Το τελευταίο διάστημα κυκλοφορεί πολύ ο τίτλος «helicopter parent», γονιός ελικόπτερο, δηλαδή. Είναι, λέει, ο γονιός που όλη του η ζωή περιστρέφεται γύρω από το παιδί του. Δεν έχει άλλο θέμα συζήτησης παρά μόνο τι έκανε το παιδί στο σχολείο, στο μπαλέτο, στο ωδείο. Μόνιμη έγνοια του να το υποστηρίξει, να το προωθήσει στον έξω κόσμο, σαν καλοπληρωμένος ατζέντης. Τα όνειρα της μάνας ζωντανεύουν ξανά – έχει μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή να κάνει αυτά που δεν έκανε. Είναι η μαμά που κάθεται κολλημένη στην καρέκλα δίπλα στο παιδί, λύνει όλες τις ασκήσεις του -ακόμα και τη χαρτοκοπτική του κάνει- και απαντάει στη δασκάλα στον πληθυντικό, με κατεβασμένο βλέμμα ντροπής, λέγοντας: «Δεν διαβάσαμε σήμερα, συγγνώμη, ήμασταν άρρωστοι».
Όλες οι φίλες που έχουν μωρό, αυτό το διάστημα, έτσι μιλάνε γενικά, και δεν τις κατηγορώ, απλώς τις κοροϊδεύω λίγο όταν ακούω το «δεν φάγαμε κρεμούλα σήμερα». Σου παίρνει κάποιο χρόνο να κόψεις τον ομφάλιο λώρο, όταν όμως το παιδί σου πάει Ε’ δημοτικού κι εσύ ακόμα στέκεσαι στα κάγκελα του προαυλίου του σχολείου του και σε διακατέχει ένα ξεκάθαρο άγχος αποχωρισμού, τότε υπάρχει ένα πρόβλημα. Η μάνα αυτή δεν αφήνει, λέει, το παιδί να αναπνεύσει, διαλέγει τους φίλους του και επιλέγει εξωσχολικές δραστηριότητες ανάλογα με τις δικές της κλίσεις. Έχει συνεχώς τύψεις και είναι χαλαρή με τους κανόνες. Δεν αντέχει τα κλάματα. Κάθεται, λέει, και σπαταλάει αμέτρητες ώρες στο internet για να βρει το κατάλληλο παιχνίδι για το παιδί της, που θα συνδυάζει εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα και που θα πληροί όλες τις προδιαγραφές. Και τέλος, είναι η μάνα που τα κουβαλάει όλα, παντού και πάντα. Η πάντα προετοιμασμένη για κάθε ενδεχόμενο. Αυτή που έχει προβλέψει την κάθε κίνηση, το κάθε παιχνίδι και έχει κουβαλήσει το κατάλληλο αξεσουάρ, μαζί φυσικά με το κινητό φαρμακείο.
Και, τέλος πάντων, αν ανήκεις σε αυτή την κατηγορία ή αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε κάτι από τα παραπάνω, δεν είναι κακό, αρκεί που το αναγνωρίζεις και προσπαθείς να το ελέγχεις, ώστε να μη γίνονται ακραίες οι συμπεριφορές.
Υπάρχουν οι γονείς οι δημοκρατικοί, οι φιλελεύθεροι, οι αυταρχικοί, οι αδιάφοροι… Και όσο θα περνούν τα χρόνια και θα αλλάζουν οι συνθήκες θα προστίθενται ή θα αφαιρούνται γονεϊκοί τύποι.
Μαζί με τους γονείς, έρχονται πακέτο και οι γιαγιάδες και οι παππούδες. Άλλος τύπος η γιαγιά, άλλος η μαμά. Είναι η γιαγιά που αφήνει το παιδί στο σχολείο και τρέχει για να μην αργήσει στο pilates και η γιαγιά που ακόμα κυνηγάει τα εγγόνια με το κουτάλι γιατί δεν έφαγαν όλο το αβγό. «Συνάντηση γονέων» γράφει το χαρτί στην εξώπορτα και στρογγυλοκάθεται η γιαγιά, που δεν έχει ενημερώσει καν τον πατέρα του παιδιού για την ανακοίνωση, γιατί δεν μπορεί -αποφασίζει η ίδια- να πάρει μια ώρα ρεπό από τη δουλειά του. «Μα εγώ το μεγαλώνω!» μου λέει, «γιατί να του το πω;». Και μπορεί να έχει κι ένα δίκιο.
Όλοι αυτοί οι τύποι, εσωστρεφείς και εξωστρεφείς, πάσης φύσεως και ηλικίας, κοινωνικής προέλευσης και πεποιθήσεων, επηρεάζουν ολοκληρωτικά τα παιδιά που έρχονται στο σχολείο, τα παιδιά που κάθονται στις καρέκλες της τάξης μας, αλλά και την εκπαιδευτική διαδικασία.
Κόσμος πολύς, διαφορετικός και ανομοιόμορφος. Με κοινό στόχο να κάνουν το καλύτερο που μπορούν.
Ο ρόλος του γονιού τρομερά δύσκολος και απαιτητικός, όπως και του δασκάλου.
Ο γονεϊκός τύπος επηρεάζει στο έπακρον τη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Ας βάλουμε τους τύπους μπροστά στον καθρέφτη και ας κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε.
Της Κατερίνας Ανδρικοπούλου, παιδαγωγός – play therapist