Ουκρανία, Γεωργία, Τσετσενία, εμπλοκή στη Συρία, ακόμα και στην Αφρική… Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν οδήγησε για πρώτη φορά τη Ρωσία σε εμπόλεμη σύρραξη στο Ντονμπάς.
Από τα ξημερώματα της Πέμπτης (24/02), η Ρωσία έχει εισβάλει στην Ουκρανία από ξηράς, αέρος και θαλάσσης και σφυροκοπά στρατιωτικούς στόχους, αεροδρόμια και λιμάνια κερδίζοντας διαρκώς έδαφος. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν αποφασισμένος για αυτή την εισβολή, παίρνοντας αφορμή από την κατάσταση στην ανατολική Ουκρανία και την ανεξαρτητοποίηση του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, όπου αυτόνομοι – ρωσόφωνοι και ρωσόφιλοι – πληθυσμοί ζήτησαν και επίσημα τη στήριξη της Μόσχας.
Ο Ρώσος πρόεδρος φέρεται, μάλιστα, να έχει πάρει την απόφαση για εισβολή στην Ουκρανία αρκετά 24ωρα πριν την ανακοίνωση με διάγγελμα, όσο και αν οι ΗΠΑ, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, ο ΟΗΕ και άλλοι διεθνείς – δυτικοί ως επί το πλείστον – φορείς και οργανισμοί ζητούσαν διάλογο και διπλωματία. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έκλεισε τα αυτιά του σε κάθε αντίθετη, στα θέλω του, φωνή και προχώρησε το σχέδιό του. Ο «Τσάρος» δεν πτοήθηκε ούτε από τις κυρώσεις που επιβάλλονται από τους ανωτέρω. Η πιθανότητα να «πληγεί» η ρωσική οικονομία δεν φαίνεται να τον ανησυχεί, και ο Βλαντιμίρ Πούτιν επέλεξε τον πόλεμο. Κάτι που δεν έκανε για πρώτη φορά.
Το παρελθόν στην KGB
Τα περισσότερα στοιχεία για τη ζωή και την πορεία του Ρώσου προέδρου είναι γνωστά. Τουλάχιστον όσα ο ίδιος θέλει να αποκαλυφθούν κι έχουν αποτυπωθεί σε βιογραφίες και ντοκιμαντέρ. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν μέλος της KGB στην ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο του «Ψυχρού Πολέμου» ανάμεσα στις δυο υπερδυνάμεις, ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση. Παρά τη σκληρή εκπαίδευση των πρακτόρων και το ιδιαίτερα «αθλητικό» προφίλ που διατηρούσε – και διατηρεί – ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχει βρεθεί ποτέ σε πρώτη γραμμή πολεμικού μετώπου. Ακόμα κι αυτό έχει συμβεί, δεν υπάρχει κάποια επίσημη αναφορά ή δημοσίευμα που να το επιβεβαιώνει.
Οι αρμοδιότητες και η δράση του, περιλάμβαναν άλλα πεδία επιχειρήσεων. Ερωτήματα, πάντως, υπάρχουν για το διάστημα 1985-1990 όταν ο Πούτιν υπηρετούσε στη Δρέσδη, της τότε Ανατολικής Γερμανίας, χρησιμοποιώντας την ταυτότητα του μεταφραστή. Σε κάθε περίπτωση, το 1991 ο νυν πρόεδρος της Ρωσίας παραιτήθηκε από την KGB έχοντας φτάσει στον βαθμό του αντισυνταγματάρχη και ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα.
Πίσω από τον Γέλτσιν στο Νταγκεστάν
Ο Αύγουστος του 1999 ήταν ένας αρκετά ταραχώδης μήνας για τη Ρωσία, του τότε προέδρου Μπόρις Γέλτσιν. Στο Νταγκεστάν ξεκίνησαν ταραχές από ισλαμιστές Τσετσένους, ενώ στο πολιτικό προσκήνιο τις ίδιες ημέρες ο «Τσάρος» επέλεγε τους τρεις υπηρεσιακούς πρωθυπουργούς, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο νυν Ρώσος πρόεδρος προαλειφόταν για να γίνει ο διάδοχος του Μπόρις Γέλτσιν, όπως και έγινε, και θεωρείται πως είχε μεγάλη επιρροή στις αποφάσεις του στην περίοδο εκείνων των εχθροπραξιών.
