Αλλαγές στις προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού τόσο από την πλευρά των εσόδων, όσο και από την πλευρά των δαπανών “κρύβει” η επερχόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού.
Αν και το ύψος, αλλά και το “μείγμα” αυτής της αύξησης δεν έχει ακόμα αποφασισθεί από την κυβέρνηση (καθώς αναμένεται στα τέλη του τρέχοντος μήνα), πρέπει να θεωρείται πολύ πιθανό πως θα επηρεαστούν σίγουρα αρνητικά οι δημόσιες δαπάνες και, μάλλον, θετικά τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές.
Σύμφωνα με τους πρώτους ανεπίσημους υπολογισμούς υπηρεσιακών στελεχών συναρμοδίων υπουργείων, με τους οποίους ήλθε σε επαφή το Capital.gr, το Δημόσιο συνολικά μπορεί να οδηγηθεί στο να δαπανήσει επιπλέον έως 200 εκατ. ευρώ λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού, ενώ είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει να αντισταθμίσει αυτές τις απώλειες με μία ισόποση αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές, τόσο των μισθωτών, όσο και των μη μισθωτών…
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η αύξηση του κατώτατου μισθού θα επηρεάσει αρνητικά δύο βασικές κατηγορίες δημοσίων δαπανών, οι οποίες αφορούν στους ανέργους.
Η πρώτη δαπάνη αφορά τα επιδόματα ανεργίας, ενώ η δεύτερη τον μισθό με τον οποίο πληρώνονται όσοι εντάσσονται στα προγράμματα απασχόλησης του ΟΑΕΔ.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, οι δαπάνες για επιδόματα και προγράμματα ανεργίας θα ανέλθουν κοντά στα 1,45 -1,5 δισ. ευρώ το 2019 (χωρίς να λαμβάνεται υπόψη καμία πρόβλεψη για αύξηση του κατώτατου μισθού από την 1η/1/2019). Συνεπώς μία αύξηση πχ 2,5 % έως 8% στον κατώτατο μισθό (σύμφωνα με υπάρχοντα σενάρια), θα μπορούσε να οδηγήσει σταδιακά σε μία ανάλογη αύξηση και στις σχετικές δαπάνες.
Με άλλα λόγια, θα μπορούσε να ωθήσει προς τα πάνω τις συνολικές δαπάνες για τους ανέργους έως και κατά 130 -140 εκατ. ευρώ.
Στις επιπλέον δημόσιες δαπάνες θα πρέπει να προστεθούν και εκείνες – ύψους περίπου 50 εκατ. ευρώ – οι οποίες αφορούν στο πρόγραμμα επιδότησης του ½ των εργοδοτικών εισφορών υπέρ του ΕΦΚΑ για τους μισθωτούς έως 25 ετών… Έτσι το δημοσιονομικό κόστος από την αύξηση του κατώτατου μισθού μπορεί και να αγγίξει τα 200 εκατ. ευρώ.
Προς τα πάνω, όμως, ενδεχομένως, θα μπορούσαν να κινηθούν και τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές, τόσο των μισθωτών, όσο και των μη μισθωτών.
Τα έσοδα από τις εισφορές επί της μισθωτής απασχόλησης θα μπορούσαν, προφανώς, να αυξηθούν, καθώς οι σχετικές ασφαλιστικές κρατήσεις υπολογίζονται επί του μικτού μισθού των εργαζομένων.
Έτσι μία οποιαδήποτε αύξηση του μικτού μισθού θα οδηγούσε σε μία ανάλογη σχεδόν αύξηση των εσόδων από εισφορές.
Ωστόσο, ειδικοί αναλυτές, μιλώντας στο Capital.gr, αναφέρουν σε σχέση με αυτό το ενδεχόμενο δύο επιφυλάξεις.
Κατά πρώτον, δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως άπαξ και η κυβέρνηση αποφασίσει αύξηση του κατώτατου μισθού, το σύνολο των ανειδίκευτων εργατών (κοντά στους 400.000) θα λάβουν αυτομάτως αύξηση στις αποδοχές τους.
Και αυτό γιατί -προκειμένου να αναχαιτιστούν αυξητικές πιέσεις στο μισθολογικό και μη μισθολογικό κόστος – δεν θα πρέπει να αποκλείονται μετατροπές συμβάσεων (από πλήρη σε μερική απασχόληση ή από μερική απασχόληση με 6ωρα /5μερα σε μερική 4ωρα /5μερα), οι οποίες θα οδηγούσαν σε χαμηλότερες μικτές αποδοχές και έτσι σε χαμηλότερες καταβαλλόμενες εισφορές.
Κατά δεύτερον, δεν είναι ακόμα σαφές ποιο θα είναι το “μείγμα” αυτής της αύξησης. Με άλλα λόγια, δεν έχει – για την ώρα – καθορισθεί αν θα αυξηθεί μόνο ο μικτός μισθός ή μόνο ο διαθέσιμος. Τι σημαίνει αυτό; Αν αυξηθεί μόνο ο διαθέσιμος μισθός μέσω π.χ. της μείωσης των εργατικών εισφορών, τότε θα καταγράφονταν απώλειες από την πλευρά των εισφορών. Αν αυξανόταν ο μικτός μισθός, τότε θα αυξάνονταν οι εισφορές. Στην υποθετική, πάντως περίπτωση, που όλοι οι εργοδότες των ανειδίκευτων εργατών απέδιδαν, χωρίς να μετατρέψουν καμία σύμβαση, την αύξηση την οποία θα αποφάσιζε η κυβέρνηση, τα επιπλέον έσοδα των ταμείων θα μπορούσαν να αυξηθούν, έως και κατά 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Κατ΄ άλλα, μία αύξηση του μικτού μισθού θα οδηγούσε σε αύξηση και των κατωτάτων εισφορών 1,5 εκατομμυρίου μη μισθωτών (ελευθέρων επαγγελματιών, αυταπασχολούμενων, αγροτών). Αυτό τουλάχιστον προκύπτει βάσει όσων προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου, εκτός αν η κυβέρνηση λάβει άλλες αποφάσεις (όπως ήδη εξετάζεται σε αρμόδιους κύκλους), προκειμένου να μην επιβαρύνει άμεσα, τουλάχιστον, τους μη μισθωτούς. Και αυτό γιατί οι εισφορές αυτές υπολογίζονται ως ποσοστό του βασικού μικτού μισθού ανειδίκευτου εργάτη. Έτσι αν π.χ. αυξανόταν ο μικτός κατώτατος μισθός έως 8%, τα έσοδα από εισφορές όλων των μη μισθωτών θα μπορούσαν αυξηθούν έως και κατά 100 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 1,4 δισ. ευρώ έναντι περίπου 1,3 δισ. ευρώ που αναμένονται (χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν καμία πρόβλεψη για αύξηση του κατώτατου μισθού και, έτσι, των κατωτάτων εισφορών των μη μισθωτών). Αυτό, φυσικά, θα συνέβαινε, εφόσον οι μη μισθωτοί ανταποκρίνονταν θετικά στα νέα ασφαλιστικά βάρη, τα οποία θα έρχονταν ως συνέπεια της αύξησης του κατώτατου μισθού…
Του Δημήτρη Κατσαγάνη