Βασίλης Καρράς, ο αυτοδημιούργητος Άνθρωπος, ο λαϊκός τραγουδιστής σε μια ξεχωριστή συνέντευξή του
Ο Βίκτωρ Ουγκώ διατράνωνε πως σ’ αυτόν τον κόσμο υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο πρέπει να υποκλινόμαστε, η μεγαλοφυΐα, και ένα πράγμα στο οποίο πρέπει να πέφτουμε στα γόνατα, η καλοσύνη, κι αυτό είναι ένα από τα στοιχεία που διαθέτει στο έπακρο ο Βασίλης Καρράς, ο αυτοδημιούργητος Άνθρωπος με το τιτάνιο καλλιτεχνικό εκτόπισμα και το ασίγαστο πάθος για προσφορά, ο λαϊκός τραγουδιστής από σπάνιο υλικό και πολύτιμο μέταλλο, που απορροφά τους κραδασμούς της ζωής και τους μετουσιώνει σε σεισμό επιτυχίας!
Πηγαίος, αυθεντικός, ασυμβίβαστα ρεαλιστής, ακέραιος, προσγειωμένος, με μία εσωτερική συστολή απέναντι στην ακατανίκητη διαστολή του ταλέντου του, απόλυτα ολοκληρωμένος, όπως δηλώνει, απίστευτα δοτικός, ευαίσθητος, αυθόρμητος, εμποτισμένος με τις γνήσιες αξίες και αρχές μιας άλλης εποχής, ζητούμενες στο σήμερα, ο Βασίλης Καρράς – λίγο πριν ανέβει στη σκηνή της Ιεράς Οδού για την τελευταία του προγραμματισμένη εμφάνιση – μου άνοιξε γενναιόδωρα την καρδιά και τα χαρτιά του σε μία απολαυστική εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη.
Απλά περάσανε τα χρόνια! Είμαστε ζεστοί όπως και τότε, πιο προσγειωμένοι, πιο προσηλωμένοι, πιο μεστωμένοι. Έχουμε ζήσει τόσα στη δουλειά μας που πια από δω και πέρα δε χρειάζονται στολίδια! Τότε ψάχναμε πώς θα βγούμε πιο μπροστά ο ένας απ’ τον άλλο, κοιτώντας της δουλειάς τα πράγματα. Αλλά, όταν παραμένει η ανθρώπινη σχέση, νομίζω πως δε χρειάζονται σχόλια. Οι καλλιτέχνες όσο πιο μεγάλοι γίνονται, τόσο πιο πολύ ωριμάζουν μέσα στη δουλειά, και είναι και φέρονται τελείως διαφορετικά. Όταν είσαι μάλιστα σαράντα χρόνια στον ίδιο χώρο, νομίζω πως αρχίζεις και συνειδητοποιείς τα λάθη σου και συνεχίζεις να διορθώνεσαι! Κι έτσι γίνεται και η κάθε συνεργασία πιο γόνιμη.
Μιας που γυρίσαμε πίσω το χρόνο. 1972. Ημερομηνία ορόσημο και ξεκίνημα της καριέρας σας. Ποια ήταν τα μουσικά ερεθίσματα που σας οδήγησαν στο καλλιτεχνικό ρεύμα; Είχατε κάποια πρότυπα;
Μετρημένα στα δάχτυλα! Καζαντζίδης, Γαβαλάς, Καίτη Γκρέυ, Μαρινέλλα και γενικώς τη γνωστή παρέα (γέλια).
Μετά από τόσα χρόνια καλλιτεχνικής καταξίωσης και δεδομένης της μοναδικής απήχησης που έχετε στο λαϊκό αίσθημα, εσείς αισθάνεστε τώρα πια αυτό που λέμε αυτοπραγμάτωση, αισθάνεστε ολοκληρωμένος;
Ε, τι άλλο να θέλει ένας άνθρωπος από τη ζωή και από την καριέρα του; Όταν έχεις την αγάπη του κόσμου είναι ευλογία…
Όλη αυτή η αναγνώριση από τον κόσμο επισφραγίστηκε και με την πρόσφατη καταχώρησή σας στο Βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες για την πιο πολυπληθή συναυλία στο στάδιο Arena στη Σόφια της Βουλγαρίας. Έτσι λένε…
Ισχυρίζονται πως η υπερβολική αγάπη από τον κόσμο θέτει πολύ ψηλά τον πήχη της ευθύνης. Ισχύει;
Αυτό δε το συζητώ! Η ευθύνη του καλλιτέχνη είναι καθημερινή. Κάθε μέρα πρέπει να γίνεται καλύτερος. Εντάξει, βέβαια, κάτι τέτοιο είναι ανθρωπίνως αδύνατο, το να βελτιώνεσαι σταθερά καθημερινά, αλλά τουλάχιστον κάνεις την προσπάθεια!
