήταν γενάρχης του λαού των Μακεδόνων, που, κατά μια άποψη, ήταν γιος του Δία και της Θυίας, ενώ κατ’ άλλη ήταν γιος του βασιλιά της Αρκαδίας Λυκάονα.
Ο Ηρόδοτος λέει ότι οι Μακεδόνες είναι απόγονοι των Τημενιδών – Ηρακλειδών απ’ το Άργος που έφυγαν με επικεφαλής τα βασιλόπουλα Γαυάνη, Αέροπο και Περδίκκα κι εγκαταστάθηκαν στη βορινή αυτή περιοχή της Ελλάδας.
Αυτό όμως δεν μπορεί νάναι σίγουρο, ότι δηλαδή έγινε μετακίνηση απ’ το νότο στο βορρά, μια και ξέρουμε ότι οι Έλληνες κατέβηκαν απ’ τα βόρεια της Ευρώπης προς το νότο γύρω στο 12ο π.Χ. αιώνα.
Ένα μέρος των Δωριέων έμεινε στη Μακεδονία και κράτησε για αρκετό διάστημα την ελληνικότητα της φυλής, αφού και οι Έλληνες που κατέβηκαν στο νότο και στα αστικά παράλια δημιούργησαν έναν άλλο πολιτισμό.
Ωστόσο, η ομοιότητα που υπήρχε στη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα με τους Έλληνες του νότου, είναι αυτή που μάλλον συντέλεσε και στη δημιουργία του μύθου για την άνοδο των Τημενιδών.
Με τον όρο Μακεδονία εννοείται το αρχαίο βασίλειο της Μακεδονίας των Δωριέων Ελλήνων. Eνώ η έννοια Μακεδονία, σαν γεωγραφική και πολιτική οντότητα, ολοκληρώθηκε κατά τους κλασικούς χρόνους.
Η Μακεδονία μπαίνει στην ιστορία της Ελλάδας με το γιο του Αμύντα, τον Αλέξανδρο τον Α’ (498-454), το γνωστό ως Φιλέλληνα (= πατριώτη), που ήταν αρκετά δραστήριος, έξυπνος και δυναμικός κι έβαλε τις στρατιωτικές και πολιτικές βάσεις του μακεδονικού κράτους.
Στους μηδικούς πολέμους συνεργάστηκε με τους Αθηναίους, που βοήθησε αρκετά κι αυτοί, για να τον τιμήσουν, του έδωσαν τον τίτλο του φιλέλληνα (= πατριώτη) και του ‘στησαν χρυσό ανδριάντα στους Δελφούς.
Όλοι οι επόμενοι βασιλιάδες της Μακεδονίας συντέλεσαν στο να βαδίσει η χώρα τους σταθερά προς την πρόοδο. Η μετέπειτα ακμή της με το Μέγα Αλέξανδρο δεν ήταν τυχαία και ξαφνική. Όλοι οι βασιλιάδες πριν τον Αλέξανδρο έβαζαν ο καθένας τη δική του πέτρα στο χτίσιμο της μεγάλης Μακεδονίας και Ελλάδας.
Οι Βασιλιάδες αυτοί ήταν:
Περδίκκας Β’ 454-413 π.Χ.
Αρχέλαος Α’ 413-399 π.Χ.
Κρατερός 399 π.Χ.
Ορέστης της Μακεδονίας 399-396 π.Χ.
Αρχέλαος Β’ 396-393 π.Χ.
Αμύντας Β΄ 393 π.Χ.
Παυσανίας της Μακεδονίας 393 π.Χ.
Αμύντας Γ΄ 393 π.Χ.
Αργαίος Β΄ 393-392 π.Χ.
Αμύντας Γ΄ (αποκατάσταση) 392-370 BC
Αλέξανδρος Β’ 370-368 π.Χ.
Πτολεμαίος Α΄ 368-365 π.Χ.
Περδίκκας Γ΄ 365-359 π.Χ.
Αμύντας Δ΄ 359-356 π.Χ.
Η αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Εκείνος όμως που οργάνωσε τη Μακεδονία ως κράτος σύγχρονο της εποχής κι έβαλε τις βάσεις της Μεγάλης Ελλάδας ήταν ο Φίλιππος ο Β’ (357-336 π.Χ.).
