Κρίση στην Ουκρανία: Η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που διαθέτει αναγνωρισμένη εθνική μειονότητα στη ζώνη του πυρός λέει στο Newsbomb.gr o διδάκτωρ σύγχρονης Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Βλάσης Αγτζίδης. Η εξεύρεση διπλωματικής λύσης λέει θα είναι ευεργετική για τον ελληνισμό της Μαριούπολης.
Ο Βλάσης Αγτζίδης, διδάκτωρ σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ έχει βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών για τη συγγραφή της ιστορίας της παρευξεινίου Διασποράς. Με αφορμή την κρίση στην Ουκρανία φωτίζει την ιστορική παρουσία των Ελλήνων στην ταραγμένη χερσόνησο της Κριμαίας.
Η όξυνση των σχέσεων «Δύσης» – Ρωσίας με αφορμή την Ουκρανία και την εν δυνάμει ένταξή της στο ΝΑΤΟ, κάνει επίκαιρο το ζήτημα των Ελλήνων της Μαριούπολης και των 25 ελληνικών χωριών της περιφέρειας του Ντονιέτσκ. Η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που διαθέτει αναγνωρισμένη εθνική μειονότητα στη ζώνη του πυρός. Κάτι που κάνει την ειρηνευτική εμπλοκή της απαραίτητη.
Στη Νότια Ουκρανία, στην περιοχή της Αζοφικής θάλασσας, στην Κριμαία, στην Οδησσό κ.α., με βάση την τελευταία σοβιετική απογραφή του 1989, ζούσαν 104.091 Έλληνες. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι ο πραγματικός τους αριθμός είναι διπλάσιος, εφ’ όσον δεκάδες χιλιάδες Ελληνες αναγκάστηκαν την περίοδο των σταλινικών διωγμών να δηλώσουν ότι τάχα είναι Ρώσοι ή Ουκρανοί.
Σήμερα οι Έλληνες που κατοικούν στην περιοχή της Μαριούπολης του Ντονιέτσκ και της υπαίθρου υπολογίζονται σε 90.000. Αυτή τη στιγμή η περιοχή τους βρίσκεται ακριβώς πάνω στη γραμμή αντιπαράταξης των Ουκρανών με τους ρωσόφωνους αυτονομιστές.
Τα ελληνικά χωριά Σαρτανά, Τσερμαλίκ, Ταλακόφβα, Κιριλόφκα, Ραζντόλνιε-Καράκουμπα κ.ά βρίσκονται ακριβώς πάνω στη γραμμή των συγκρούσεων από την ουκρανική πλευρά. Ενώ κάποια ελληνικά χωριά, όπως η Στύλα και το Χούταρ-Πετρόφσκογο, βρίσκονται στην άλλη πλευρά των ρωσόφωνων αυτονομιστών του Ντονιέτσκ, της ονομαζόμενης «Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονιέτσκ» (DNR) που βρίσκεται υπό πλήρη ρωσικό έλεγχο.
Η σημασία της Ουκρανίας
Η Ουκρανία είχε από παλιά ιδιαίτερο ρόλο στις ρωσικές προτεραιότητες. Στην τσαρική εποχή εκτός από σιτοβολώνας της Ρωσίας και της Ευρώπης ήταν και βασικό κέντρο της βιομηχανίας. Αυτός ο ρόλος συνεχίστηκε και στη σοβιετική εποχή, απαλλαγμένος βέβαια από τις εθνικές σημασιοδοτήσεις της προηγούμενης περιόδου. Όμως με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ όλα αυτά επανήλθαν στην επικαιρότητα.
Η Ρωσική Ομοσπονδία θέλει να περιχαρακώσει το μετασοβιετικό χώρο και κυρίως να εξασφαλίσει ότι οι τρείς σημαντικές γειτονικές χώρες (Ουκρανία, Λευκορωσία, Καζαχστάν) δεν θα ολισθήσουν σε αντιρωσικά στρατόπεδα. Για τη Ρωσία οι τρεις αυτές χώρες αποτελούν τη συνθήκη ασφάλειάς της τόσο από γεωπολιτικής, όσο και από ενεργειακής πλευράς.
Ακριβώς γι αυτό θέλουν από τη Δύση τη διαβεβαίωση ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί στα όρια της Ρωσίας. Από την άλλη η Δύση θεωρεί αρκετά ισχυρή τη θέση της στο μετασοβιετικό σκηνικό, ώστε να μπορεί να ορίσει αυτόνομα την πολιτική της. Όλα αυτά διαμόρφωσαν μια σχέση ανισορροπίας και χαρακτηρίζεται από δυσπιστία.
