Ποιοι λαμβάνουν τις αποφάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Επισήμως, τα τρία βασικά όργανα: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ανεπισήμως, ωστόσο, η δύναμη των λόμπι, των οργανωμένων δηλαδή ομάδων πίεσης που δρουν στις Βρυξέλλες, είναι μεγάλη και αναμφισβήτητη. Ιδιωτικές και κρατικές εταιρίες, οργανισμοί, επιχειρήσεις και πολλοί ακόμα προσπαθούν να ασκήσουν τη μεγαλύτερη δυνατή επιρροή ώστε η ευρωπαϊκή νομοθεσία να είναι ευνοϊκή απέναντί τους. Η ισχύς τους είναι πολύ σημαντική (ορισμένοι μάλιστα τη θεωρούν υπερβολικά μεγάλη) και η δράση τους εκτεταμένη, κάτι που άλλωστε φαίνεται ότι οι λομπίστες στην Ε.Ε. είναι συνολικά 82.096!
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια προσπάθεια να ρίξει φως στη δράση των λόμπι – που φυσικά δεν είναι παράνομη – έχει δημιουργήσει (και πρόσφατα ενισχύσει) το Μητρώο Διαφάνειας. Πρόκειται για μια ανοιχτή διαδικτυακή βάση δεδομένων στην οποία καταχωρούνται οι ομάδες συμφερόντων με όλα τους τα στοιχεία αναλυτικά. Μόνο έτσι αποκτούν ή διατηρούν το προνόμιο να έχουν πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Το Μητρώο Διαφάνειας δημιουργήθηκε για να απαντά σε βασικά ερωτήματα, όπως ποια συμφέροντα επιδιώκονται, από ποιον και με τι προϋπολογισμό. Υπεύθυνοι για τη λειτουργία του συστήματος είναι από κοινού το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», γράφει η σχετική ιστοσελίδα.
Όπως φαίνεται λοιπόν από τα δημοσιευμένα στοιχεία λοιπόν, τα ποσά που δαπανώνται για δημόσιες σχέσεις από τις ομάδες αυτές είναι αθροιστικά ιλιγγιώδη. Η ανάλυση των στοιχείων του Μητρώου Διαφάνειας από την Deutsche Welle καταδεικνύει ότι έχουν δαπανηθεί συνολικά 2,3 δις ευρώ για δράσεις λόμπινγκ στην Ε.Ε. από τον Ιανουάριο του 2017 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018! Πρωταθλήτρια είναι η Ιταλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, που δήλωσε ότι ξόδεψε σε ένα χρόνο 144,306,566 ευρώ για να «λομπάρει» στην έδρα της Ε.Ε. (η Google που είναι τέταρτη στη σχετική λίστα δαπάνησε 6 εκατ. ευρώ).
Από τον μικρόκοσμο του λόμπι των Βρυξελλών δεν θα μπορούσε φυσικά να λείπει η Ελλάδα. Με μια μικρή, αλλά σημαντική παρουσία, η χώρα μας έχει συνολικά 54 επίσημα καταχωρημένους λομπίστες, σε σύνολο 5.942. Ο κωδικός κάτω από τον οποίο εμφανίζονται όλοι αυτοί στο Μητρώο είναι «εσωτερικοί (in-house) εκπρόσωποι ομάδων συμφερόντων και εμπορικές/επιχειρηματικές/επαγγελματικές ενώσεις». Υπάρχει επίσης και η κατηγορία «οργανώσεις που εκπροσωπούν τοπικές, περιφερειακές και δημοτικές αρχές, λοιποί δημόσιοι ή μικτοί φορείς κλπ.», όπου ξεχωρίζει για την ετήσια δαπάνη του το Επιμελητήριο Αχαϊας με 700.000 ευρώ και ακολουθεί ο ΟΛΠ με έως 600.000.
