Οι χρονότυποι είναι τα προφίλ των κιρκάδιων προτιμήσεών μας, αναφέρονται δηλαδή στις διαφορές απόδοσης που έχει κάθε άτομο σε σχέση με τις περιόδους ύπνου και εγρήγορσης όλο το 24ωρο. Μπορούμε να είμαστε πρωινοί τύποι (αν προτιμάμε να ξυπνάμε νωρίς και να έχουμε καλή απόδοση σε δραστηριότητες που ξεκινούν το πρωί), βραδινοί τύποι (αν είμαστε πιο παραγωγικοί το βράδυ ή το ξημέρωμα και προτιμάμε να μένουμε ξύπνιοι αργότερα) ή ενδιάμεσοι (αν προσαρμοστούμε εύκολα σε πρωινά και βραδινά προγράμματα).
Αύξηση άγχους
Οι κιρκάδιοι ρυθμοί μελετούνται όλο και περισσότερο επειδή μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση της εμφάνισης ψυχικών διαταραχών όπως το άγχος και η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD). Υπό αυτή την έννοια, οι ερευνητές Chiara Lucifora, Giorgio M. Grasso, Michael A. Nitsche, Giovanni D’Italia, Mauro Sortino, Mohammad A. Salehinejad, Alessandra Falzone, Alessio Avenanti και Carmelo M. Vicario κατέφυγαν στο κλασικό Παβλοβιανό παράδειγμα της προετοιμασίας του φόβου, μελέτησαν τη νευρογνωστική βάση της συσχέτισης μεταξύ χρονότυπου και αποκρίσεων φόβου σε υγιείς ανθρώπους.
Στην εργασία «Ενισχυμένη απόκτηση φόβου σε άτομα με βραδινό χρονοτύπο. Μια μελέτη εικονικής πραγματικότητας φόβου κλιματισμού/εξάλειψης», που δημοσιεύτηκε στο Journal of Affective Disorders, τον Αύγουστο του 2022, οι ερευνητές από το Università Degli Studi di Messina και το Università di Bologna (Ιταλία), το Ερευνητικό Κέντρο Leibniz για το Εργασιακό Περιβάλλον και τους Ανθρώπινους Παράγοντες (Γερμανία) και το Universidad Católica Del Maule (Χιλή) εξηγούν ότι χρησιμοποίησαν 40 συμμετέχοντες που στρατολογήθηκαν μεταξύ φοιτητών από το Πανεπιστήμιο της Μεσσήνης, 20 με βραδινό χρονότυπο και 20 χειριστήρια (δηλαδή, ενδιάμεσο χρονότυπο) για να ολοκληρώσουν μια εργασία εικονικής πραγματικότητας για μάθηση και εξάλειψη του φόβου Παβλόβιου 2 ημερών .
«Από όσο γνωρίζουμε, μόνο μία μελέτη (Pace-Schott et al., 2015) μέχρι σήμερα διερεύνησε τον ρόλο των χρονοτύπων στην απόκτηση και την εξαφάνιση του φόβου σε υγιείς ανθρώπους, αλλά δεν εξέτασε ενδιάμεσους χρονοτύπους, την ιδανική ομάδα ελέγχου καθώς αυτοί είναι ο πιο συχνός χρονότυπος στον πληθυσμό (Partonen, 2015)», εξηγεί ο Carmelo M. Vicario, ερευνητής που υποστηρίζεται από το Ίδρυμα BIAL.
Τα αποτελέσματα που λήφθηκαν στις δύο ομάδες έδειξαν υψηλότερη απόκριση απόκτησης φόβου σε άτομα βραδινού χρονοτύπου, σε σύγκριση με συμμετέχοντες ενδιάμεσου χρονοτύπου, επιβεβαιώνοντας προηγούμενα στοιχεία που συσχέτιζαν τον βραδινό χρονοτύπο με υψηλότερο κίνδυνο αγχωδών διαταραχών (Alvaro et al., 2014; Park et al. ., 2015) και PTSD (π.χ. Hasler et al., 2013; Yun et al., 2015).
«Αυτή η μελέτη παρέχει νέες γνώσεις σχετικά με την επίδραση των κιρκάδιων ρυθμών στις γνωστικές και συναισθηματικές διεργασίες, υποδηλώνοντας ότι η υψηλότερη ευπάθεια του βραδινού χρονότυπου στο άγχος και τις σχετικές διαταραχές μπορεί να διαμεσολαβείται από την αλλοιωμένη απόκτηση φόβου», λέει ο Vicario.