Η αναταραχή στο Νταγκεστάν και οι συγκρούσεις με τους ισλαμιστές κράτησαν σχεδόν έναν μήνα. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1999, ο ομοσπονδιακός στρατός της Ρωσίας είχε καταφέρει να «καθαρίσει» την περιοχή και να επιστρέψει στους κατοίκους τις εστίες τους, διώχνοντας παράλληλα προς την Τσετσενία τους τρομοκράτες. Παράλληλα, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να είναι επί της ουσίας ο άνθρωπος που κινεί τα νήματα, η Μόσχα πήρε την απόφαση για εκκίνηση βομβαρδισμών στην Τσετσενία.
Ο δεκαετής πόλεμος στην Τσετσενία
Από τον Δεκέμβριο του 1999, όταν και ο Βλαντιμίρ Πούτιν έγινε ο νέος «Τσάρος», οι ρωσικές δυνάμεις εξαπέλυσαν σφοδρή αντεπίθεση κατά των ανταρτών στην Τσετσενία. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2000 είχαν καταλάβει όλα τα εδάφη και την πρωτεύουσα της περιφέρειας, Γκρόζνι, ενώ τον Μάιο είχε τον πλήρη έλεγχο όλη της επαρχίας. Η κατάσταση, όμως, εκεί παρέμεινε ταραγμένη για σχεδόν μια δεκαετία.
Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 ο Βλαντιμίρ Πούτιν αποφάσισε να δώσει στους Τσετσένους στρατιωτικές αρμοδιότητες στην περιοχή. Το στρατιωτικό σκέλος της επιχείρησης είχε τερματίσει ως το 2002 ενώ μέχρι το 2009 κατάφερε να «καθαρίσει» όλους τους αυτονομιστές. Τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς ανακοινώθηκε το τέλος της επιχείρησης στην Τσετσενία αφήνοντας πίσω περίπου 7.500 νεκρούς Ρώσους και 25.000 – 50.000 νεκρούς κι αγνοούμενους Τσετσένους…
Το prequel του Ντονμπάς, παίχτηκε στη Γεωργία
Με τακτική που παρατηρήθηκε και στην περίπτωση της επαρχίας του Ντονμπάς, με την ανεξαρτητοποίηση των Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, κινήθηκε ο Βλαντιμίρ Πούτιν και στην περίπτωση της Γεωργίας το καλοκαίρι του 2008. Περιοχές της Γεωργίας από την άνοιξη είχαν εκδηλώσει διάθεση αυτονόμησης από τη χώρα, με τη Ρωσία να τις υποστηρίζει και να κόβει τις διπλωματικές σχέσεις με την Τιφλίδα. Τον Αύγουστο του 2008, άρχισαν οι πολεμικές επιχειρήσεις στην Αμπχαζία, την Οσετία και άλλες περιοχές που είχαν ρωσόφιλους κατοίκους.
Στις 8 Αυγούστου, συγκεκριμένα, η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε την έναρξη «ειρηνευτικής επιχείρησης». Αυτή περιλάμβανε επίθεση στο Κοντόρι Κόργκε, μπλοκάρισμα μέρους των ακτών της Γεωργίας από το ρωσικό ναυτικό και πλήγματα πίσω από τη ζώνη των συγκρούσεων από την αεροπορία της Μόσχας. Οι δυνάμεις της Ρωσίας πολύ γρήγορα κατέλαβαν πόλεις της Γεωργίας, το Κρεμλίνο αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας και μέχρι τον Οκτώβριο του 2008 είχε επιτύχει τον αρχικό της στόχο…
Κατέπνιξε εξέγερση στον Βόρειο Καύκασο
Μια από τις πιο ταραγμένες περιοχές στη ρωσική επικράτεια, παρέμενε για χρόνια αυτή του Βόρειου Καύκασου. Παρότι ο πόλεμος για την Τσετσενία είχε ολοκληρωθεί με απόλυτη επικράτηση των δυνάμεων του στρατού της Μόσχας, ανά καιρούς υπήρξαν εξεγέρσεις. Το 2009 μαχητές του Εμιράτου του Καυκάσου, με τη συνδρομή κι άλλων δυνάμεων ισλαμιστών από πλησιέστερες περιοχές, έβαλαν ξανά «μπελάδες» στον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το θέατρο των επιχειρήσεων επικεντρώθηκε κυρίως δημοκρατίες του Βόρειου Καυκάσου, την Τσετσενία, το Νταγκεστάν, την Ινγκουσετία και την Καμπαρντίνο-Μπαλκαρία. Περιστασιακά επεισόδια συνέβησαν σε γύρω περιοχές, όπως Βόρεια Οσετία-Αλανία, Καράτσαι-Τσερκεσία, Κράι Σταυρούπολης και Περιφέρεια Βόλγκογκραντ. Η εξέγερση κηρύχθηκε επίσημα ότι έληξε στις 19 Δεκεμβρίου 2017 μετά από περισσότερα από 8 χρόνια, όταν ο διευθυντής της FSB Alexander Bortnikov ανακοίνωσε την οριστική εξάλειψη της τρομοκρατικής υπόγειας στον Βόρειο Καύκασο.
