Η μείωση της φοροδιαφυγής βρίσκεται στις προτεραιότητες του οικονομικού επιτελείου καθώς γνωρίζει ότι οι όποιες παρεμβάσεις στη φορολογία θα χρηματοδοτηθούν από την αύξηση των δημοσίων εσόδων. Οι απώλειες εσόδων υπολογίζονται στα 10 δισ. ευρώ και σε πρώτη φάση ο στόχος είναι η είσπραξη του 50% αυτών.
Οι προσπάθειες και οι προτάσεις επικεντρώνονται κυρίως στα έσοδα που υποδηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες καθώς και στις δαπάνες που αντιθέτως είναι διογκωμένες. Στον σχεδιασμό είναι μέτρα άμεσης εφαρμογής καθώς και μέτρα για τα οποία θα πρέπει να γίνουν μελέτες ώστε να καταγραφεί ο πραγματικός τζίρος των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μέτρα που εξετάζονται συνοψίζονται στα εξής:
- Μείωση του ύψους του απλοποιημένου τιμολογίου. Σήμερα, για την απλοποίηση των συναλλαγών έχει θεσπιστεί το απλό τιμολόγιο για συναλλαγές έως 100 ευρώ. Ουσιαστικά, οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες για συναλλαγές μέχρι 100 ευρώ λαμβάνουν την απόδειξη λιανικών πωλήσεων που είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπισθεί η ειλικρίνεια της συναλλαγής. Στις σκέψεις του οικονομικού επιτελείου είναι το απλοποιημένο τιμολόγιο να μειωθεί κατά 50% και συγκεκριμένα στα 50 ευρώ. Πάνω από το ύψος αυτό θα εκδίδονται τα κανονικά τιμολόγια.
- Την ίδια στιγμή, εξετάζεται όλα τα τιμολόγια και οι αποδείξεις να «ανεβαίνουν» στα ηλεκτρονικά βιβλία. Σε διαφορετική περίπτωση δεν θα γίνονται αποδεκτά από την εφορία. Η πρόταση αυτή θα κλείσει τα παράθυρα μη πραγματικών δαπανών από επιχειρήσεις και επαγγελματίες που τις χρησιμοποιούνται απλά για να μειώσουν το φορολογητέο εισόδημα. Για παράδειγμα, σήμερα μπορεί να μαζέψει κάποιος επαγγελματίας από φίλους, γνωστούς κ.λπ. αποδείξεις βενζίνης και να τις χρησιμοποιήσει για να μειώσει το φορολογητέο εισόδημά του.
- Σταδιακό κλείδωμα των δηλούμενων στοιχείων στο MYDATA και των δηλώσεων ΦΠΑ και Ε3. Εξετάζεται οι κωδικοί των εσόδων τόσο στον ΦΠΑ όσο και στο έντυπο Ε3 να είναι κλειδωμένοι, σε μια προσπάθεια να περιορισθεί η φοροδιαφυγή. Το εγχείρημα όμως δεν θα σταματήσει μόνο στους κωδικούς των εσόδων. Σε επόμενη φάση θα κλειδωθούν και οι κωδικοί των εξόδων, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι αρκετές επιχειρήσεις εκ των υστέρων τροποποιούν τους κωδικούς των εσόδων – εξόδων ανεβάζοντας ή μειώνοντας τα έσοδα και τα έξοδα. Στην πρώτη περίπτωση έχει διαπιστωθεί ότι κάποιες έχουν λάβει πλαστά και εικονικά φορολογικά στοιχεία, ενώ στις δεύτερες προσπαθούν να δικαιολογήσουν χωρίς παραστατικά αγορές από το εξωτερικό. Σημειώνεται ότι για τις δηλώσεις ΦΠΑ που υποβάλλονται από 5.12.2022 η ΑΑΔΕ προσυμπληρώνει τις εκροές και εισροές και τους αντίστοιχους φόρους στους σχετικούς κωδικούς των πινάκων της δήλωσης ΦΠΑ, με βάση τα στοιχεία που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα MYDATA της ΑΑΔΕ.
- Εκσυγχρονισμός του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας. Στο υπουργείο Οικονομικών έχει ξεκινήσει η καταγραφή των διατάξεων, οι οποίες εκτός του ότι προσθέτουν αχρείαστα γραφειοκρατικά βάρη για επιχειρήσεις και επαγγελματίες, διευκολύνουν τη φοροδιαφυγή.
- Επανεξέταση των προστίμων για τυπικές και ουσιαστικές παραβάσεις. Οπου κριθεί αναγκαίο τα πρόστιμα θα αυξηθούν, ενώ αναμένεται να διευρυνθούν καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις παραβάσεων σήμερα δεν επιβάλλονται ποινές. Για παράδειγμα, η μη υποβολή των στοιχείων στα ηλεκτρονικά βιβλία δεν έχει σήμερα πρόστιμο. Σε κάθε περίπτωση το ποινολόγιο θα εξετασθεί με μεγάλη προσοχή καθώς έχει διαπιστωθεί ότι τα εξοντωτικά πρόστιμα δεν εισπράττονται και διογκώνουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη. Σημειώνεται ότι από τη μεγάλη δεξαμενή των ληξιπρόθεσμων χρεών που φθάνουν τα 105 δισ. ευρώ, τα 34 δισ. αφορούν απλήρωτα πρόστιμα του ΚΒΣ, εκ των οποίων τα 15 δισ.
- Κίνητρα στους φορολογούμενους για να ζητούν αποδείξεις. Τα κίνητρα που είχαν θεσμοθετηθεί από το προηγούμενο οικονομικό επιτελείο δεν απέδωσαν (μετρούν διπλά κάποιες για ηλεκτρονικές πληρωμές σε γιατρούς κ.λπ. και φοροεκπτώσεις για ηλεκτρονικές πληρωμές σε τεχνίτες κ.λπ.) τα προσδοκώμενα.
- Ψηφιακό δελτίο αποστολής. Με τον τρόπο αυτό ελέγχεται η διακίνηση των προϊόντων (οικοδομής, αγροτικά κ.λπ.) Οι ελεγκτικές αρχές θα γνωρίζουν σε πραγματικό χρόνο τι διακινείται και πού πάει.