Μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ περιμένουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων από τον… Άγιο Βασίλη της κτηματαγοράς για το 2019. Αυτός όμως θα τους φέρει και νέες αντικειμενικές αξίες ακινήτων οι οποίες αν χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό του φόρου κατοχής ακινήτων, θα φέρουν κυριολεκτικά τα πάνω-κάτω.
Μέσα στον χθεσινό βομβαρδισμό τροπολογιών, η κυβέρνηση πέρασε και μια η οποία ορίζει ότι οι ορκωτοί εκτιμητές ακινήτων θα είναι αυτοί που θα αναλάβουν από εδώ και στο εξής να «εισηγούνται» (η λέξη έχει κομβική σημασία) τις νέες τιμές ζώνης. Τα φιλόδοξα σχέδια για ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων και αυτόματες αναπροσαρμογές οι οποίες θα προκύπτουν ύστερα από συλλογή και ηλεκτρονική επεξεργασία των συναλλαγών, φαίνεται να μπαίνουν στην άκρη με τον ανθρώπινο παράγοντα να έρχεται στο προσκήνιο. Βέβαια, η τροπολογία κρύβει και την σκληρή πραγματικότητα: και πάλι τον τελικό λόγο θα τον έχει η κυβέρνηση και ο υπουργός Οικονομικών καθώς οι εισηγήσεις των ορκωτών εκτιμητών δεν θα έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα.
Με ένα από τα άρθρα της τροπολογίας, το υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, να «καθιερώσει μια διαδικασία προσδιορισμού των τιμών εκκίνησης των ζωνών του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων η οποία θα είναι αμερόληπτη και αντικειμενική σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ότι έως σήμερα, με στόχο την προάσπιση των δημοσιονομικών συμφερόντων αλλά και της κοινωνικής πολιτικής της χώρας» όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Η νέα διαδικασία όπως περιγράφεται στην τροπολογία, είναι η εξής:
Ο υπουργός Οικονομικών εξουσιοδοτείται να καθορίζει τις τιμές εκκίνησης των ακινήτων ύστερα από εισήγηση πιστοποιημένων εκτιμητών οι οποίοι θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο πιστοποιημένων εκτιμητών. Επίσης, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του αρμόδιου δημοτικού συμβουλίου η οποία «καταχωρίζεται σε βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών και στην οποία κατατίθενται ηλεκτρονικά και οι εισηγήσεις των εκτιμητών.
Τι κερδίζει το υπουργείο Οικονομικών με τους εκτιμητές; «τον άμεσο και ορθό προσδιορισμό των αξιών των ακινήτων διότι διαθέτουν σημαντικά εχέγγυα γνώσης πληροφόρησης, εμπειρίας και αμεροληψίας καθώς επίσης δεσμεύονται από τον σχετικό κώδικα δεοντολογίας του υπουργείου Οικονομικών». Αυτό βέβαια που δεν λέει η τροπολογία είναι ότι οι προτάσεις των εκτιμητών, δεν θα δεσμεύουν τον εκάστοτε υπουργό Οικονομικών ο οποίος θα εξακολουθήσει να αλλάζει τις αξίες κατά κύριο λόγο με πολιτικό και κομματικό κριτήριο.
Η τροπολογία προβλέπει και τη σύσταση τριμελούς επιτροπής με τη συμμετοχή εκπροσώπων του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, της Γενικής Γραμματείας Οικονομικής Πολιτικής και της ΑΑΔΕ. Η τριμελής επιτροπή θα αναλαμβάνει δράση όταν δεν θα είναι εφικτή η διαμόρφωση των τιμών ζώνης από τους εκτιμητές. Τέλος, η τροπολογία προβλέπει και τη συγκρότηση εξαμελούς επιτροπής σε κάθε περιφερειακή ενότητα που θα εισηγείται στον υπουργό Οικονομικών τις τιμές ζώνης στις περιοχές αρμοδιότητάς της. Στην επιτροπή θα μετέχουν στελέχη και από τον δημόσιο και από τον ιδιωτικό τομέα.
Είναι σαφές ότι το υπουργείο Οικονομικών εγκαταλείπει τα φιλόδοξα σχέδια για διαμόρφωση των αντικειμενικών αξιών αυτόματα μέσα από ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων και εναποθέτει τις ελπίδες του στον «ανθρώπινο παράγοντα». Βέβαια, είναι σαφές ότι τον τελικό λόγο τον έχει ο εκάστοτε υπουργός Οικονομικών με ότι αυτό συνεπάγεται. Ο χρόνος που επιλέγεται για να κατατεθεί η τροπολογία δεν είναι τυχαίος. Πρέπει να δοθεί στους δανειστές η εντύπωση ότι υπάρχει πρόοδος και σε αυτό το μέτωπο.
Τι θα γίνει στην πράξη; Η κυβέρνηση θα ολοκληρώσει τις διαβουλεύσεις με τους θεσμούς και θα αποφασίσει αν οι νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων θα ισχύσουν και για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ του 2019. Αν δεν ισχύσουν, θα εμφανιστούν οι μειώσεις που έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση. Αν ισχύσουν, τότε η εικόνα θα αλλάξει άρδην