Η Κριμαία έγινε το «μάτι» του Πούτιν στην Ουκρανία
Από τον Φεβρουάριο του 2014 η Ουκρανία είναι ένα ανοικτό μέτωπο για τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Στη χώρα είχαν ξεσπάσει αναταραχές με ρωσόφιλους και ρωσόφωνους να έχουν εξεγερθεί. Ο πρόεδρος Βίκτορ Γιανουκόβιτς απομακρύνθηκε, Ρώσοι στρατιώτες – χωρίς διακριτικά – των ειδικών δυνάμεων κατέλαβαν στρατηγικά σημεία στην Κριμαία και όλα είχαν πάρει τον δρόμο τους.
Τον Μάρτιο ο «Τσάρος» πήρε το «ΟΚ» από το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο της Ρωσίας για να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη στην Ουκρανία. Μερικά 24ωρα αργότερα, ξεκίνησε η επιχείρηση για την «Επιστροφή της Κριμαίας» από πλευράς της Μόσχας. Ένα δημοψήφισμα ήταν αρκετό για να προσαρτηθεί η Κριμαία, και να υπάρξουν πλέον μιμητές στην περιοχή του Ντονμπάς. Όπως συμβαίνει και σε αυτή την περίπτωση, στη Ρωσία επιβλήθηκαν κυρώσεις από τη Δύση, όμως, αυτό δεν την πτόησε.
Το 2019 το 7% του εδάφους της Ουκρανίας θεωρούταν κατεχόμενο, με το Κίεβο να αντιδρά σε αυτό, αλλά να μην περιμένει αυτό που θα ακολουθούσε τον Φεβρουάριο του 2022, καθώς το σχέδιο του Βλαντιμίρ Πούτιν για την Ουκρανία δεν είχε ολοκληρωθεί. Η στρατηγική του «Τσάρου» ήταν ξεκάθαρη. Η χώρα δεν έπρεπε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, έπρεπε να αποστρατικοποιηθεί και οι περιοχές των ρωσόφωνων να περάσουν στη σφαίρα επιρροής του.
Εμπλοκή και στη Συρία
Η ρωσική στρατιωτική επέμβαση στον συριακό εμφύλιο πόλεμο ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2015, μετά από επίσημο αίτημα της συριακής κυβέρνησης για στρατιωτική βοήθεια κατά των ανταρτικών ομάδων. Η επέμβαση αρχικά περιελάμβανε αεροπορικές επιδρομές από ρωσικά αεροσκάφη που αναπτύχθηκαν στη βάση Χμεϊμίμ εναντίον στόχων κυρίως στη βορειοδυτική Συρία και εναντίον μαχητών της συριακής αντιπολίτευσης που αντιτίθενται στη συριακή κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του Συριακού Εθνικού Συνασπισμού, του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε ( ISIL), Μέτωπο αλ-Νούσρα (αλ-Κάιντα στη Συρία) και Στρατός κατάκτησης. Επιπλέον, ρωσικές δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων και στρατιωτικοί σύμβουλοι αναπτύσσονται στη Συρία. Πριν από την επέμβαση, η ρωσική εμπλοκή στον συριακό εμφύλιο πόλεμο συνίστατο κυρίως στον εφοδιασμό του Συριακού Στρατού με όπλα και εξοπλισμό. Στα τέλη Δεκεμβρίου 2017, η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τα στρατεύματά της θα αναπτυχθούν μόνιμα στη Συρία.
Λίγο μετά την έναρξη της επιχείρησης, Ρώσοι αξιωματούχοι ανέφερεαν ότι, εκτός από την καταπολέμηση τρομοκρατικών οργανώσεων όπως το Ισλαμικό Κράτος, οι στόχοι της Ρωσίας περιλαμβάνουν να βοηθήσει τη συριακή κυβέρνηση να ανακτήσει εδάφη από διάφορες αντικυβερνητικές ομάδες που χαρακτηρίζονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και η αμερικανική επέμβαση στη Συρία ως «μέτρια αντιπολίτευση», με ευρύτερο γεωπολιτικό στόχο την ανάσχεση της αμερικανικής επιρροής. Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη τον Οκτώβριο του 2015, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είπε ότι η στρατιωτική επιχείρηση είχε προετοιμαστεί πλήρως εκ των προτέρων. Όρισε τον στόχο της Ρωσίας στη Συρία ως «να σταθεροποιήσει τη νόμιμη δύναμη στη Συρία και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για πολιτικό συμβιβασμό».