Είναι τελικά η αλήθεια του καλλιτέχνη προϋπόθεση της επιτυχίας;
Εγώ νομίζω πως όποιος δείχνει κάτι διαφορετικό και κάτι πάνω από τον εαυτό του, όποιος δηλαδή υπερβάλλει, αυτό φαίνεται στον κόσμο. Είναι ψεύτης και δεν ξέρω και τι προσπαθεί να κερδίσει μ’ αυτό που κάνει.
Απόρροια της δικής σας αλήθειας είναι εκτός των άλλων και το μεγαλύτερο ίσως fαn club στην Ελλάδα, το οποίο μάλιστα κατά καιρούς οργανώνει διάφορες δράσεις, μία εκ των οποίων ήταν και η πρόσφατη εθελοντική αιμοδοσία στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα, όπου και παρευρεθήκατε.
Κοίτα, αυτό το fan club το ξεκίνησε η Κρήτη, τα παιδιά από την Κρήτη, και τη βρήκα εξαρχής πολύ σωστή την ιδέα, αλλά, όταν μιλήσαμε με τα παιδιά, τους είπα «Αν είναι να το κάνετε για να βάλετε μια φωτογραφία ενός καλλιτέχνη, που θαυμάζετε, και να λέτε «προσκυνώ» και όλα αυτά τα χαζά με τα είδωλα, να μην το κάνετε. Αν είναι να προσφέρετε ένα σημαντικό έργο στην κοινωνία, σαφώς και να το κάνετε!».
Το έργο είναι να μαζεύουμε ρούχα, να μαζεύουμε τρόφιμα όλοι μαζί και τώρα τελευταία μπήκαμε και στο θέμα της αιμοδοσίας, από σήμερα οργανωμένα, και προσπαθούμε να προσφέρουμε! Πρόσφατα είχαμε μαζέψει χρήματα και για ένα άρρωστο παιδάκι, το οποίο σήμερα το είχαμε μαζί μας και είναι τρέλα! Τώρα πια είμαι πάρα πολύ χαρούμενος και συγκινημένος γιατί αυτά τα παιδιά του fan club παράγουν σημαντικό έργο και συγχαρητήρια και στον καινούργιο και στον παλιό πρόεδρο. Και εύχομαι βέβαια στο μέλλον να τα πάνε ακόμη καλύτερα!
Είναι αυτό το ανθρώπινο πρόσωπο και η ανάγκη της κοινωνικής προσφοράς που σας συνδέουν ακόμη περισσότερο, εκτός του θαυμασμού που σας τρέφουν!
Αφού μπορούμε να βοηθήσουμε, γιατί να μην το κάνουμε;
Είστε ένας εξαιρετικά ευαισθητοποιημένος άνθρωπος και σε αυτό συνηγορεί και η απόφασή σας για την υλοποίηση του επονομαζόμενου «Σπιτιού του Τραγουδιστή».
Ναι! Κάνω προσπάθειες εδώ και αρκετό καιρό. Έχω μια υπόσχεση από το δήμαρχο του Πανοράματος να μου δώσει ένα χώρο. Περιμένω από μέρα σε μέρα να μου ορίσει το χώρο, με τα χέρια ψηλά!
Εν μέσω μιας γενικευμένης κρίσης, πόσο απαραίτητος είναι ένας τέτοιος χώρος για να στεγάσουν τα όνειρα και τις ανάγκες τους κάποιοι καλλιτέχνες;
Να σου πω κάτι… Βλέπω όλο αυτό που έζησα και ζω γύρω μου και είμαι οπωσδήποτε από τους πολύ τυχερούς ανθρώπους και καλλιτέχνες. Υπάρχουν συνάδελφοι που δεν έχουν να φάνε, δεν έχουν να κοιμηθούνε. Δε θέλω να φύγω από τη ζωή και να μην αφήσω κάτι πίσω μου. Να αφήσουμε! Συγνώμη. Να αφήσουμε όλοι μαζί! Κάνω λοιπόν την προσπάθεια να αφήσουμε πίσω μας ένα έργο που να μπορούν είκοσι – τριάντα καλλιτέχνες, δεν ξέρω πόσους θα μπορέσουμε να στεγάσουμε! Να έχουν ένα πρωινό, ένα ζεστό και ασφαλές δωμάτιο κι ένα μπάνιο. Να μπορούν να ζουν σαν άνθρωποι, ρε παιδί μου, να μην πεθάνουνε στην ψάθα που λένε!
Θα συμμετάσχουν κι άλλοι καλλιτέχνες στη στελέχωση και στην εδραίωση του «Σπιτιού του τραγουδιστή»;
Βλέπω λίγο φως στο σκοτάδι… Έρχεται, έρχεται… (γέλια) Δε νομίζω ότι θα μείνουν με τα χέρια σταυρωμένα οι συνάδελφοι! Είναι ευαίσθητοι οι καλλιτέχνες! Ακόμα περιμένω…
Πού θα εδράζεται και ποιες θα είναι οι δομές του ιδρύματος;
Μου φαίνεται πως είναι στην Πυλαία αυτός ο χώρος, απ’ ό,τι μου έχει πει ο δήμαρχος και περιμένουνε να μας καλέσει.
Δεν έχει πληγεί, ωστόσο, μόνο το οικονομικό και το αξιακό πεδίο. Σήμερα βιώνουμε δυστυχώς και μια βαθύτατη κρίση θεσμών, κάτι που επιβεβαιώνει και το πολύκροτο ζήτημα του «Μακεδονικού», το οποίο επανήλθε στο προσκήνιο ακόμη πιο επιθετικά.
Τι αίσθηση σάς έχει αφήσει η στάση της πολιτείας απέναντι σ’ αυτό και θεωρείται ότι μπορεί να υπάρξει εν τέλει μία χρυσή τομή;
Όχι! Είναι ένα θέμα τελειωμένο εδώ και πολλά χρόνια. Προσπαθούν να το βάψουν, να το κάνουνε πιο όμορφο. Σαν να πήρανε μια άσχημα γυναίκα και προσπαθούν να τη φτιάξουνε. Δε μπορούν να κάνουν τίποτα παραπάνω από αυτό. Τίποτα! Είναι τελειωμένα πράγματα, απλώς θα αλλάξουν κάτι μικρά συγγράμματα για τον κόσμο περισσότερο, που και πάλι έτσι όπως θα είναι διατυπωμένα δε θα μπορεί ο απλός άνθρωπος να τα καταλάβει! Τελειωμένες καταστάσεις! Το θέμα δεν είναι τωρινό! Απλώς λίγο παραμύθι ακόμη για να κοιμηθούμε με όνειρα…
Διακρίνω μια απογοήτευση…
Εγώ είμαι απογοητευμένος από τότε που γεννήθηκα!
Είναι γόνιμη όμως αυτή η απογοήτευση!
Ναι… (γέλια) Αλλά δεν είμαι από τους ανθρώπους απογοητευμένος, αλλά από το ίδιο το σύστημα περισσότερο! Οι πολιτικοί δεν αγαπάνε τον τόπο μας! Εδώ -αν θυμάσαι- είχε πει ο άλλος «Δεν έχω διαβάσει το Μνημόνιο» αλλά πήγε ελαφρά τη καρδία και το υπέγραψε! Εγώ πιστεύω πως κανείς δεν το έχει διαβάσει! Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με το Μακεδονικό. Εδώ τα αυτοκίνητά τους γράφανε πάντα πάνω «Macedonia» από το ’50. Τώρα το θυμηθήκανε; Χαρτιά καμένα! Μας δόθηκε η ευκαιρία πάρα πολλές φορές να διορθωθούνε τα πράγματα, αλλά πετούσαμε τον αετό χωρίς σκοινί δυστυχώς…
Είστε Πόντιος με έντονες καταβολές και βαθιές ρίζες, προερχόμενος από μία οικογένεια με γονείς μετανάστες. Σήμερα ένα νέο διαφορετικό μεταναστευτικό κύμα έχει φτάσει στις ελληνικές ακτές. Πώς βλέπετε την όλη κατάσταση;
Να κάνουμε το σταυρό μας να μην ανοίξει τις πόρτες ο Ερντογάν, γιατί τότε έχουμε πεθάνει όλοι μαζί, κι εμείς κι οι πρόσφυγες! Γιατί βλέπω τριακόσιους – τριακόσιους τους στέλνει… Αν ανοίξει την πόρτα, δε μας σώνει κανείς, εκτός αν θέλουμε να ονειρευόμαστε και να λέμε αυτό το κλασσικό, αυτή την παλιά καραμέλα: «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει!»
