Το Διεθνές Συνέδριο για τη «Βιώσιμη Ανάπτυξη και Περιφερειακή Ένταξη στη Μεσόγειο εντός του τρέχοντος πλαισίου των προκλήσεων και των απειλών ασφαλείας» φέρνει νέες γεωπολιτικές ισορροπίες στην Μεσόγειο.
Η Ελλάδα αναδεικνύεται εκτός από Πυλώνας Σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και ο κύριος Στρατηγικός εταίρος του συνόλου των χωρών, δημιουργώντας νέες γεωπολιτικές ισορροπίες και γεφυρώνοντας ιστορικές διαφορές μεταξύ χωρών.
Ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής Εθνικής Άμυνας & Διεθνών Σχέσεων του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, Δρ. Κωνσταντίνος Μπαλωμένος, είχε την ιδέα διοργάνωσης του πρώτους Διεθνούς Συνεδρίου Υψηλού Επιπέδου για την βιώσιμη ανάπτυξη και την περιφερειακή ολοκλήρωση υπό το υφιστάμενο πλαίσιο των προκλήσεων και των απειλών για τη διεθνή ασφάλεια, στην περιοχή της Μεσογείου.
Το “Sustainable Development and Regional Integration in the Mediterranean within the Current Context of Security Challenges and Threats” πραγματοποιήθηκε από τις 21 έως 24 Φεβρουαρίου 2023, στο αμφιθέατρο «Υπσγος (Ι) Νικόλαος Σιαλμάς» της Σχολής Ικάρων στο Τατόι, με τη συμμέτοχη Πρέσβεων και ανώτερων αξιωματούχων από τις χώρες της Μεσογείου, ανώτερων αξιωματούχων Διεθνών Οργανισμών, καθώς και υψηλόβαθμων στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Σκοπός του συνεδρίου ήταν η εξέταση της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιφερειακής ολοκλήρωσης στην περιοχή της Μεσογείου, υπό το υφιστάμενο πλαίσιο των προκλήσεων και απειλών για τη διεθνή ασφάλεια. Επιπλέον, μελετήθηκε ο αντίκτυπος αυτών των προκλήσεων και απειλών στο ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον της Μεσογείου, οι συνέπειες τους στην εθνική ασφάλεια της χώρας μας και παρουσιάστηκαν στρατηγικές ολιστικού χαρακτήρα για την αντιμετώπιση τους.
Οι θεματικές ενότητες του Συνεδρίου ήταν:
- The Mediterranean through the Centuries (historical evolution, strategic analysis, impact).
- Challenges, Threats and Opportunities in the Mediterranean Region.
- Ongoing Conflicts and Disputes.
- Security Trends in the Mediterranean Region.
- Hybrid Threats in the Mediterranean Region.
- The Role of International Organizations in the Mediterranean Region.
- Cooperation and Defence Industry in the Mediterranean Region.
- Crisis Management Mechanism in the Mediterranean Region.
- National Resilience – Resistance.
- Greece as a Key Player in the Mediterranean Geopolitical Environment.
Κατά την πρώτη ημέρα του Διεθνούς Συνεδρίου ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας (ΥΦΕΘΑ) κ. Νικόλαος Χαρδαλιάς κήρυξε την έναρξη των εργασιών, ενώ απηύθυναν χαιρετισμό ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Ιωάννης Πλακιωτάκης, ο Υπουργός Άμυνας της Κύπρου κ. Χαράλαμπος Πετρίδης, ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΘΑ κ. Αντώνιος Οικονόμου, ο Υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ, Αντιναύαρχος κ. Φραγκίσκος Λελούδας ΠΝ, εκ μέρους του Α/ΓΕΕΘΑ και ο Γενικός Διευθυντής της ΓΔΠΕΑΔΣ, Δρ. Κωνσταντίνος Μπαλωμένος.
Σταθερή παράμετρος
Τον ρόλο της Ελλάδας ως η Σταθερή Παράμετρος της ευρύτερης περιοχής, που εγγυάται την ασφάλεια και την πρόοδο των λαών ανέδειξε ο Κ. Μπαλωμένος στην ομιλία του, στο κλείσιμο του συνεδρίου τονίζοντας «Η Ελλάδα, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, παραμένει το έθνος που ήταν πάντα η σταθερή παράμετρος στη διαρκώς μεταβαλλόμενη κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο».
