Το «κονβόι ελευθερίας» του Καναδά ενέπνευσε ανάλογα κινήματα κατά της υποχρεωτικότητας των εμβολίων και των περιορισμών της πανδημίας, απο την Αυστραλία μέχρι τη Γαλλία. Ανάλογο κύμα διαμαρτυρίας βρίσκεται στα σκαριά στις ΗΠΑ, ενώ αμήχανες οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν μέτρα καταστολής.
Τα αιτήματα των διαδηλωτών είναι πολλά και κοινά. Στην Οτάβα, η διαμαρτυρία ξεκίνησε ως μορφή διαμαρτυρίας κατά της υποχρεωτικότητας των εμβολίων και έγινε κραυγή για τον τερματισμό όλων των κανονισμών και την παραίτηση του Τζάστιν Τριντό. Τα κοινά νήματα είναι ξεκάθαρα σε όλο τον κόσμο: η μαχητικότητα κατά των εμβολίων και ο γενικός θυμός για τις αυθαιρεσίες των κυβερνήσεων.
«Οι περισσότεροι από τους διαδηλωτές στην Οτάβα δεν είναι οδηγοί φορτηγών», λέει ο Martin Geoffroy, μελετητής των καναδικών εξτρεμιστικών κινημάτων στο Édouard-Montpetit College κοντά στο Μόντρεαλ. «Περιλαμβάνουν μια συλλογή κινημάτων που υπήρχαν πριν από την πανδημία. Όλοι τους έχουν ένα κοινό: Αντιτίθενται στις αρχές». Επίσης, πολλοί από αυτούς θαυμάζουν τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Αυτό που βλέπουμε είναι μια διάχυση του Τραμπισμού στον Καναδά», εξηγεί.
«Έχουμε δει σημαίες Τραμπ, σημαίες της οργάνωσης QAnon, σημαίες που λένε «Μην μου καταπατάς τα δικαιώματα». Αυτά είναι αμερικανικά σύμβολα, όχι καναδικά». Ο θαυμασμός είναι αμφίδρομος. «Το κονβόι ελευθερίας διαμαρτύρεται ειρηνικά για τις σκληρές πολιτικές του ακροαριστερού παράφρονα Τζάστιν Τριντό που κατέστρεψε τον Καναδά με τις τρελές εντολές κατά της Covid-19», ανέφερε ο Τραμπ σε γραπτή δήλωσή του.
Στο Fox News, ο Τάκερ Κάρλσον χαρακτήρισε τις νηοπομπές «την πιο επιτυχημένη διαμαρτυρία για τα ανθρώπινα δικαιώματα εδώ και μία γενιά» και πρότεινε ότι μπορεί να έχει φθάσει η ώρα για παρόμοιες ενέργειες νότια των συνόρων. «Τις περισσότερες φορές, οι τάσεις ξεκινούν στις Ηνωμένες Πολιτείες και μετακινούνται βόρεια στον Καναδά», είπε. «Αλλά αυτή τη φορά, θα μπορούσε να συμβεί το αντίθετο». Αμερικανοί συντηρητικοί την ίδια ωρα συγκέντρωσαν χρήματα — 10 εκατομμύρια δολάρια κατά μία εκτίμηση για τα αιτήματα των γειτόνων.
Άνοιξε η γέφυρα Ambassador
Την πιο πολυσύχναστο συνοριακό πέρασμα ΗΠΑ-Καναδά άνοιξε και πάλι αργά την Κυριακή, αφού οι διαμαρτυρίες κατά των περιορισμών το είχαν αποκλείσει για σχεδόν μια εβδομάδα, ενώ Καναδοί αξιωματούχοι απέκρουσαν την καταστολή μιας μεγαλύτερης διαδήλωσης στην πρωτεύουσα, Οττάβα.
Η Detroit International Bridge Co. ανέφερε σε δήλωση ότι «η γέφυρα Ambassador είναι πλέον πλήρως ανοιχτή επιτρέποντας για άλλη μια φορά την ελεύθερη ροή του εμπορίου μεταξύ των οικονομιών του Καναδά και των ΗΠΑ». Απο τη γέφυρα αυτή περνάει συνήθως το 25% του συνόλου του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών και ο αποκλεισμός από την καναδική πλευρά διατάραξε τις επιχειρήσεις και στις δύο χώρες, με τις αυτοκινητοβιομηχανίες να αναγκάζονται να κλείσουν πολλά εργοστάσια συναρμολόγησης.