Κι ο Έλληνας ίσως τρέφεται με αυτό…
Ναι! Τρέφεται αλλά αργοπεθαίνει και δεν το βλέπει, δε μπορεί να κάνει κάτι, δεν αντιδράει…
Βλέποντας τις κρατούσες πολιτικές συνθήκες θα εμπλεκόσασταν ποτέ στην πολιτική;
Αν μπορούσα να προσφέρω κάτι έστω, θα το έκανα, αλλά τα χέρια των περισσότερων πολιτικών είναι δεμένα πισθάγκωνα, γιατί η υπόσχεση της καρέκλας είναι να πληρώνεις και τα γραμμάτια! Εγώ τι να την κάνω την καρέκλα; Σε ψάθινη γεννήθηκα! Σκοπός είναι να μπορείς να προσφέρεις, να αφήσεις πίσω σου ένα έργο κι εγώ δεν ξέρω αν μπορώ! Όλοι είναι με υποσχετική στην καρέκλα. Ύστερα, όταν βλέπεις καθημερινά σαράντα-πενήντα το πρωί, άλλους τόσους το μεσημέρι κι άλλους τόσους το απόγευμα να βγαίνουνε στις τηλεοράσεις, ποιος δουλεύει γι’ αυτή τη χώρα; Πότε πάει στο γραφείο του; Δουλεύει κανένας για τη χώρα ή για το προφίλ του και για να βγάλει προς τα έξω τη φάτσα του και να τον γνωρίζουνε; Δεν ξέρω… Πειράζει που λέω την αλήθεια; Αυτό βλέπω, αυτό και λέω… Εγώ θα σας έκανα την εξής ερώτηση: «Εσείς σαν νεολαία γιατί ψηφίζετε;» Δεν ξέρω πια…
Γενικά θεωρείτε ότι ένας καλλιτέχνης πρέπει να παίρνει ενεργή θέση στα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα;
Θα στο πω αλλιώς. Οι Έλληνες καλλιτέχνες στο εξωτερικό είναι οι καλύτεροι πρέσβεις της Ελλάδος! Και άθελα τους ακόμη κάνουν έργο… Η επικοινωνία αυτή με τον κόσμο και η ζωντάνια, τον κρατάει τον Έλληνα που είναι εκεί. Ο καλλιτέχνης τον δένει τον Έλληνα του εξωτερικού με την Ελλάδα, του θυμίζει στιγμές, του θυμίζει τη ζωή του, του θυμίζει τη μάνα του. Είναι καλοί πρέσβεις οι καλλιτέχνες όταν βγαίνουν έξω. Όποιος βέβαια το κατάλαβε…
Κι εσείς είστε ένας από αυτούς! Παρ’ όλα, όμως, τα κύματα αγάπης και θαυμασμού που δέχεστε, είχατε σκεφτεί ποτέ να βάλετε άνω τελεία ή ακόμη και τελεία στη μουσική σας καριέρα;
Όλα έχουν ένα τέλος βέβαια, όχι ημερομηνία λήξεως όμως… (γέλια) Είναι αναγκαίο κακό, αναπόφευκτο… Είναι πάρα πολύ δύσκολο να το αποχωριστείς όλο αυτό, αλλά δε θα ήθελα να με δουν να σέρνομαι επάνω στη σκηνή… Να μη σε λυπούνται, να σε ζηλεύουν! (αναστεναγμός) Είναι πάρα πολύ δύσκολο και όσο περνάει ο καιρός το νιώθω όλο και πιο έντονα! Είναι μεγάλη καψούρα!