Ανάμεσα στα άλλα, επεσήμανε πώς «Κανείς δεν θα διαφωνήσει ότι οι αμυντικές δυνατότητες είναι υψίστης σημασίας για την επίτευξη των επιχειρησιακών μας στόχων, όσον αφορά την επίτευξη του επιπέδου φιλοδοξίας της ΕΕ και την ενίσχυση της στρατηγικής μας αυτονομίας. Θα πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου ότι, ανεξάρτητα από την επιτυχία μας στην πρόληψη και διαχείριση κρίσεων, θα υπάρξουν στιγμές που η απειλή είναι επικείμενη και πρακτικά μας χτυπά την πόρτα.
Με βάση τα παραπάνω, πρέπει να διασφαλίσουμε την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων πολιτικών και μέσων που προβλέπει η ΕΕ, ειδικά όσον αφορά την αντιμετώπιση των προκλητικών ενεργειών της Τουρκίας και οποιωνδήποτε άλλων ασταθών κρατικών ή μη φορέων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Τέλος, θεωρούμε επίσης σημαντικό να χρηματοδοτούνται επαρκώς οι αμυντικές πρωτοβουλίες της ΕΕ, προκειμένου η Ένωσή μας να πλησιάσει πιο κοντά στην επίτευξη των αντικειμενικών στόχων και να καλύψει τις επιχειρησιακές της ανάγκες, οι οποίες, δεδομένου του σημερινού γεωπολιτικού τοπίου, είναι πιο επείγουσες από ποτέ».
Ισραήλ – Αίγυπτος
Το 1ο Διεθνές Συνέδριο για την Μεσόγειο θεωρείται ιστορικής σημασίας, αφού οι πρέσβεις Ισραήλ και Αιγύπτου κάθισαν στο ίδιο τραπέζι, με την Ελλάδα ως τον συνδετικό κρίκο που φέρνει τους δύο λαούς πιο κοντά.
«Οι Συμφωνίες έχουν δημιουργήσει μια νέα περιφερειακή ευθυγράμμιση, με το Ισραήλ και τα αραβικά κράτη. Σύνοδος κορυφής Negev (Υπουργοί Εξωτερικών Ισραήλ, Αιγύπτου, Μαρόκου, Μπαχρέιν, ΗΑΕ και Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ (Μάρτιος 2022). Αποφάσισαν να πραγματοποιούν τακτικές συναντήσεις για την περιφερειακή ασφάλεια και να δεσμευτούν για περαιτέρω επέκταση της οικονομικής και διπλωματικής συνεργασίας. Αποφάσισαν να ορίσουν Οι πρώτες που θα συζητήσουν την εθνική ασφάλεια και τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και άλλες ομάδες εργασίας θα είναι η εκπαίδευση, η υγεία, η ενέργεια, ο τουρισμός, η τροφή και το νερό» ανέφερε μεταξύ άλλων ο πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα, Noam Katz.
Από τη μεριά του, ο Αιγύπτιος Πρέσβης Omar Amer τόνισε πώς: «Η Μεσόγειος λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ των δύο οχθών. Ειρήνη και σταθερότητα για μια χώρα στην περιοχή μας
προάγει την ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή στο σύνολό της, ενώ αποσταθεροποιητικοί παράγοντες εκατέρωθεν των οχθών έχουν δευτερογενή επίδραση στην άλλη πλευρά.
Η περιοχή μας είναι επίσης ένα παγκόσμιο σταυροδρόμι εμπορίου, ενέργειας, τουρισμού και πολιτισμού, πράγμα που σημαίνει ότι οι εξελίξεις εδώ έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις για τον υπόλοιπο κόσμο. Όπως οι μοίρες μας είναι αλληλένδετες, έτσι είναι και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Η πολιτική αναταραχή στις χώρες της Μεσογείου προκαλεί προκλήσεις για την ασφάλεια και οικονομικές διαμάχες, που εμποδίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και βαθαίνουν τα ανθρωπιστικά δεινά. Αυτό με τη σειρά του δημιουργεί συνθήκες για περαιτέρω αστάθεια και ευπάθεια, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο».
Είναι γεγονός ότι αυτός ο άτυπος συνασπισμός της Μεσογείου, που εδράζεται στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, που προωθεί η Ελλάδα, αρχίζει να δυναμώνει. Η Μεσόγειος αργά αλλά σταθερά μετατρέπεται σε λίμνη φιλίας, που ενώνει λαούς με κοινό χαρακτηριστικό την ανάπτυξη και την ευημερία. Και η Τουρκία, με την επιθετική της πολιτική και την ρητορική του νέο-οθωμανισμού με τις αλυτρωτικές επιδιώξεις, φαίνεται ότι χάνει το τρένο των εξελίξεων.
Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι κατά την έναρξη του Συνεδρίου τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων από τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία.