Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου είναι πολύ ζωηρό ή αν πάσχει από διαταραχή ελαττωματικής προσοχής ή /και υπερκινητικότητας;
Οι νηπιαγωγοί και οι δάσκαλοι των πρώτων τάξεων του δημοτικού είναι συνήθως αυτοί που παρατηρούν πρώτοι τα συμπτώματα, καθώς τους δίνεται η ευκαιρία να συγκρίνουν τη συμπεριφορά και την ωριμότητα του παιδιού με ένα μεγάλο δείγμα συνομηλίκων του.
Το υπερκινητικό παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες στην επεξεργασία των πληροφοριών, στις εκτελεστικές λειτουργίες (δυσκολεύονται στην οργάνωση, στη μνήμη), στις κοινωνικές του δεξιότητες και υπολείπεται σε ωριμότητα σε σύγκριση με τους συνομηλίκους του.
Το ζωηρό παιδί μπορεί να εμφανίζει σημάδια έντονης δραστηριότητας και έχει ανάγκη να εκτονώνει την ενεργητικότητά του, αλλά συνήθως μπορεί να ελέγξει τα συναισθήματά του, να περιορίσει την παρορμητικότητά του, να διατηρήσει την προσοχή του σ΄έναν στόχο και να αυτορρυθμιστεί.
Αν η συμπεριφορά του παιδιού απασχολεί τους οικείους του στο σπίτι, αν η επίδοσή του στο σχολείο ή στις άλλες του δραστηριότητες είναι σημαντικά κατώτερη των δυνατοτήτων του, και αν αντιμετωπίζει προβλήματα στις κοινωνικές του επαφές, τότε σίγουρα χρειάζεται προσοχή.
Ο νευροψυχολόγος Dr. Mark Mahone, διευθυντής του Ινστιτούτου Kennedy στη Βαλτιμόρη επισημαίνει κάποια συμπτώματα που αν παρατηρήσουν οι γονείς σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, καλό είναι να επισκεφθούν κάποιον ειδικό:
1. Συνεχής κίνηση, δυσκολεύεται να καθίσει, του αρέσει να σκαρφαλώνει ακόμα κι αν οι γονείς του πουν να σταματήσει.
2. Έχει συχνά ατυχήματα.
3. Δυσκολεύεται να παίξει ειρηνικά με τα άλλα παιδιά και συχνά δημιουργεί φασαρίες.
4. Είναι θορυβώδης και μιλάει δυνατά σε σχέση με τους περισσότερους συνομηλίκους του.
5. Προσεγγίζει εύκολα ανθρώπους, ακόμα και αγνώστους, χωρίς να διστάζει.
6. Μοιάζει να μην έχει αίσθηση κινδύνου.
7. Δεν μπορεί να ακολουθήσει κανόνες και να κρατήσει τη σειρά του σε ένα παιχνίδι.
7. Δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή του σε μία δραστηριότητα.
8. Χάνει γρήγορα το ενδιαφέρον του ακόμα και για πράγματα που αρχικά τράβηξαν την προσοχή του.
Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας δεν είναι απλά ζωηρό, ενημερώστε τον παιδίατρό σας, ο οποίος θα σας παραπέμψει σε εξειδικευμένη ομάδα για να σας βοηθήσει. Θα χρειαστεί συνεργασία με παιδοψυχίατρο, παιδοψυχολόγο και ειδικό παιδαγωγό.
Για να βοηθήσετε το παιδί σας, έχετε υπόψιν σας ότι το περιβάλλον και η γονική φροντίδα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πορεία ενός υπερκινητικού παιδιού. Απαιτείται οργάνωση, τήρηση ρουτίνας, υγιεινός τρόπος ζωής, συχνές επιβραβεύσεις και αποδοχή των ιδιαιτεροτήτων του παιδιού.
Άννα Παπαοικονόμου, Ψυχολόγος