Σαφώς η Ρωσία έχει ορίσει τις δικές της «κόκκινες γραμμές» και αυτό το έχει αποδείξει στην περίπτωση της Γεωργίας. Ίσως θεωρεί ότι σήμερα είναι η κατάλληλη εποχή να ξεκαθαρίσει τα όρια αυτόνομης πορείας της Ουκρανίας. Θεωρεί ότι η θέση της Δύσης είναι αρκετά υπονομευμένη τόσο από τη στρατιωτική αποτυχία του Αφγανιστάν όσο και από την εμφάνιση και άλλων δυνάμεων που διεκδικούν αναθεώρηση των έως τώρα παγκόσμιων διευθετήσεων.
Επίσης ίσως θεωρεί ότι διευκολύνει τις στοχεύσεις της η απουσία ταυτόσημων συμφερόντων στις χώρες της Δύσης και η απουσία συναντίληψης. Και αυτή η απουσία αποδεικνύεται με την επιφυλακτική στάση της Γερμανίας η οποία εισάγει από τη Ρωσία το 40% του φυσικού αερίου που καταναλώνει.
Αυτό που φαίνεται ως δεδομένο είναι ότι άμεση σύγκρουση Δύσης (ως ΝΑΤΟ ή Ε.Ε.)-Ρωσίας είναι μάλλον ένα απίθανο σενάριο. Οι όποιες στρατιωτικές συγκρούσεις, εφόσον προκύψουν, θα είναι μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Και αυτό γιατί αφενός καμιά δυτική χώρα δεν θέλει να εμπλακεί σε πόλεμο με τη Ρωσία και αφετέρου γιατί εφόσον η Ουκρανία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ δεν υπάρχει λόγος ενεργοποίησης του άρθρου 5 περί αλληλεγύης.
Οι ΗΠΑ επιθυμούν να αποτρέψουν κάποια στρατιωτική κίνηση της Ρωσίας που θα γινόταν για να ξεκαθαρίσει πλήρως η θέση ότι ο δικός της λόγος είναι ο καθοριστικός στον χώρο που προέκυψε από τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Και για να πετύχουν την αποτροπή προσπαθούν να συμπήξουν ένα ενιαίο μέτωπο και να απειλήσουν τη Ρωσία με οικονομικές κυρώσεις. Παράλληλα φωνές σωφροσύνης εκφράζονται και από τη ρωσική πλευρά.
Το καλό σενάριο για την Ελλάδα και τους Μαριουπολίτες
Η καλύτερη εκδοχή για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα είναι να διευθετηθεί η κρίση και να μην απαιτηθεί από την Ελλάδα να διαλέξει στρατόπεδο τη στιγμή της σύγκρουσης, παρότι με την παραχώρηση στους Αμερικανούς βάσης στην Αλεξανδρούπολη έχει κάνει ένα βήμα ενάντια στη Ρωσία. Να σημειώσουμε ότι σε πιθανή στρατιωτική εμπλοκή η βάση αυτή θα χρησιμοποιηθεί άμεσα για την υποστήριξη των επιχειρήσεων.
Πάντως οι Ρώσοι περιμένουν από την Ελλάδα να κρατήσει κάπως αυτόνομη θέση και να μην μετατραπεί σε πλήρες ενεργούμενο των ΗΠΑ. Ακριβώς γι αυτό ο Σεργκέι Λαβρόφ είπε στον Δένδια: «εμπιστευόμαστε τους Έλληνες φίλους μας ότι με τη σοφία τους θα κάνουν την επιλογή που ανταποκρίνεται στις πεποιθήσεις τους».
Η εξεύρεση διπλωματικής λύσης θα είναι ευεργετική για τον ελληνισμό της Μαριούπολης, παρόλο που η οκταετής περίπου αντιπαράθεση, η στρατιωτικοποίηση των περιοχών τους και η εσωτερική κοινωνική κατάσταση και οικονομική κρίση έχουν δημιουργήσει τεράστια προβλήματα.
Γι αυτό είναι πολύ σημαντικό τόσο η επίσημη Ελλάδα να αυξήσει το ενδιαφέρον για την περιοχή αυτή, όσο και η ελληνική κοινωνία να γνωρίσει και να αγκαλιάσει τον μαριουπολίτικο ελληνισμό…
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.