Η Μακεδονία πρόβαλε κυριαρχικά στον ελλαδικό χώρο, κατόρθωσε να ενώσει υπό την ηγεμονία του τα υπόλοιπα ελληνικά πόλεις-κράτη και όλους τους Έλληνες κι έσμιξε τις τύχες του λαού της γωνιάς αυτής της Ευρώπης. προετοίμασε στην ουσία την πρώτη Ελληνική Ομόσπονδία.
Προετοίμασε την κατάσταση κι έδωσε μια δυνατή σφριγηλή Μακεδονία στο γιο του, τον Αλέξανδρο το Μεγάλο ή Μέγα, (336-323 π.Χ.) που επικεφαλής μιας πειθαρχημένης στρατιάς και χάρη στις αντικειμενικές συνθήκες που επικρατούσαν την εποχή αυτή και τις υποκειμενικές δυνατότητες που δημιούργησαν οι εξαιρετικές ικανότητές του, στρατιωτικές και πολιτικές, κατάφερε να κατακτήσει την σημαντική Περσική αυτοκρατορία και το μισό του γνωστού τότε κόσμου.
Η Μακεδονία έγινε η καρδιά κι ο νους των ελληνιστικών χρόνων.
Το βασίλειο της Μακεδονίας σύντομα έχασε τον έλεγχο των αχανών ασιατικών εκτάσεων, αλλά διατήρησε την ηγεμονία του στην Ελλάδα έως ότου ηττήθηκε από τους Ρωμαίους στους Μακεδονικούς Πολέμους (215 – 148 π.Χ.).
Μετά έρχεται η ρωμαϊκή κατοχή και η Μακεδονία περνάει την περίοδο της πτώσης της. Στα επόμενα χρόνια, η τύχη της συνδέεται με την ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Το πρώτο βήμα προς το Βυζάντιο γίνεται με τη μεταφορά, απ’ το Γαλέριο, της έδρας του στη Θεσσαλονίκη, το 306 μ.Χ. , που γίνεται η δεύτερη, μετά την Κωνσταντινούπολη (πρωτεύουσα του ρωμαϊκού κράτους απ’ το 324 μ.Χ.), πόλη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και παίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας.
Γίνεται τόπος επίσκεψης πολλών αυτοκρατόρων, που συχνά πηγαίνουν εκεί για να ξεκουραστούν ή για να διεκπεραιώσουν στρατιωτικές ή πολιτικές δουλειές.
Ταυτόχρονα γίνεται ένα απ’ τα σημαντικότερα πνευματικά και πολιτιστικά κέντρα των Βαλκανίων.
Την εποχή αυτή, απ’ τον 4ο μ.Χ. αι. και μετά, η Μακεδονία δέχεται τις αλλεπάλληλες επιθέσεις κι επιδρομές διάφορων πολεμικών λαών.
Τον 4ο αι. εισβάλλουν στη Μακεδονία οι Βησιγότθοι, ενώ τον 6ο και 7ο αι. οι Άβαροι, οι Ούννοι κι οι Σλάβοι προκαλούν φοβερές καταστροφές.
Οι Σλάβοι μάλιστα εγκαταστάθηκαν και σ’ ορισμένες περιοχές της Μακεδονίας.
Οι επόμενοι δύο αιώνες περνούν σχετικά ειρηνικά.
Η χώρα συνεχίζει την ανάπτυξή της και δυναμώνει την πολιτική της ισχύ.
Το 963 ιδρύονται τα μοναστήρια του Άγιου Όρους. Πριν λίγα χρόνια, οι Έλληνες μοναχοί Κύριλλος και Μεθόδιος απ’ τη Θεσσαλονίκη, είχαν αρχίσει τη διάδοση του χριστιανισμού στους Σλάβους.
Διαμέσου του Βυζαντίου, ο χριστιανισμός περνά στη Ρωσία.
Ο 11ος όμως αιώνας μπήκε πολύ άσχημα για τη Μακεδονία.
Οι Νορμανδοί το 1082 καταλαμβάνουν, μετά από αλλεπάλληλες επιθέσεις, το Δυρράχιο, φτάνουν μέχρι την Καστοριά και το 12ο αι. κατορθώνουν να μπουν νικητές στη Θεσσαλονίκη αλλά σύντομα την εγκαταλείπουν.
Το 13ο αιώνα στη Μακεδονία μπαίνουν οι Φράγκοι.
Ο αγώνας που οργανώνεται εναντίον τους είναι σκληρός αλλά αποφασιστικός και γι’ αυτό νικηφόρος.