Στις αρχές Ιανουαρίου 2017, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων Valery Gerasimov είπε ότι, συνολικά, η ρωσική Πολεμική Αεροπορία είχε πραγματοποιήσει 19.160 αποστολές μάχης και είχε επιφέρει 71.000 χτυπήματα σε «την υποδομή των τρομοκρατών». Στα τέλη Δεκεμβρίου 2017, ο Ρώσος υπουργός Άμυνας είπε ότι ο ρωσικός στρατός είχε εξοντώσει αρκετές χιλιάδες τρομοκράτες ενώ 48.000 Ρώσοι στρατιωτικοί είχαν «αποκτήσει εμπειρία μάχης» κατά τη διάρκεια της ρωσικής επιχείρησης στη Συρία.
Τα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν περιελάμβαναν μη κατευθυνόμενες βόμβες, βόμβες διασποράς, εμπρηστικά παρόμοια με τον λευκό φώσφορο και θερμοβαρικά όπλα. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου 2017, η SOHR δήλωσε ότι οι ρωσικές αεροπορικές επιδρομές σκότωσαν περίπου 5.703 αμάχους, περίπου το ένα τέταρτο εκ των οποίων παιδιά, μαζί με 4.258 μαχητές του ISIL και 3.893 μαχητές από το Μέτωπο al-Nusra και άλλες δυνάμεις ανταρτών.
Η παρέμβαση πόλωση των κυβερνήσεων σε προβλέψιμες γραμμές. Χώρες με στενούς διπλωματικούς και οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, της Αιγύπτου, του Ιράκ και της Λευκορωσίας, έχουν υποστηρίξει γενικά την παρέμβαση. Οι αντιδράσεις των κυβερνήσεων κοντά στις ΗΠΑ ήταν συνήθως αντίθετες, με πολλές κυβερνήσεις να καταγγέλλουν τη Ρωσία για τον ρόλο της στον πόλεμο και να τονίζουν τη συνενοχή της στα αναφερόμενα εγκλήματα πολέμου του συριακού καθεστώτος. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η Διεθνής Αμνηστία έχουν δηλώσει ότι η Ρωσία διαπράττει εγκλήματα πολέμου και στοχεύει σκόπιμα αμάχους, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών καταδίκασε την επέμβαση και επέβαλε οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας επειδή υποστηρίζει τη συριακή κυβέρνηση και αξιωματούχους, στα Ηνωμένα Έθνη καταδίκασαν τη ρωσική επέμβαση και είπαν ότι η Ρωσία διαπράττει εγκλήματα πολέμου. Οι ρωσικές αρχές απέρριψαν τις αρνητικές δηλώσεις ως ψευδείς και πολιτικά υποκινούμενες και οι επικριτές της τις κατηγορίες για διάπραξη «βαρβαρότητας», προκαλώντας έτσι ακόμη πιο έντονη καταδίκη από τις κυβερνήσεις που υποστηρίζουν τις ανταρτικές ομάδες.
Ο Πούτιν έστειλε στρατό και στην Κεντρική Αφρική
Από το 2012 είναι σε εξέλιξη ο εμφύλιος πόλεμος στη Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής ανάμεσα στην κυβέρνηση, τους αντάρτες Σελέκε και μέρος πολιτοφυλακής που αντιτίθεται στο κράτος. Στην περιοχή έχουν δράσει και άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, όπως η Γαλλία, με τη Ρωσία να στέλνει για πρώτη φορά στρατιώτες τον Ιανουάριο του 2021. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν πήρε την απόφαση να στείλει μισθοφόρους για να βοηθήσουν την Κεντρική Αφρική και κατάφερε να κάνει τις ομάδες ανταρτών να υποχωρήσουν για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια.
Η αύξηση της επιρροής από τη Ρωσία σε βάρος της Γαλλίας στην πρώην αποικία της οδήγησε σε μια εκστρατεία παραπληροφόρησης στο facebook μεταξύ των δύο δυνάμεων και της Γαλλίας που ανέστειλε τη βοήθεια και τη στρατιωτική συνεργασία με την κυβέρνηση της CAR τον Μάιο του 2021. Οι συγκρούσεις στην περιοχή συνεχίζονται και σύμφωνα με αναφορές στις 16 και 17 Ιανουαρίου 2022, Ρώσοι μισθοφόροι σκότωσαν τουλάχιστον 65 πολίτες στα χωριά Aïgbado και Yanga.
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.