Ακούω με προσοχή τους γονείς που μου λένε ότι δεν θέλουν το παιδί τους να αποκτήσει το δικό του τάμπλετ από μικρό γιατί «θα εθιστεί». Παρατηρώ όμως με δυσπιστία και φόβο ότι μέσα σε λίγα λεπτά και ενώ εμείς μιλάμε, το νήπιο έχει πάρει στα χεράκια του το κινητό της μαμάς και παίζει. Ή χαζεύει στο Instagram, ή βλέπει φωτογραφίες και βίντεο ή ένας θεός ξέρει τι.
Και εδώ προκύπτουν δύο σοβαρά ερωτήματα:
1. Όσο πιο μικρό έρθει το παιδί σε επαφή με την τεχνολογία, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες εθισμού; Είναι η ηλικία έναρξης που παίζει ρόλο;
2. Τι είναι προτιμότερο και πιο ασφαλές; Ένα τάμπλετ με περιεχόμενο ειδικά προσαρμοσμένο στις ανάγκες ενός παιδιού ή ένα κινητό με ενήλικο περιεχόμενο, συνδεδεμένο μάλιστα στο διαδίκτυο;
Όσον αφορά στο 1ο ερώτημα, οι ειδικοί συστήνουν να μην έχουν τα παιδιά επαφή με τις οθόνες, συνεπώς ας θεωρήσουμε δεδομένο ότι βρέφη και παιδιά κάτω των 3 ετών δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα σε αυτές. Και αυτό σημαίνει όχι τηλεόραση, όχι κινητό, όχι υπολογιστής ή τάμπλετ.
Τι γίνεται όμως όταν το παιδί γίνει 3 ετών και πλέον μπορεί να κατανοεί τη σχέση μεταξύ ενός συμβόλου και μιας πραγματικής αναπαράστασης ενός αντικειμένου; Να του αποκρύψουμε ότι υπάρχει ο φανταστικός κόσμος της τεχνολογίας; Να το αποτρέψουμε από αυτόν;
Είναι ανώφελο να αποτρέψεις το παιδί από την τεχνολογία- είναι σαν να το κόβεις από την πραγματική ζωή καθώς η τεχνολογία βρίσκεται παντού.
Η ηλικία της πρώτης επαφής δεν συνδέεται με τον εθισμό. Ο εθισμός συνδέεται με συναισθηματικά κενά και με έλλειψη ορίων στη χρήση των συσκευών. Συνεπώς, ακόμα και αν το παιδί μας αποκτήσει το δικό του gadget σε ηλικία 7-8 ετών, εάν το αφήσουμε ανεξέλεγκτο και δεν σταθούμε δίπλα του, ο εθισμός είναι μια σοβαρή πιθανότητα.
Το δεύτερο ερώτημα είναι σχεδόν ρητορικό. Φυσικά και είναι προτιμότερο και πιο ασφαλές το παιδί να έχει το δικό του τάμπλετ και να μην αναζητά το κινητό της μαμάς και του μπαμπά.
Τι σημαίνει όμως πρακτικά «έχει το νήπιο το δικό του τάμπλετ»;
Σημαίνει ότι:
1. Οι γονείς επιλέγουν μια μικρή, εύχρηστη συσκευή, με γερό κάλυμμα, γεμάτη ωραίους ήχους και τραγούδια, εκπαιδευτικά παιχνίδια, διαδραστικά παραμύθια, υλικό που θα έχουν επιλέξει και κατεβάσει οι ίδιοι και θα είναι πλήρως ελεγχόμενο από αυτούς.
2. Το τάμπλετ λειτουργεί συμπληρωματικά σε φυσικές δραστηριότητες και δεν τις αντικαθιστά.
– Το παραμύθι στο τάμπλετ δεν μπορεί να συγκριθεί με το παραμύθι που αφηγείται η μαμά στο κρεβάτι λίγο πριν τον ύπνο.
– Το παιχνίδι δεξιοτήτων δεν μπορεί να αντικαταστήσει το επιτραπέζιο παιχνίδι με τις καρτούλες.
– Τα τραγούδια δεν μπορεί να είναι τόσο διασκεδαστικά όσο όταν τα ακούει το παιδί από το στόμα των γονιών ή των παππούδων του.
3. Θέτονται αυστηρά όρια στη χρήση του τάμπλετ. Τα όρια μαθαίνονται από μικρή ηλικία και έτσι το παιδί εκπαιδεύεται σωστά ώστε μεγαλώνοντας να κρίνει μόνο του τι σημαίνει ασφαλής χρήση.
4. Το τάμπλετ δεν χρησιμοποιείται ως μέσο παρκαρίσματος των παιδιών. Δεν είναι “ψηφιακή νταντά”. Δεν το δίνουμε στο νήπιο για να βρούμε την ησυχία μας ή να κάνουμε τις δουλειές μας, παρά καθόμαστε δίπλα του και παίζουμε μαζί.
Τρίχρονα με τάμπλετ; Ναι. Ποτέ όμως μόνα, ποτέ χωρίς καθοδήγηση, ποτέ χωρίς όρια χρήσης. Και ποτέ με σύνδεση/πρόσβαση στο διαδίκτυο- αλλά αυτό εννοείται, σωστά;