Η αστυνομία στο Ουίνδσορ του Οντάριο είπε νωρίτερα την ίδια μέρα ότι περισσότεροι από δώδεκα άνθρωποι συνελήφθησαν ειρηνικά, επτά οχήματα ρυμουλκήθηκαν και πέντε κατασχέθηκαν καθώς οι αστυνομικοί απομάκρυναν τους τελευταίους διαδηλωτές κοντά στη γέφυρα, που συνδέει την πόλη – και πολλά καναδικά εργοστάσια αυτοκινήτων – με το Ντιτρόιτ. Ο υπουργός βιομηχανίας του Καναδά, François-Philippe Champagne, χαιρέτισε την εξέλιξη, γράφοντας στο Twitter: «Καλά νέα. Χαίρομαι που βλέπω ότι η γέφυρα Ambassador Bridge άνοιξε ξανά»
Στην Οττάβα, ο δήμαρχος Τζιμ Γουάτσον είπε την Κυριακή ότι η πόλη ήρθε σε συμφωνία με διαδηλωτές που έχουν μποτιλιάρει τους δρόμους του κέντρου της πόλης για περισσότερες από δύο εβδομάδες, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα να απομακρυνθούν απο τις κατοικημένες περιοχές τις επόμενες 24 ώρες. Ο Γουάτσον είπε ότι συμφώνησε να συναντηθεί με διαδηλωτές εάν περιορίσουν τη διαμαρτυρία τους σε μια περιοχή γύρω από τον Λόφο του Κοινοβουλίου και μετακινήσουν τα φορτηγά και άλλα οχήματά τους από κατοικημένες γειτονιές μέχρι σήμερα το μεσημέρι (14/2).
Ο Γουάτσον πρόσθεσε στην επιστολή του προς τους διαδηλωτές ότι οι κάτοικοι είναι «εξαντλημένοι» και «στο χείλος της καταστροφής» λόγω των διαδηλώσεων και προειδοποιεί ότι ορισμένες επιχειρήσεις ειναι έτοιμες να κλείσουν λόγω των αναταραχών. Οι τάξεις των διαδηλωτών είχαν διογκωθεί σε 4.000 διαδηλωτές μέχρι το Σάββατο και μια αντιδιαμαρτυρία απογοητευμένων κατοίκων της Οτάβα που προσπάθησαν να εμποδίσουν τη συνοδεία φορτηγών να εισέλθει στο κέντρο της πόλης εμφανίστηκε την Κυριακή.
Η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν αναγνώρισε την Κυριακή το φαινομενικά ειρηνικό ψήφισμα για τη διαδήλωση, το οποίο είπε ότι είχε «ευρεία καταστροφικές επιπτώσεις» στις «ζωές και τα μέσα διαβίωσης των ανθρώπων» και στις δύο πλευρές των συνόρων. «Είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε τους Καναδούς εταίρους μας όπου είναι χρήσιμο, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι η αποκατάσταση της κανονικής ελεύθερης ροής του εμπορίου μπορεί να συνεχιστεί», δήλωσε η Σύμβουλος Εσωτερικής Ασφάλειας Δρ. Liz Sherwood-Randall σε δήλωση.
Η συνεχιζόμενη διαμαρτυρία στην Οττάβα, εν τω μεταξύ, έχει παραλύσει το κέντρο της πόλης, έχει εκνευρίσει ορισμένους κατοίκους που καταγγέλλουν αδράνεια της αστυνομίας και έχει αυξήσει συνολικά την πίεση στον πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό, ο οποίος προήδρευσε σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου αργά την Κυριακή.
Ο Τριντό έχει μέχρι στιγμής απορρίψει τις εκκλήσεις για χρήση του στρατού, αλλά έχει πει ότι «όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι» για να τερματιστούν οι διαδηλώσεις. Αποκάλεσε μάλιστα τους διαδηλωτές «περιθώριο» της καναδικής κοινωνίας. Τόσο οι ομοσπονδιακοί όσο και οι επαρχιακοί πολιτικοί έχουν πει ότι δεν έχουν το δικαίωμα να διατάξουν την αστυνομία να επέμβει.
