«Η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση» είχε ο πει ο Αλβέρτος Αϊνστάιν. Οι περισσότεροι γονείς όμως, είτε έχουμε επικεντρωθεί στο πως θα κατακτήσουν τα παιδιά μας δεξιότητες και γνώσεις είτε νοιώθουμε πως έχουμε χάσει εμείς οι ίδιοι την ενέργεια, τον αυθορμητισμό και την… αστερόσκονη που είχαμε παιδιά. «Οι περισσότεροι γονείς συμφωνούν ότι χρειάζεται να αναπτυχθεί η φαντασία των παιδιών, αλλά όταν πας λίγο πιο βαθιά, στο πόσο χρόνο πραγματικά αφιερώνουν σε αυτό, βλέπεις μία διαφορετική πραγματικότητα» διαπιστώνει ο Τόμας Άρμστρονγκ, συγγραφέας του «Awakening your child’s natural genius».
Οι ειδικοί ομόφωνα τονίζουν πόσο σημαντικό είναι για ένα παιδί να αναπτύσσει τη φαντασία του. Ένα παιδί με φαντασία είναι πιο χαρούμενο, έχει καλύτερη σχολική απόδοση, μπορεί να ανταπεξέλθει καλύτερα στις προκλήσεις της ζωής και είναι πιθανότερο να εξελιχθεί σε έναν ενσυνείδητο ενήλικα. «Η φαντασία επιτρέπει στα παιδιά να αναπτύξουν τις δυνάμεις της δημιουργικότητας» εξηγεί και ο Γιουτζίν Σβαρτς, διευθυντής του εκπαιδευτικού προγράμματος παιδαγωγών στο Sunbridge College, το οποίο εκπαιδεύει δασκάλους ειδικά για τα σχολεία Waldorf και συμπληρώνει: «Aυτό σημαίνει ότι ως ενήλικες θα είναι πιο δημιουργικά άτομα».
«Δημιουργικός ενήλικας δεν είναι κατ’ ανάγκη ο ζωγράφος ή ο γλύπτης. Ένας διευθύνων σύμβουλος, ένας πολιτικός ηγέτης μπορεί επίσης να ευνοείται σημαντικά από τη δημιουργικότητά του, την ικανότητα να βλέπει τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο και να βρίσκει λύση. Αυτού του είδους η δεξιότητα επίλυσης προβλημάτων και ο καινοτόμος τρόπος σκέψης βασίζονται στη δύναμη της φαντασίας»
Πως μπορούμε όμως, να αναπτύξουμε τη δύναμη της φαντασίας στα παιδιά μας;
Πείτε ιστορίες
«Δεν χρειάζεστε ένα εικονογραφημένο βιβλίο σε χαρτί illustration, δεν χρειάζεστε video» αναφέρει ο Σβαρτς και συμπληρώνει: «Είναι σχέση δύο ατόμων, του γονέα με το παιδί, και η ιστορία είναι το μέσο που μας πηγαίνει πίσω στο αρχέτυπο της εκπαίδευσης και των ανθρώπινων σχέσεων, μέσω της οποίας η παλαιότερη γενιά περνά γνώση και σοφία στην επόμενη γενιά.» Η αφήγηση ιστοριών είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ανάπτυξης της φαντασίας. Μπορείτε να το κάνετε με πολλούς τρόπους και σχεδόν καθημερινά, ακόμη κι αν είναι για λίγα μόνο λεπτά.
Βάλτε την τέχνη στη ζωή σας
Ζωγραφίστε, σχεδιάστε, παίξτε με πηλό, φτιάξτε αγάλματα με ό,τι υλικό μπορεί να βρείτε στην ανακύκλωση…. Οι εμπειρίες αφής είναι σημαντικές όπως επίσης και να έχουν τα παιδιά τον απόλυτο έλεγχο του έργου τους. Μην τα περιορίζετε σε κανόνες. Μία κίτρινη κηλίδα σε ένα χαρτί δεν χρειάζεται κατ’ ανάγκη να είναι ο ήλιος.
