Η πειθαρχία αφορά πάνω απ’ όλα τη μάθηση. Η λέξη πειθαρχία στα αγγλικά (discipline) προέρχεται από το λατινικό discίplina, που σημαίνει «εκπαίδευση, διδασκαλία ή γνώση». Η αγγλική λέξη dίscίple, που σημαίνει «ο οπαδός ή μαθητής ενός δασκάλου», έχει επίσης την ίδια λατινική ρίζα.
Αφού ο σκοπός της πειθαρχίας είναι η μάθηση, η πειθαρχία δεν είναι το ίδιο με την τιμωρία, η οποία είναι «η επιβολή ποινής ως δίκαιη ανταπόδοση για ένα παράπτωμα».
Υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στην πειθαρχία και την τιμωρία.
Μπορεί να μην έχουμε πρόθεση να τιμωρήσουμε τα παιδιά μας, ωστόσο πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όσον αφορά τη δική μας ψυχική κατάσταση και τα δικά μας κίνητρα για να βεβαιωθούμε ότι δρούμε με πρόθεση να διδάξουμε και όχι να τιμωρήσουμε. Αν αισθανόμαστε θυμωμένοι ή αγχωμένοι όταν πειθαρχούμε τα παιδιά μας, είναι πιο πιθανό να γίνουμε τιμωρητικοί. για παράδειγμα, μπορεί να επιβάλουμε μια συνέπεια που είναι δυσανάλογη του σφάλματος ή να χρησιμοποιήσουμε σωματική βία απέναντί τους (πχ. σφίγγοντας υπερβολικά το μπράτσο τους όταν τα οδηγούμε στο δωμάτιό τους), ακόμα και αν δε φτάσουμε στο σημείο να τα δείρουμε ή να τα χαστουκίσουμε.
Όταν είμαστε επιθετικοί με τα παιδιά μας ή τους επιβάλλουμε συνέπειες που είναι υπερβολικά αυστηρές, αυτό εστιάζει την προσοχή των παιδιών στη δική μας ανάρμοστη συμπεριφορά ή στην άδικη αντίδρασή μας, αποσπώντας τα από το το πραγματικό μάθημα που προσπαθούμε να τους διδάξουμε.
Αντιθέτως, όταν κάνουμε τη μάθηση σκοπό της πειθαρχίας, αυτή η πρόθεσή μας μπορεί να αλλάξει και την προσέγγιση και τη θεώρησή μας. Με αυτόν τον στόχο κατά νου, είναι πιο πιθανό να επιβάλουμε δίκαιες και λογικές συνέπειες, να πειθαρχήσουμε με αγάπη, να δείξουμε ενσυναίσθηση και να εστιάσουμε στη συμπεριφορά των παιδιών.
Όταν πιστεύουμε ότι σκοπός της πειθαρχίας είναι η μάθηση, είναι πιο πιθανό η σχέση με τα παιδιά μας να συνεχίζει να «ανθίζει», ακόμα και όταν πρέπει να τους επιβάλουμε συνέπειες.
Τι μπορείτε να κάνετε
Βάλτε στόχο να χρησιμοποιείτε την πειθαρχία ως ένα μέσο για να διευκολύνετε το παιδί σας να μάθει • για παράδειγμα, να μάθει για τα όρια, τον σεβασμό για τους άλλους, τη δικαιοσύνη και ούτω καθεξής. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στη δική σας συναισθηματική κατάσταση και αποφύγετε να πειθαρχήσετε τα παιδιά σας όταν είστε θυμωμένοι ή αγχωμένοι. Σε αυτές τις περιπτώσεις, χρησιμοποιήστε έναν «σηματοδότη» και επανέλθετε στο ζήτημα όταν θα είστε όλοι πιο ήρεμοι.
Για να αποφύγετε να επιβάλετε δυσανάλογες συνέπειες χωρίς περίσκεψη όταν είστε αναστατωμένοι, α ποφασίστε εκ των προτέρων μια σειρά από κατάλληλες συνέπειες για το παιδί σας σε διάφορες καταστάσεις.