Ο εγκέφαλός μας δημιουργεί πολλές ψευδαισθήσεις και η αίσθηση της ελευθερίας μας μπορεί να είναι μια τέτοια ψευδαίσθηση. Όμως, λέει ο νευροεπιστήμονας Ignacio Morgado, είναι μια ψευδαίσθηση που μας βοηθά να ζήσουμε καλύτερα. «Η ελευθερία περιλαμβάνει ένα αίσθημα ευθύνης, το οποίο δημιουργεί κοινωνική συνοχή και προωθεί τη συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων», δήλωσε ο Morgado. Είναι μια χρήσιμη ψευδαίσθηση που μπορεί επίσης να θυματοποιήσει μερικούς ανθρώπους. Μερικά από τα πιο ορατά θύματα είναι τα υπέρβαρα άτομα.
Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των γιατρών, πιστεύουν ότι οι υπέρβαροι άνθρωποι έχουν ένα «ελάττωμα» στον χαρακτήρα τους που τα εμποδίζει να σηκωθούν από τον καναπέ και να κάνουν την όποια μορφή άσκησης για την καλυτέρευση της υγείας τους.
Αυτή η προοπτική για την παχυσαρκία ως επιλογή τρόπου ζωής και όχι ως ασθένεια, σημαίνει ότι «δεν υπήρξε ποτέ καμία επένδυση σε φάρμακα [κατά της παχυσαρκίας], σύμφωνα με τον Cristóbal Morales, ενδοκρινολόγο στο Νοσοκομείο Virgin of Macarena (Νοσοκομείο Virgen Macarena) στη Σεβίλλη (Ισπανία) και μέλος της Ισπανικής Εταιρείας Παχυσαρκίας (Sociedad Española de Obesidad – SEEDO). Παρ ‘όλα αυτά, η σχέση μεταξύ του υπερβολικού βάρους και του διαβήτη, ορισμένων τύπων καρκίνου και καρδιαγγειακών παθήσεων είναι γνωστή και έχουν ήδη αναπτυχθεί ορισμένα φάρμακα που βοηθούν τους πολύ παχύσαρκους ανθρώπους να χάσουν βάρος.
Η κλινική δοκιμή
Τα φάρμακα του διαβήτη όπως η λιραγλουτίδη και η σεμαγλουτίδη που χορηγούνται σε υψηλότερες δόσεις έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά για την απώλεια βάρους. Μια κλινική δοκιμή που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine το 2021 έδειξε ότι η σεμαγλουτίδη οδήγησε σε μέση απώλεια βάρους 15% σε μια ομάδα σχεδόν 2.000 ασθενών και το ένα τρίτο της ομάδας μελέτης έχασε περισσότερο από το 20% του βάρους τους. Το φάρμακο ήταν τόσο επιτυχημένο στις Ηνωμένες Πολιτείες που εξαντλήθηκε γρήγορα λίγο μετά την έγκριση της χρήσης του για παχυσαρκία.
Οι ινκρετίνες
Αυτά τα φάρμακα μιμούνται τις ινκρετίνες, τις ορμόνες που παράγει το σώμα μας όταν τρώμε. Διεγείρουν την παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας και μειώνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, γεγονός που τα καθιστά χρήσιμα για τη θεραπεία του διαβήτη. Καθώς ρυθμίζουν τι συμβαίνει στο σώμα κατά την κατάποση τροφής, αυτά τα φάρμακα «μειώνουν επίσης την όρεξη, παρατείνοντας τον κορεσμό [το αίσθημα πληρότητας] και αυξάνουν τον βασικό μεταβολικό ρυθμό [την ποσότητα ενέργειας που καταναλώνεται από ένα σώμα σε ηρεμία], αυξάνοντας έτσι τη θερμογένεση [τη διαδικασία παραγωγής θερμότητας σώματος]», δήλωσε ο Sabio.
«Μόλις αναγνωριστεί ευρέως η αποτελεσματικότητα αυτού του τύπου φαρμάκου», δήλωσε ο Morales, «πολλές φαρμακευτικές εταιρείες θα δοκιμάσουν τα δικά τους προϊόντα και η συνολική προσφορά θα αυξηθεί». Το τελευταίο φάρμακο αυτού του τύπου που εγκρίθηκε στις ΗΠΑ για τη θεραπεία του διαβήτη είναι η τιρζεπατίδη, που παρασκευάζεται η οποία θα ζητήσει επίσης έγκριση για τη χρήση της στη θεραπεία της παχυσαρκίας. «Είναι τόσο ισχυρό φάρμακο που οι μισοί από τους ασθενείς που το χρησιμοποιούν ουσιαστικά πηγαίνουν σε ύφεση από διαβήτη», δήλωσε ο Morales. Χορηγούμενο σε υψηλότερες δόσεις, το προϊόν αυτό έχει αποδειχθεί πως έχει εκπληκτικά αποτελεσματικό στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine, διαπίστωσε ότι οδήγησε σε μέση απώλεια βάρους 22,5%, η οποία μπορεί να ανέλθει σε 55 κιλά σε ορισμένους ασθενείς.
Η επιτυχία αυτών των φαρμάκων κάνει ορισμένους ειδικούς να αναρωτιούνται αν μπορούν να συνδιαστούν με τα αποτελέσματα των διαδικασιών απώλειας βάρους, όπως η βαριατρική χειρουργική επέμβαση και η τοποθέτηση ενδογαστρικού μπαλονιού. «Δεν νομίζω ότι αυτά τα φάρμακα θα αντικαταστήσουν εντελώς τη χειρουργική επέμβαση, αλλά μπορούν να αποτελέσουν μια εναλλακτική θεραπεία για ορισμένους υπέρβαρους ανθρώπους», δήλωσε η Carolina Perdomo, ειδικός ενδοκρινολογίας και διατροφής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Navarra στην Παμπλόνα (Ισπανία). «Μερικοί άνθρωποι πρέπει να χάσουν βάρος πριν χειρουργηθούν, οπότε αυτά τα φάρμακα μπορούν να χρησιμεύσουν ως θεραπεία γέφυρας που οδηγεί στη χειρουργική επέμβαση», είπε.
Να σημειωθεί πως η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια είναι η ναυτία κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων εβδομάδων της θεραπείας, αλλά οι περισσότεροι ασθενείς χειρίζονται το φάρμακο καλά μετά από αυτό το χρονικό διάστημα. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν βρεθεί σημαντικές παρενέργειες από τη μακροχρόνια χρήση κατά τη διάρκεια των εκτεταμένων κλινικών δοκιμών που έχουν διεξαχθεί.