Η αποπροσωποποίηση είναι μια διαταραχή της αντίληψης, που συνίσταται σε μεταβολή στη συνηθισμένη αίσθηση πραγματικότητας του ατόμου όσον αφορά τον εαυτό του. Κάποιος που βιώνει αυτή την κατάσταση μπορεί να νιώθει ότι παρατηρεί τον εαυτό του «απ’ έξω» (με την έννοια ότι νιώθει το σώμα ή τις σκέψεις του σαν κάτι ξένο), να έχει την αίσθηση ότι η πραγματικότητα είναι «σαν όνειρο» ή «σαν ταινία», ή ότι το σώμα του λειτουργεί και κινείται μηχανικά σαν ρομπότ, έχοντας ωστόσο πλήρη έλεγχο των κινήσεων του σώματός του.
Η αποπροσωποποίηση είναι παρόμοια με την αποπραγματοποίηση και συνήθως οι δυο διαταραχές αντιμετωπίζονται ως μια. Ωστόσο, πιο συγκεκριμένα, η αποπραγματοποίηση είναι το αίσθημα ότι η εξωτερική πραγματικότητα δεν είναι αληθινή, ενώ η αποπροσωποποίηση είναι το αίσθημα ότι ο εαυτός κάποιου δεν είναι αληθινός, ότι είναι αποκολλημένος από το σώμα του.
Αυτά τα αισθήματα μπορούν να βιωθούν από τον καθένα, ο οποίος βρίσκεται κάτω από έντονο άγχος, και συνήθως υποχωρούν όταν αντιμετωπιστούν τα αίτια του άγχους που τα προκάλεσε.
Η αποπραγματοποίηση και η αποπροσωποποίηση είναι συχνότερες σε διαταραχές όπως η κλινική κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, έλλειψη ύπνου, και σε μερικούς τύπους επιληψίας.
Επιμέλεια: Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής Ιωάννης Αυγουστάτος