Σε ένα πρωτοφανές διπλωματικό ατόπημα υπέπεσε χθες το βράδυ ο Βρετανός πρωθυπουργός, ο οποίος ακύρωσε την προγραμματισμένη για σήμερα το μεσημέρι συνάντησή του στην Ντάουνινγκ Στριτ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, λίγες ώρες πριν την πραγματοποίησή της.
Αφορμή για την «απρεπή κίνηση» του Ρίσι Σούνακ, όπως την χαρακτηρίζουν πηγές της ελληνικής κυβέρνησης, είναι οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού για τα Γλυπτά του Παρθενώνα και ειδικότερα τα όσα είπε στο BBC, όπου τόνισε ότι «Δεν είναι ζήτημα επιστροφής, τα Γλυπτά ανήκουν στην Ελλάδα και εκλάπησαν».
Μάλιστα, παρέθεσε ένα παράδειγμα με τη Μόνα Λίζα για να ενισχύσει τον ισχυρισμό του. «Για εμάς είναι ζήτημα επανένωσης, πού μπορείς να θαυμάσεις καλύτερα αυτά τα σημαντικά μνημεία. Αν κόβαμε μισή τη Μόνα Λίζα και η μισή ήταν στο Λούβρο, τι θα συνέβαινε;», διερωτήθηκε ο πρωθυπουργός, κατά τη συνέντευξή του στο BBC.
Πίσω στις δημοσκοπήσεις ο Σούνακ
Το βαθύτερο αίτιο για την στάση του κ. Σούνακ εκτιμάται ότι είναι η προσπάθεια του να συσπειρώσει το συντηρητικό κοινό στην Μεγάλη Βρετανία ενόψει των εκλογών στη χώρα που είναι προγραμματισμένες για το 2024 και με δεδομένο ότι στις δημοσκοπήσεις υπολείπεται 20 μονάδες του υποψηφίου των Εργατικών, Στάρμερ.
Ουδείς, άλλωστε, στην ελληνική αποστολή πείστηκε από την δικαιολογία της Ντάουνινγκ Στριτ για το βεβαρημένο πρόγραμμα του Βρετανού πρωθυπουργού που επικαλέστηκαν για την ακύρωση της συνάντησης. Μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι το τηλεφώνημα έγινε στην διπλωματική σύμβουλο του κ. Μητσοτάκη, Μαρία Μπούρα, την ώρα που ο πρωθυπουργός συναντούσε τον κ. Στάρμερ, ο οποίος σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times δεν προτίθεται να σταθεί εμπόδιο σε μία ενδεχόμενη συμφωνία της Αθήνας με το Βρετανικό Μουσείο.
Σε εκλογικές σκοπιμότητες οφείλεται η στάση του Σούνακ
Ο « κ. Σούνακ επιχειρεί να αναδείξει ένα σημείο αντιπαράθεσης με τους Εργατικούς για να συσπειρώσει ψηφοφόρους». Με άλλα λόγια η στάση του οφείλεται σε εκλογικές σκοπιμότητες και είναι μία προσπάθεια να εμφανιστεί ως υπέρμαχος της διατήρησης των Γλυπτών στην κατοχή του Βρετανικού Μουσείου, προκειμένου να καρπωθεί πολιτικά οφέλη. Μία στάση, που ελληνικές πηγές χαρακτήριζαν οξύμωρη, την ώρα που όλες οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που έχουν γίνει στη Βρετανία δείχνουν μία μεταστροφή των πολιτών που στην πλειοψηφία τους δεν βλέπουν αρνητικά την επανένωση των Γλυπτών.
Ενοχλημένος ο Μητσοτάκης – «Οι θέσεις της Ελλάδας για τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι γνωστές»
Ο κ. Μητσοτάκης, με δήλωση του, έδειξε αμέσως την ενόχληση του για το διπλωματικό φάουλ του Βρετανού ομολόγου του τονίζοντας ότι οι θέσεις της Ελλάδας για τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι γνωστές και τόνισε δηκτικά πως «όποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των θέσεών του δεν φοβάται ποτέ την αντιπαράθεση επιχειρημάτων». Όπως τονίζεται από ελληνικής πλευράς στην ατζέντα των συζητήσεων, που είχε καθοριστεί εδώ και αρκετές εβδομάδες, υπήρχαν μία σειρά από θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως οι εξελίξεις στη Γάζα, την Ουκρανία, η κλιματική κρίση και η μετανάστευση, ενώ ήταν γνωστές και οι θέσεις της χώρας για τα Γλυπτά. Όπως σημειώνει πηγή κοντά στον κ. Μητσοτάκη «αν ενοχλήθηκε από την προβολή των δηλώσεων του πρωθυπουργού, ο κ. Σούνακ θα μπορούσε να του το πει κατά την συνάντησή τους».
Εκφράζω την ενόχλησή μου για το γεγονός ότι ο Βρετανός Πρωθυπουργός ακύρωσε την προγραμματισμένη μας συνάντηση λίγες ώρες πριν αυτή πραγματοποιηθεί. Όποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των θέσεών του δεν φοβάται ποτέ την αντιπαράθεση επιχειρημάτων. pic.twitter.com/hc2aap9OUs
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) November 27, 2023
«Όχι» σε συνάντηση Μητσοτάκη με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό της Μ. Βρετανίας
Σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξε και δεύτερο τηλεφώνημα προς την κ. Μπούρα, και προτάθηκε ο κ. Μητσοτάκης να συναντήσει τον αναπληρωτή πρωθυπουργό της Μ. Βρετανίας, με την ελληνική πλευρά σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να μην αφήνει περιθώριο ούτε για την ολοκλήρωση μίας τέτοιας πρότασης, καθώς θεωρήθηκε άκρως προσβλητική και απαράδεκτη.