Οι διαδηλώσεις έχουν επεκταθεί σε ολόκληρο τον Καναδά και όχι μόνο, με παρόμοιες νηοπομπές στη Γαλλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ολλανδία. Το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ προειδοποίησε ότι ένα ανάλογο κομβόι φορτηγών ενδέχεται να βρίσκεται υπό κατασκευή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ενώ οι διαδηλωτές αποδοκιμάζουν τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για τους φορτηγατζήδες και άλλους περιορισμούς για την COVID-19, πολλά από τα μέτρα δημόσιας υγείας του Καναδά, όπως οι κανόνες για τη χρήση μάσκας και τα διαβατήρια εμβολίων για την είσοδο σε εστιατόρια και θέατρα, έχουν ήδη καταρρεύσει καθώς η αύξηση της μετάλλαξης Όμικρον ανεβαίνει.
Οι ΗΠΑ έχουν τον ίδιο κανόνα εμβολιασμού για τους φορτηγατζήδες που διασχίζουν τα σύνορα, επομένως δεν θα είχε μεγάλη διαφορά εάν ο Τριντό άρει τον περιορισμό. Οι περιορισμοί για την πανδημία ήταν πολύ πιο αυστηροί εκεί από ό,τι στις ΗΠΑ, αλλά οι Καναδοί τους έχουν υποστηρίξει σε μεγάλο βαθμό. Η συντριπτική πλειονότητα των Καναδών είναι εμβολιασμένο και το ποσοστό θανάτου από COVID-19 είναι το ένα τρίτο από αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών.
Εν τω μεταξύ, ο Μπάιντεν, σε συνέντευξή του στο NBC την Κυριακή, ενόψει του Super Bowl, έδωσε επικριτικό τόνο όταν ρωτήθηκε για όσους ήταν πιθανό να αντιταχθούν στην εντολή της μάσκας στον αγώνα του πρωταθλήματος NFL. «Μου αρέσει το πώς οι άνθρωποι μιλούν για την προσωπική ελευθερία», είπε. «Αν ασκείς την προσωπική ελευθερία, αλλά βάζεις κάποιον άλλο σε κίνδυνο, την υγεία του σε κίνδυνο, δεν έχει να κάνει με την ελευθερία».
Διαδηλώσεις και στο Παρίσι
Διαδηλωτές κατά των περιορισμών της Covid-19 οργανώθηκαν την ίδια ώρα στη Γαλλία και την Ολλανδία, οπου σχηματίστηκαν ανάλογες αυτοκινητοπομπές ελευθερίας. Στο Παρίσι, η αστυνομία εκτόξευσε δακρυγόνα σε διαδηλωτές στα Ηλύσια Πεδία, λίγο μετά την είσοδο στην πρωτεύουσα μιας αυτοκινητοπομπής που διαμαρτυρόταν κατά των περιορισμών.
Αυτοκίνητα που μετέφεραν διαδηλωτές κατάφεραν να περάσουν από τα σημεία ελέγχου της αστυνομίας στο κέντρο του Παρισιού το Σάββατο για να αναστατώσουν την κυκλοφορία γύρω από την Αψίδα του Θριάμβου. Εμπνευσμένοι από τις διαδηλώσεις στον Καναδά, οι αυτοκινητιστές κυμάτισαν γαλλικές σημαίες και κορνάρισαν αψηφώντας την εντολή της αστυνομίας να μην εισέλθουν στην πόλη. Η γαλλική δράση δεν έχει κανέναν ηγέτη ή στόχο και σημειώνεται αυθόρμητα, μετά από μήνες περιορισμών και γενικευμένης δυσαρέσκειας.
Οι ομάδες που υποστηρίζουν τις σημερινές διαδηλώσεις περιλαμβάνουν τα αντικυβερνητικά Κίτρινα Γιλέκα, τα οποία είχαν προκαλέσειι χάος σε μεγάλες πόλεις συμπεριλαμβανομένου του Παρισιού τα τελευταία δύο χρόνια με τακτικές διαδηλώσεις τα σαββατοκύριακα.