Είστε βέβαια ένας πολυπράγμων άνθρωπος καθώς έχετε και κάποιες γεωργικές επενδύσεις στη Θεσσαλονίκη. Μπορεί στην Ελλάδα του σήμερα μία τέτοια ενασχόληση να είναι αρκετά επικερδής, έτσι ώστε να βιοποριστεί κανείς αποκλειστικά από αυτή;
Βέβαια! Πάρα πολύ καλά πάνε οι αγροτικές μου δουλειές! Μόνο οι τεμπέληδες δεν βιοπορίζονται στην Ελλάδα! (γέλια)
Ακριβώς αυτό ήθελα να ακούσω! Εσείς θα σκεφτόσασταν εξ’ ολοκλήρου να στραφείτε προς τα εκεί;
Με ελαφρά πηδηματάκια είμαι εκεί! (γέλια) Όταν ασχολείσαι με τη γη παίρνεις απίστευτη δύναμη!
Από τους γεωργικούς καρπούς ας μεταπηδήσουμε στον καρπό της τέχνης που βρήκε μέσα σας πολύ γόνιμα εδάφη. Πόσο εθιστικό είναι τελικά το τραγούδι και πόσο ισχυρό το μικρόβιο του δημιουργού, μιας που έχετε και αυτή την υπόσταση;
Είναι σαν να γεννάς ένα παιδί, να το μεγαλώνεις και να λες στον κόσμο «Κοίτα ένα όμορφο παιδί! Είναι το παιδί μου!» Είναι κάτι παρόμοιο. Η δημιουργία είναι σαν το ζωγράφο που καμιά φορά δε θα πουλήσει έργο του, γιατί δένεται τόσο μ’ αυτό και θέλει να το βλέπει αυτός πάντα, αλλά παράλληλα και να το δείχνει βέβαια και να καμαρώνει. Η δημιουργία είναι μια άλλη μοναδική σελίδα της ανθρώπινης φύσης, γιατί είναι αυτό που λένε πως ο δημιουργός αυτά που δε μπορεί να πει, τα γράφει!
Έχετε βιώσει ποτέ από συναδέλφους σας διαφορετικού μουσικού -ας πούμε- προσανατολισμού κάποια «ρατσιστική» συμπεριφορά;
Νομίζω ότι σε όλες τις δουλειές υπάρχει αυτό και ιδιαίτερα στο ξεκίνημα και σ’ εσάς και σ’ εμάς! Τα παιδιά τα βαράνε λίγο με διαφόρους τρόπους, τα πυροβολούνε! Εγώ προσπάθησα – μπορεί να αδίκησα κάποιους βέβαια – αυτά, που πέρασα εγώ, να μην τα περάσουν όσοι είναι δίπλα μου. Προσπάθησα κι ευτυχώς με ακούνε και με προσοχή μάλιστα!
Έχει η εμπειρία βάρος μεγάλο! Πόσο δίκαιη ή πόσο φαρισαϊκή – υποκριτική είναι τελικά η απόδοση μιας ταμπέλας μουσικού είδους και ο αποκλεισμός ενός καλλιτέχνη από συγκεκριμένους χώρους;
Ξέρεις ποιο είναι το θέμα με τον Έλληνα γενικά; Ότι χωρίς να γνωρίζει βάζει ταμπέλα! Άσε τον άλλο να δουλέψει ένα-δύο μήνες δίπλα σου. Να δεις. Παράγει; Είναι καλός σ’ αυτό που κάνει; Και μετά βάλε του ταμπέλα! Ο Έλληνας βάζει ταμπέλα από τη φάτσα! «Πω, πω διώξε τον αυτόν, δε μας κάνει…» λέει. Είναι η κακή νοοτροπία και είναι πολύ κρίμα γιατί έτσι χάνονται άνθρωποι πολύ αξιόλογοι!
Ακριβώς! Εσείς, ωστόσο, σήμερα έχετε απωθημένα, έστω και δημιουργικά;
Απωθημένο! Βαριά λέξη. Τι παραπάνω να θέλει ένας άνθρωπος στη ζωή του από αυτά που έζησα εγώ και ακόμα συνεχίζω να ζω; Και πάλι από την αρχή έτσι θα άρχιζα τη ζωή μου! Ξέρεις γιατί; Γιατί το σκαλοπάτι – σκαλοπάτι είναι η ουσία κι έχει αξία, γιατί παίρνεις όλες τις εμπειρίες και τις εικόνες που ένας άνθρωπος θέλει να ζήσει στη ζωή του! Από τη φτώχεια στην αναγέννηση κι από κει στο πιο πάνω, στο πιο πάνω… Τελικά στο ίδιο καφενείο πας όταν μεγαλώσεις, εκεί στη γειτονιά, για να δεις ποιοι μείνανε, ποιοι ζούνε. Να τους χαιρετήσεις. Όλα είναι ένας μικρός κύκλος που νομίζω ότι όλοι έχουμε μέσα μας. Κι αυτοί οι εγωιστές, που δε θέλουν να γυρίσουν πίσω και να δούνε, πεθαίνουνε με το όνειρο ότι κάποτε θα θέλανε να πάνε!
Πόσο σημαντικές είναι άραγε οι λέξεις «φιλότιμο», «σεβασμός» και «αξιοπρέπεια» σε έναν ομολογουμένως αρκετά απαιτητικό, ανταγωνιστικό και δύσβατο χώρο;
Νομίζω πως ακόμα αυτές οι λέξεις και οι αξίες υπάρχουν στο ελληνικό λεξιλόγιο και έχουν και πραγματική υπόσταση! Είναι λίγο κρυμμένες, βέβαια, γιατί μερικοί δεν τις εξωτερικεύουν, όπως θα έπρεπε, αλλά υπάρχει φιλότιμο, υπάρχει αξιοπρέπεια… Τα ισοπεδώσαμε βέβαια με τον τρόπο μας όλοι μαζί, αλλά δεν παύουν μέσα μας -έστω κρυφά- να υπάρχουν!
Το ζητούμενο είναι η διάρκεια βέβαια!
Από τη γενιά, που θα μας διαδεχτεί, θα εξαρτηθεί. Εμείς βέβαια κάναμε τα λάθη μας και την πληρώνει η επόμενη γενιά, η δική σας. Είμαστε όμως υποχρεωμένοι να στηρίξουμε τη νέα γενιά, να κρατηθεί, να περάσει αυτός ο κυκεώνας και να ξαναβρούν το δρόμο τους όλα σιγά – σιγά! Κι αυτή είναι για μας μία ιερά υποχρέωση!
Είχαν ποτέ προσπαθήσει να σας «φιμώσουν», να εμποδίσουν την καλλιτεχνική σας ενασχόληση με κάποιον τρόπο, πατώντας όλες αυτές τις αρχές που προαναφέραμε;
Κοίταξε. Καμιά φορά μόνος σου αναγκάζεσαι να σταματήσεις, όταν δεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Δε χρειάζεται να σου το επιβάλλουν. Εγώ για δυο χρόνια σχεδόν είχα σταματήσει! Ένιωσα καταπίεση και πόρτες κλειστές, αλλά μετά πεισμώνεις και ξεκινάς πιο δυναμικά, πιο προσγειωμένα, βλέποντας τα πάντα γύρω σου, τα λάθη σου και τα σωστά σου! Πάλι από το μηδέν όμως. Βέβαια έχω και δυο – τρεις απαγωγές στο ενεργητικό μου, αλλά εντάξει… Τώρα βέβαια γελάω, γιατί περάσανε. Υγεία και καλή καρδιά! (γέλια)
Τελικά -μετά από τόσα χρόνια πορείας- πώς βλέπει σήμερα ο «Βασίλης» τον «Καρρά»;
Έναν καθημερινό άνθρωπο, έναν απλό και καθημερινό άνθρωπο της γειτονιάς!
Αυτός είναι και ένας από τους πολλούς λόγους που σας αγαπάει εξάλλου και ο κόσμος! Ήταν χαρά και τιμή μας! Σας ευχαριστούμε πολύ!
Κι εγώ ευχαριστώ! Να ‘μαστε πάντα γεροί.