Η Μακεδονία δίνει τους πρώτους αυτοκράτορές της στο Βυζάντιο.
Ο 13ος όμως αιώνας δεν είναι καθόλου ήρεμος.
Ξεσπούν η μια διαμάχη μετά την άλλη κι ο ένας πόλεμος δίπλα στον άλλο και μόνο το 14ο πια αιώνα αρχίζει η καινούρια ειρηνική περίοδος στην ιστορία της Μακεδονίας, που φτάνει στον κολοφώνα της ακμής της το χρυσό αιώνα της Θεσσαλονίκης.
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία περνά τις τελευταίες της στιγμές κι η Θεσσαλονίκη γίνεται πόλος εθνικής συσπείρωσης.
Μετά από μια μικρή περίοδο κατοχής των Μακεδονικών εδαφών απ’ τους Σέρβους, έρχεται η τουρκική κατοχή, βαρύ χτύπημα, όχι μόνο για τη Μακεδονία και το Βυζάντιο, αλλά και για ολόκληρο τον ελληνισμό καθώς και για τα Βαλκάνια γενικά.
Καταλήφτηκε μάλιστα η Μακεδονία, όχι το 15ο αιώνα, όπως η Κωνσταντινούπολη, αλλά ήδη απ’ το 14ο αιώνα και χρησιμοποιήθηκε σ’ όλη τη διάρκεια της τουρκοκρατίας ως πέρασμα προς την Ευρώπη, που ένα μέρος της επίσης γνώρισε την τουρκική σκλαβιά.
Απ’ τον πρώτο καιρό της τουρκικής εισβολής, ο ελληνo-μακεδονικός λαός αρχίζει τις προσπάθειες αντιμετώπισης των κατακτητών, που προσωρινά στέφτηκαν μ’ επιτυχίες.
Οι Τούρκοι νικήθηκαν μερικές φορές, όπως το 1371(όπου έγινε ανακατάληψη των Σερρών), στη Θεσσαλονίκη το 1403(που την πήραν για λίγο πάλι οι Έλληνες και που 1430 έγινε απ’ τους Τούρκους η άλωσή της).
Μα παρόλες τις προσπάθειες, ήταν δύσκολο ν’ αναχαιτιστούν οι Τούρκοι αυτήν την εποχή. Μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης σταθεροποιείται η κατοχή στη Μακεδονία ολόκληρη.
Όπως σ’ όλη την Ελλάδα έτσι και στη Μακεδονία αρχίζει να οργανώνεται ο λαός ενάντια στους Τούρκους.
Το 16ο και 17ο αιώνα πραγματοποιούνται εδώ αρκετές εξεγέρσεις και διάφορα επαναστατικά ξεσηκώματα.
Κι εδώ δρουν οι αρματωλοί κι οι κλέφτες, που γίνονται υπερβολικά επικίνδυνοι και πραγματικός μπελάς για τις τούρκικες αρχές.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ένα αξιόλογο φαινόμενο.
Όπως τα νησιά της Ελλάδας έτσι και η Μακεδονία, εξαιτίας της σημαντικής γεωγραφικής της θέσης (πέρασμα προς την αναπτυγμένη Ευρώπη), γίνεται εξαιρετικό εμπορικό και συνεπώς και πολιτιστικό κέντρο.
Μα παράλληλα συμβαίνει κι ένα άλλο λυπηρό για τον ελληνισμό γεγονός:
Η δύσκολη θέση που βρέθηκε η Μακεδονία μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο κι η σκληρή καταπίεση απ’ τους Αρβανίτες, οδήγησαν ένα μεγάλο ποσοστό του μακεδονικού ελληνισμού στον εξισλαμισμό.
Επίσης πολύς κόσμος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το έδαφος της Μακεδονίας και να φύγει στην Ευρώπη.
Στα τέλη του 18ου αιώνα διοικητής της Μακεδονίας γίνεται ο Αλή πασάς και λίγα χρόνια πριν ξεσπάσει η επανάσταση του 1821, η Μακεδονία έχει ριχτεί ήδη με ηρωισμό στον αγώνα ενάντια στους Οθωμανούς. Η κλεφτουριά ξαναζωντανεύει και μ’ ενθουσιασμό δέχεται τα πρώτα επαναστατικά μηνύματα απ’ τη νότια Ελλάδα, το Μάρτη του 1821.