Μόνο το Σάββατο έγιναν 54 συλλήψεις στο Παρίσι, οι περισσότερες για παραβάσεις της δημόσιας τάξης. Τα προβλήματα συνεχίστηκαν μέχρι το βράδυ του Σαββάτου, καθώς οι διαδηλωτές συνέχισαν να αντιμετωπίζουν την αστυνομία σε όλη την πόλη. Μέχρι τις 20:00 το βράδυ, η αστυνομία εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί δακρυγόνα σε περιοχές όπως τα Ηλύσια Πεδία. Ο Ζεράλ Νταρμαμέν, υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας, δήλωσε: «Ευχαριστώ την αστυνομία και τους χωροφύλακες που κινητοποιήθηκαν αυτό το Σαββατοκύριακο σε όλη τη Γαλλία, και ιδιαίτερα στο Παρίσι».
Πέντε συλλήψεις έγιναν στη νότια πόλη Μονπελιέ, όπου τραυματίστηκε τουλάχιστον ένας αστυνομικός. Περίπου 7.000 αξιωματικοί κινητοποιήθηκαν για τις διαδηλώσεις του Σαββατοκύριακου, δημιουργώντας σημεία ελέγχου, αναπτύσσοντας τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και τοποθετώντας κανόνια νερού για να προετοιμάσουν την πόλη για τις διαδηλώσεις.
Και η Ολλανδία στο χορό των κινητοποιήσεων
Επεισόδια σημειώθηκαν και στην Ολλανδία όπου ένα ανάλογο κονβόι ελευθερίας έφθασε στη Χάγη από ολόκληρη την Ολλανδία. Εμπνευσμένοι από τους Καναδούς οδηγούς φορτηγών που παραμένουν στην Οτάβα, Ολλανδοί φορτηγών απέκλεισαν την πρόσβαση στο κτηριακό συγκρότημα Binnehof, έδρα της ολλανδικής κυβέρνησης, σύμφωνα με τη δημόσια τηλεόραση.
Οι διαδηλωτές άρχισαν να φτάνουν νωρίς το πρωί με φορτηγά, αυτοκίνητα, τρακτέρ, ακόμη και τροχόσπιτα, και πολλοί φάνηκαν αποφασισμένοι να παραμείνουν ακόμη και μετά από μια προειδοποίηση της αστυνομίας στο Twitter να μετακινηθούν μέχρι τις 3:30 μ.μ.
Η αυτοκινητοπομπή θα «συνεχίσει να κυλά έως ότου θεσπιστεί θεμελιώδης και μακροχρόνια αλλαγή», ανέφεραν οι διοργανωτές σε ανακοίνωσή τους, απαιτώντας τον τερματισμό όλων των περιορισμών κατά της Covid-19 σε ολόκληρη τη χώρα. «Προς το παρόν μένουμε στη θέση μας και θα δούμε τι θα συμβεί», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ρούτγκερ βαν Λίερ, ένας 46χρονος επιχειρηματίας που συμμετέχει στη διαμαρτυρία. Είπε ότι η διαμαρτυρία ήταν «φυσικά εμπνευσμένη από τον Καναδά». «Και εκεί οι άνθρωποι είναι πολύ δυσαρεστημένοι με τη δημόσια πολιτική», είπε.
Αρκετοί άλλοι διαδηλωτές δήλωσαν, ωστόσο, ότι θα κατευθυνθούν προς τη βελγική πρωτεύουσα, τις Βρυξέλλες, ή ακόμα και το Παρίσι, όπου η γαλλική αστυνομία έχει προσπάθησε να καταπνίξει μια παρόμοια αυτοκινητοπομπή, εκδίδοντας εκατοντάδες πρόστιμα και εκτοξεύοντας δακρυγόνα.
Η αυτοκινητοπομπή με έμπνευση τον Καναδά είναι η τελευταία διαδήλωση ενάντια στους περιορισμούς της κυβέρνησης στην Ολλανδία. Η οργή ξεχειλίζει στη χώρα απο τον Ιανουάριο του περασμένου έτους και ξανά τον Νοέμβριο, όταν ξέσπασαν ταραχές σε πόλεις όπως η Χάγη και το Ρότερνταμ.