Κυριάκος Μητσοτάκης στο BBC: Τα Γλυπτά ανήκουν στην Ελλάδα και εκλάπησαν – Πως θα ήταν αν κόβαμε μισή τη Μόνα Λίζα;
Μιλώντας την Κυριακή στο BBC, ο Ελληνας πρωθυπουργός επανέλαβε την πάγια θέση της Ελλάδας: «Νομίζω ότι [τα Γλυπτά του Παρθενώνα] δείχνουν καλύτερα στο Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο και χτίστηκε για αυτό τον σκοπό. Δεν είναι θέμα επιστροφής εκθεμάτων των οποίων αμφισβητείται η ιδιοκτησία. Αυτά τα Γλυπτά ανήκουν στην Ελλάδα και ουσιαστικά εκλάπησαν. Είναι ένα ζήτημα επανένωσης», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε:
«Για εμάς είναι ζήτημα επανένωσης, πού μπορείς να θαυμάσεις καλύτερα αυτά τα σημαντικά μνημεία. Αν κόβαμε μισή τη Μόνα Λίζα και η μισή ήταν στο Λούβρο, τι θα συνέβαινε;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
"If I told you [to] cut the Mona Lisa in half… do you think your viewers would appreciate the beauty of the painting?"
Greek PM Kyriakos Mitsotakis says returning the Elgin Marbles to Greece is about "reunification" not "ownership"
#BBCLauraK https://t.co/DYK0KHQRgx pic.twitter.com/hOJbK84VcR— BBC Politics (@BBCPolitics) November 26, 2023
Και προσέθεσε: «Δεν έχουμε κάνει όση πρόοδο θα θέλαμε στις διαπραγματεύσεις, αλλά είμαι υπομονετικός. Θα επιμείνω σε αυτές τις συζητήσεις. Έχω μια πλήρη θητεία μπροστά μου» Σχολίασε, δε, το ρεπορτάζ ότι ο Κιρ Στάρμερ των Εργατικών είναι θετικός για τα Γλυπτά, λέγοντας: «Θα τον συναντήσω και αυτόν και τον πρωθυπουργό αύριο και θα σας πω εν συνεχεία».
Κληθείς να μιλήσει για το ναυάγιο της Πύλου, τον περασμένο Ιούνιο, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε: «Ερευνούμε το περιστατικό, αλλά θα ήθελα να επισημάνω ότι το Λιμενικό μας έχει σώσει δεκάδες χιλιάδες ζωές. Έχουμε δικαίωμα να ανακόπτουμε βάρκες στη θάλασσα και να επιστρέφουν εκεί απ’ όπου ξεκίνησαν».
«Ρωτήσαμε αν θέλουν βοήθεια, δεν ήθελαν, ήθελαν να πάνε στην Ιταλία και πρέπει να αναζητήσουμε τις ευθύνες από τους διακινητές, όχι από τις χώρες. Γίνεται έρευνα από την ελληνική Δικαιοσύνη. Αλλά πρέπει να αναδείξουμε την ευθύνη των διακινητών. Δουλεύουμε με την Τουρκία και με την τουρκική ακτοφυλακή» υπογράμμισε.
Για την οικονομία, τέλος, είπε: «Αλλάξαμε πορεία στη χώρα, η οικονομία πηγαίνει καλύτερα, η ανάπτυξη είναι πιο δυναμική, χαμηλώσαμε φόρους και πετύχαμε μεγαλύτερη ανάπτυξη. Οι δύσκολες μέρες για την Ελλάδα είναι πίσω μας».
O Σούνακ αποκλείει κάθε σχέδιο επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα
Η Ντάουνινγκ Στριτ διαμήνυσε χθες ότι ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ αποκλείει κάθε ενδεχόμενο επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα με φόντο την επίσκεψη στο Λονδίνο του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Σε ερώτηση αν ο πρωθυπουργός συμφωνεί με την σύγκριση του κ. Μητσοτάκη μεταξύ των Γλυπτών και της Μόνα Λίζα, ο εκπρόσωπος του δήλωσε στον independent: «Προφανώς δεν είναι κάτι με το οποίο θα συμφωνούμε. Αποκτήθηκαν νόμιμα την εποχή εκείνη, ανήκουν νόμιμα στους διαχειριστές του μουσείου. Υποστηρίζουμε αυτή τη θέση και δεν υπάρχει κανένα σχέδιο αλλαγών».
Ο αξιωματούχος της Ντάουνινγκ Στριτ υποστήριξε ότι δεν υπάρχει σχέδιο αλλαγής του νόμου του 1963, ο οποίος απαγορεύει την αφαίρεση αντικειμένων από τη συλλογή του ιδρύματος.
Σύμφωνα με την Ντάουνινγκ Στριτ ο πρωθυπουργός δείχνει αρνητικός και στο ενδεχόμενο προσωρινής ανταλλαγής των Γλυπτών με αντικείμενα όπως όπως η Μάσκα του Αγαμέμνονα ηλικίας 3.600 ετών και το Παιδί του Κριτίου.
Ερωτηθείς σχετικά, ο εκπρόσωπος του Σούνακ τόνισε: «Δεν σκοπεύουμε να αλλάξουμε την προσέγγισή μας και βεβαίως πιστεύουμε ότι το μουσείο είναι το κατάλληλο μέρος για τα Ελγίνεια».