Μην περιορίζετε τα υλικά
Μπορείτε να χρησιμοποιείτε υλικά από τη φύση, όπως φύλλα και κλαδιά, αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και τα παιχνίδια τους. Ένα άγαλμα από τουβλάκια είναι το ίδιο σημαντικό και οι δυνατότητες που προσφέρουν τα τουβλάκια είναι ατελείωτες.
Ενισχύστε την εσωτερικότητα
Τα ΜΜΕ και οι οθόνες κατακλύζουν τις αισθήσεις των μικρών παιδιών με εικόνες, κίνηση και έντονα χρώματα. «Τα παιδιά πρέπει να έχουν το χώρο να δημιουργήσουν τις δικές τους εικόνες, το δικό τους όραμα» υποστηρίζει ο Σβαρτς. «Δεν μετατρέποιυμε τα παιδιά δημιουργούς. Αντιθέτως τα μετατρέπουμε σε καταναλωτές».
Μαριονέτες
Μη σας σταματά το γεγονός ότι δεν έχετε μαριονέτες. Συγκεντρώστε ότι χρήσιμο μπορείτε να βρείτε στην κουζίνα του σπιτιού ήαπό τα υλικά ανακύκλωσης. Από ένα σουρωτήρι μέχρι ένα κουτί παπουτσιών, φελλούς και καπάκια. Ο,τιδήποτε δεν είναι αιχμηρό και επικίνδυνο για το μικρό παιδί. Αφήστε το παιδί να δημιουργήσει τη δική του παράσταση χρησιμοποιώντας αυτά τα αντικείμενα ως μαριονέτες και θα εκπλαγείτε.
Τρελές φωτογραφίες
Κάντε μία «επιδρομή» στα παλιά άλμπουμ και συγκεντρώστε τις φωτογραφίες που κανένας δεν ήθελε και σε κανέναν δεν θα λείψουν (αυτές που έχετε τα μάτια κλειστά και τα αστεία μαλλιά). Αφήστε το παιδί να τις κόψει και να τις μετατρέψει σε ό,τι θέλει. Δώστε του επίσης κόλλα, χαρτόνι και μαρκαδόρους και αφήστε το να αυτοσχεδιάσει δημιουργώντας φάτσες και χαρακτήρες νέων ανθρώπων. Μπορείτε να το καθοδηγήσετε λίγο στην αρχή, δημιουργώντας το γενικό σκηνικό, όπως ένα μεσαιωνικό κάστρο, έναν μακρινό πλανήτη ή ένα καταπράσινο λιβάδι.
Η δύναμη της φύσης
Πάρτε μία σακούλα και πηγαίνετε έναν περίπατο με το παιδί. Μαζέψτε τουλάχιστον 10 αντικείμενα της φύσης. Ο μόνος κανόνας είναι πως από κάθε αντικείμενο (πχ. φύλλο, κλαδί) μπορείτε να πάρετε μόνο ένα. Όταν πάτε σπίτι προσπαθήστε να φτιάξετε μία ιστορία με όσα περιέχει η σακούλα.
Μεγάλο κουτί
Γνωρίζετε το ρητό πως το αγαπημένο δώρο των παιδιών είναι… το κουτί συσκευασίας. Εκμεταλλευθείτε το λοιπόν, παρακάμπτοντας το δώρο και πηγαίντε του μόνο το τεράστιο κουτί (τα supermarket της αγοράς θα φανούν χρήσιμα). Βάλτε το κουτί στο κέντρο του δωματίου του και αφήστε το να αποφασίσει τι θα κάνει με αυτό. Μπορεί να γίνει ένα σπίτι, μία σπηλιά ή μία χρονομηχανή. Δώστε του μαρκαδόρους και βοηθήστε το να δημιουργήσει με το κοπίδι παράθυρα και ό,τι άλλο θέλει.