Είναι μια από τις πιο απολαυστικές τελετουργικές πράξεις που κάνουμε με τα χέρια μας. Μας αρέσει γιατί παράγει αισθήματα χαράς, ενώ μας γεμίζει ενέργεια. Το χειροκρότημα, αυτή η επαναληπτική, θορυβώδης και ζωηρή κίνηση που κάνουμε με τις παλάμες μας, συνήθως δηλώνει ικανοποίηση, ενθουσιασμό, επιδοκιμασία, έπαινο και επιβράβευση. Την κάνουμε σε συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις, αθλητικές συναντήσεις, ομιλίες, παρουσιάσεις και απαγγελίες. Με παλαμάκια απαιτούμε την επανεμφάνιση στη σκηνή ενός καλλιτέχνη που μας άρεσε και ενθαρρύνουμε τις δημόσιες εμφανίσεις πολιτών. Με τον ίδιο τρόπο επικροτούμε τους νεόνυμφους, αυτούς που πήραν το πτυχίο τους και όσους βιώνουν μια σημαντική στιγμή της ζωής τους.
Το χειροκρότημα είναι κάτι που μαθαίνουμε να κάνουμε από μωρά, όταν είμαστε ευχαριστημένοι. Κατόπιν το εφαρμόζουμε στα παιδικά τραγούδια που μας μαθαίνουν στο νηπιαγωγείο, γεγονός που αυξάνει την ευφυΐα και τις γνωστικές μας ικανότητες, σύμφωνα με έρευνες. Ταυτόχρονα έχει σωματικά οφέλη, αφού με την πίεση πολλών σημείων του εσωτερικού της παλάμης βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος.
Ο ρυθμός της ζωής
Σύμφωνα με τον καθηγητή Παιδικής ψυχολογίας και Ψυχοβιολογίας στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου Colwyn Trevarthen, το χειροκρότημα προάγει τη γλωσσική έκφραση και είναι από μόνο του μια μορφή γλωσσικής επικοινωνίας. Η βασική του ιδιότητα είναι ότι έχει τη δύναμη να ξεσηκώνει το κοινό. Είναι πάντα δημοφιλές, επειδή κάνει τους ανθρώπους να συντονίζονται σε ένα από τα πολλά βιολογικά ρολόγια τους (όπως το βιολογικό ρολόι που συντονίζει το βήμα, το μάσημα και το κούνημα του κεφαλιού). Με άλλα λόγια, είναι ο ρυθμός της ίδιας της ζωής.
Όπως έχουν αποδείξει έρευνες, κάθε άνθρωπος χειροκροτεί στον ρυθμό του δικού του εσωτερικού βιολογικού ρολογιού. Η ταχύτητα με την οποία χτυπάμε παλαμάκια εκφράζει τον χρονοβιολογικό ρυθμό μας, τον οποίο αποκτήσαμε ενώ βρισκόμασταν ακόμα στη μήτρα.
Τα παλαμάκια δεν σημαίνουν παντού το ίδιο
Εμείς ως φυλή έχουμε αποδείξει ότι παράγουμε το πιο ζεστό, ενεργειακό χειροκρότημα στον κόσμο (το ομολογούν και τα ξένα μουσικά συγκροτήματα που μας επισκέπτονται για να δώσουν συναυλίες). Δεν το χρησιμοποιούν όμως όλοι οι λαοί με τον ίδιο τρόπο. Όπως αναφέρει το BBC, υπάρχουν και άλλοι λόγοι για να χειροκροτήσει κάποιος:
Ο διάσημος χορός φλαμένκο κρατάει τον ρυθμό του χάρη στα παλαμάκια που χτυπούν οι χορευτές.
Η θρησκευτική μουσική gospel χρησιμοποιεί επίσης το χειροκρότημα για να δίνει ρυθμό.
Στους πολυσύχναστους εμπορικούς δρόμους της Κίνας νεαρές γυναίκες χτυπούν παλαμάκια για να προσελκύσουν την προσοχή των αγοραστών (κάτι σαν τους δικούς μας κράχτες των εστιατορίων).
Άνθρωποι της υπαίθρου συχνά φοβερίζουν και διώχνουν ένα άγριο ζώο χτυπώντας παλαμάκια.
Στο βρετανικό κοινοβούλιο το αργό χειροκρότημα είναι μια μορφή αποδοκιμασίας και σαρκασμού προς κάποιον πολιτικό.
Στη Δύση γενικότερα τα αργά, συγχρονισμένα παλαμάκια του κοινού είναι άλλοτε δείγμα αποδοκιμασίας και άλλοτε ένδειξη σεβασμού. Αντίθετα η μουσουλμανική θρησκεία έχει πολύ αυστηρούς κανόνες για το πότε κάποιος και με ποιον τρόπο μπορεί να χειροκροτήσει.
Οι αρχαίοι Ρωμαίοι στις δημόσιες εκδηλώσεις τους είχαν καθιερώσει το διαβαθμισμένο χειροκρότημα (μόνο με τα δύο δάχτυλα, με τη μισή παλάμη κλπ.), ανάλογα με τον βαθμό επιδοκιμασίας, ενώ το κοινό συχνά καθοδηγούνταν για το πώς θα χειροκροτήσει (όπως στα σύγχρονα τηλεοπτικά θεάματα με συμμετοχή του κοινού).