Μία φίλη μου μιλούσε για τον ηλικιωμένο σκύλο της, τον Kimo, που φαινόταν να υποφέρει από αυτό που οι γιατροί ονομάζουν κατάθλιψη. Ο Kimo δεν ήθελε να φάει, δεν ήθελε να βγει έξω και δεν ήθελε να αλληλεπιδράσει. Η φίλη μου και ο σύζυγός της κάθισαν ένα απόγευμα και έκαναν μια μεγάλη, επίπονη συζήτηση για το αν είχε έρθει η στιγμή να του κάνουν ευθανασία. Ο Kimo φάνηκε να αντιλαμβάνεται τη συζήτηση, επειδή την επόμενη μέρα σηκώθηκε, άρχισε να τρώει και να ζητά να βγει έξω.
Μία άλλη φίλη μου είπε ότι ο σκύλος της φαίνεται να έχει την έκτη αίσθηση για το τυρί. Το μόνο που έχει να κάνει είναι απλά να σκεφτεί ότι σηκώνεται, πάει στο ψυγείο και βγάζει τυρί, και ο σκύλος της ο Batman εμφανίζεται μαγικά στην κουζίνα, περιμένοντας το τυρί.
Δεν το κάνει με όλα τα φαγητά – παρά μόνο με το τυρί. Ένας άλλος επίσης φίλος μου είπε ότι ο σκύλος του διαβάζει το μυαλό του για τα φρίσμπι. Δεν προλαβαίνει να σκεφτεί τη λέξη φρίσμπι και ο σκύλος του αρχίζει να γαυγίζει και να τρέχει ενθουσιασμένος στην πόρτα κουνώντας με ανυπομονησία την ουρά του.
Ακούω ιστορίες σαν αυτές συνέχεια. Και εδώ εγείρεται μια ερώτηση στο μυαλό όλων: Είναι οι σκύλοι μέντιουμ; Ακόμα κι εγώ έχω λόγο να αναρωτηθώ κάτι τέτοιο. Πρόσφατα, ο σκύλος μου η Bella κατάλαβε ότι προσπαθούσα να την πάω στο ραντεβού με την κτηνίατρο. Κάθε απόγευμα, πηγαίνω την Bella για μια βόλτα στο πάρκο κοντά στο σπίτι μας και πάντα ενθουσιάζεται.
Περιμένει δίπλα στην πόρτα καθώς βάζω τα παπούτσια μου και ύστερα τρέχει έξω, περιμένοντας δίπλα στο αμάξι. Αλλά μία μέρα που σχεδίαζα να κάνω μια στάση στον κτηνίατρο, έμεινε πίσω και αρνιόταν να φύγει από το σπίτι. Πώς γνώριζε αυτή μου την πρόθεση;
Αυτές οι ιστορίες, λυπάμαι που το λέω, δεν αποδεικνύουν ότι οι σκύλοι είναι μέντιουμ ή προφήτες. Οι ιστορίες αυτές αποκαλύπτουν κάτι ακόμα καλύτερο: Οι σκύλοι έχουν έμφυτες «υπερδυνάμεις» παρατήρησης και ευαισθησίας. Για την ακρίβεια, οι φαινομενικά αλλόκοτες ικανότητες των σκύλων μας μπορούν να εξηγηθούν από τα τελευταία επιστημονικά ευρήματα σχετικά με τις γνωστικές τους ικανότητες.
Ενσυναίσθηση
Οι σκύλοι είναι γενικά αρκετά ενσυναισθητικοί, ειδικά όσον αφορά στην κύρια ανθρώπινη κοινωνική επαφή τους. Μπορούν να αισθανθούν τι νιώθουμε, διαβάζοντας συναισθήματα στο πρόσωπο και στις κινήσεις μας, και ίσως συλλέγοντας οσφρητικά στοιχεία για τη διάθεσή μας.
Οι επιστήμονες που μελετούν την εξέλιξη των σκύλων από τους λύκους πιστεύουν ότι οι σκύλοι και οι άνθρωποι «συνεξελίχθηκαν» που σημαίνει ότι τα δύο είδη ήταν τόσο κοντά που κανένας από τους δύο δεν θα υπήρχε χωρίς τον άλλο. Λόγω αυτής της συντροφιάς, οι σκύλοι ανέπτυξαν ένα ολόκληρο πακέτο κοινωνικών και γνωστικών δεξιοτήτων που τους βοήθησε να καταλαβαίνουν και να επικοινωνούν με τους ανθρώπους.
Διαθέτουν μια εγκεφαλική περιοχή αφιερωμένη στην επεξεργασία των ανθρώπινων προσώπων, κάτι που βοηθά να εξηγήσουμε την ιδιαίτερη ευαισθησία τους στα κοινωνικά στοιχεία. Αυτό εξηγεί γιατί οι σκύλοι μας, ορισμένες φορές, μας αντιλαμβάνονται περισσότερο και από τους κοντινούς μας φίλους, ακόμα και το πότε νιώθουμε λυπημένοι ή οργισμένοι.
«Προβλέπουν» μελλοντικά γεγονότα
Οι σκύλοι μας φαίνεται σαν να προβλέπουν τι πρόκειται να κάνουμε. Η Bella βρίσκεται ήδη δίπλα στην πόρτα, με το φρίσμπι στο στόμα, πριν καν σηκωθώ από το γραφείο μου. Μέρος της εξήγησης είναι ότι υπάρχει ένα μικρό διάστημα ανάμεσα στο χρόνο που ξεκινάμε μια κίνηση και στο χρόνο που αντιλαμβανόμαστε συνειδητά ότι έχουμε αποφασίσει να κινηθούμε.
Οι σκύλοι μάς παρακολουθούν στενά, σκανάρουν για στοιχεία που να μαρτυρούν τι πρόκειται να κάνουμε. Πριν όντως τους φωνάξουμε «ώρα για βόλτα», έχουν ήδη δώσει ορισμένα μη λεκτικά στοιχεία για τις προθέσεις μας. Ανταλλάσουμε πληροφορίες μέσα από τις εκφράσεις του προσώπου, τις κινήσεις και πιθανότατα τη μυρωδιά μας.
Εξωαισθητηριακή αντίληψη
Τείνουμε να πιστεύουμε ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι το φυσιολογικό. Κι όμως, οι σκύλοι διαθέτουν «εξωαισθητηριακή» αντίληψη. Που σημαίνει πληροφορίες που δεν αντιλαμβάνονται οι ανθρώπινες αισθήσεις. Ο αισθητηριακός κόσμος των σκύλων αλληλοεπικαλύπτεται με τον δικό μας, αλλά επίσης εκτείνεται και πέρα από τον δικό μας: Η όσφρηση είναι το πιο γνωστό. Οι σκύλοι μπορούν επίσης να ακούσουν θορύβους που εμείς δεν μπορούμε, και να αντιληφθούν οπτικές πληροφορίες που εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε.
Συνεπώς, όχι, οι σκύλοι δεν είναι μέντιουμ, αλλά θα μπορούσαν κάλλιστα να γίνουν. Διαθέτουν εξαιρετικές δεξιότητες όσον αφορά στην πρόβλεψη, στην αντίληψη και στη διαίσθηση. Και εμείς οι άνθρωποι θα μπορούσαμε να τους κάνουμε τη χάρη να είμαστε πιο παρατηρητικοί και ευαίσθητοι προς αυτούς όπως είναι και αυτοί. Θα το εκτιμήσουν.