Αρχίζει ο αγώνας, στον οποίο οι Μακεδόνες δίνουν άπειρα παραδείγματα ηρωισμού κι αυτοθυσίας. Χτυπιούνται άγρια αλλά δεν υποχωρούν περιμένοντας την ελευθερία του ελληνικού έθνους.
Όμως η ελευθερία αυτή δεν ήρθε για τους Μακεδόνες τον ίδιο καιρό που αποκτήθηκε απ’ τους υπόλοιπους Έλληνες.
Το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος που δημιουργήθηκε το 1826, άφησε έξω τη Μακεδονία, που έμεινε στην κυριαρχία των Τούρκων για αρκετά ακόμα χρόνια.
Μα ο αγώνας τους δε σταμάτησε. Συνεχίζεται μέχρι το Μακεδονικό αγώνα και τους βαλκανικούς πολέμους (που ως κύριο στόχο είχαν τη Μακεδονία) και το 1913 πια (Ειρήνη Βουκουρεστίου), η νότια Μακεδονία ενσωματώνεται στην υπόλοιπη Ελλάδα.
«Μακεδονία ξακουστή»: Η ιστορία πίσω από το εμβατήριο σύμβολο της Μακεδονίας
Το εμβατήριο “Μακεδονία ξακουστή” είναι ένα τραγούδι για τη Μακεδονία που ακούγεται σε εορτές και εθνικές επετείους και καθιερώθηκε ως “ύμνος” της Μακεδονίας.
Το τραγούδι ακούγεται ως εμβατήριο σε στρατιωτικές παρελάσεις ανά την Ελλάδα, τραγουδιέται σε εθνικές επετείους και συμπεριλαμβάνεται σε παραστάσεις ή ανεπίσημες παρουσιάσεις μακεδονικών παραδοσιακών χορών στην περιοχή της Μακεδονίας ή ευρύτερα.
Οι τοπικές κοινωνίες της Μακεδονίας του αποδίδουν κεντρική θέση στο τοπικό μουσικοχορευτικό σύνολο.
Η προέλευση του τραγουδιού
Η ακριβής προέλευση του τραγουδιού δεν είναι γνωστή… Η ταυτότητα του δημιουργού του δεν φανερώθηκε ποτέ.
«Μπορεί να θεωρηθεί και δημοτικό τραγούδι γιατί έμεινε στην παράδοση χωρίς να γνωρίζουμε τίποτα για τον στιχουργό του. Χρονολογείται μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Ήταν νωπά τα γεγονότα, εξ’ ου και το έδιωξες τους Βούλγαρους. Βέβαια ο στίχος αυτός άλλαξε αρκετές φορές μέσα στα χρόνια, εξηγεί ο Δημήτριος Ευαγγελίδης, εθνολόγος.
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο ο χορός του εμβατηρίου εντάχθηκε στον κατάλογο των ελληνικών εθνικών χορών κι έκτοτε άρχισε να διδάσκεται σε σχολεία όλης της Ελλάδας.
Στη Δυτική Μακεδονία βασίζεται στα βήματα του ράικου του πιο γνωστού χορού με προσθέσεις βημάτων. Ενώ σε Ανατολική Μακεδονία διαφορετική εκδοχή, όμοια με αυτήν που είχε πρωτο-αρχίσει να διδάσκεται.
Το εμβατήριο της Μακεδονίας έχει προκαλέσει ρίγη συγκίνησης πολλές φορές και στο παρελθόν.
Οι στίχοι
Μακεδονία ξακουστή
του Αλεξάνδρου η χώρα,
που έδιωξες τους βάρβαρους
κι ελεύθερη είσαι τώρα!
ήσουν και θα ΄σαι ελληνική,
Ελλήνων το καμάρι,
κι εμείς Ελληνόπουλα
σου πλέκουμε στεφάνι
Οι Μακεδόνες δεν μπορούν
να ζούνε σκλαβωμένοι,
όλα κι αν τα χάσουνε
η λευτεριά τους μένει!
Το διαμαντένιο στέμα σου
για βάλε στο κεφάλι,
για να σ’ αντικρίζουμε
Μακεδονία πάλι!
(ή μετγ. περήφανα και πάλι)
Μακεδονόπουλα μικρά τώρα
καί σείς χαρείτε,
πρωτού καί σείς στά βάσανα,
όλου τού κόσμου μπείτε
ΠΗΓΕΣ:
el.wikipedia.org/neinnewsgr/history-of-macedonia.com/Ελληνική Βουλή των Ελλήνων
Πηγή