Στις «ομάδες συμφερόντων-ενώσεις», από το Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), που δαπανά ετησίως περί το 1.000.000 ευρώ για lobbying στην Ε.Ε., μέχρι την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών που δαπανά μόλις 2.000 ευρώ, πολλές είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις, ενώσεις και ομοσπονδίες, που έχουν ανθρώπους μόνιμα στις Βρυξέλλες με στόχο να ασκούν όση επιρροή μπορούν στο νομοθετικό έργο και στις διαδικασίες εφαρμογής πολιτικών των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολύ μεγάλα ποσά, που φθάνουν ακόμα και τις 500.000 ευρώ ετησίως, δαπανούν για λόμπινγκ στην Ε.Ε. τα ΕΛΠΕ και η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, ενώ πολύ υψηλή (από 300.000 μέχρι και 400.000 ευρώ) είναι η ετήσια δαπάνη και για τη ΔΕΗ και για την καπνοβιομηχανία Καρέλια.
Πέρα από τις μεγάλες εταιρίες ή ενώσεις, βλέπουμε ότι στο κομμάτι του λόμπινγκ στις Βρυξέλλες δραστηριοποιούνται και αρκετές μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις από όλη την επικράτεια: Η Εταιρεία «Δομή Στήριξης Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας και Επιχειρηματικότητας» με έδρα την Καβάλα, η Greek Challenge (ιστιοπλοΐα) με έδρα την Καλαμάτα, η Vivado (υπηρεσίες τηλεϊατρικής) με έδρα τη Θεσσαλονίκη, η Polyeco (διαχείριση αποβλήτων) με έδρα τον Ασπρόπυργο, το Found.ation (φορέα για τη φιλοξενία, εκκόλαψη και προώθηση νεοφυών εταιριών) με έδρα τον Πειραιά και η SIBA Soft (πληροφορική) με έδρα την Αργυρούπολη. Δύο ακόμα καινοτόμες ελληνικές εταιρίες που «λομπάρουν» κι εκείνες στις Βρυξέλλες είναι η Openichnos (στο Ηράκλειο Κρήτης), που προσφέρει υπηρεσίες εντοπισμού και παρακολούθησης ενός σκάφους από τον ιδιοκτήτη του και το FightHoax (στη Λάρισα) που έχει δημιουργήσει έναν αλγόριθμο ο οποίος εντοπίζει τις ψευδείς ειδήσεις που κυκλοφορούν στο ίντερνετ.
Αναλυτικά, όλες οι εταιρίες και οργανισμοί με έδρα την Ελλάδα που διαθέτουν εκπρόσωπο στις Βρυξέλλες ως λομπίστα είναι οι ακόλουθες, με τη σειρά που εμφανίζονται στο Μητρώο Διαφάνειας της Ε.Ε. Σε παρένθεση είναι το ποσό που δαπανούν ετησίως για τη δραστηριότητα αυτή και μόνο.
Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών (2,000 €),
Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού (10,000 – 24,999 €),
Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (10,000 – 24,999 €),
Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (100,000 – 199,999 €),
Σύλλογος Επιχειρηματιών Συμπληρωμάτων Διατροφής (10,000 – 24,999 €),
ETBA Βιομηχανικές Περιοχές (< 9,999 €),
Ένωση Ελλήνων Παραγωγών Ηχογραφημάτων (25,000 – 49,999 €),
Συνδέσμος Εμπόρων και Εξαγωγέων Δημητριακών και Υποπροϊόντων (10,000 – 24,999 €),
Greek Challenge (< 9,999 €),
Όμιλος ΤΙΤΑΝ (50,000 – 99,999 €),
Réseau des Chambres de Commerce et d’Industrie Insulaires de l’Union européenne (25,000 – 49,999 €),
Όμιλος Σιδενόρ (25,000 – 49,999 €),
Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (1,000,000 €),
Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (100,000 – 199,999 €),
«Δομή Στήριξης Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας και Επιχειρηματικότητας» (50,000 – 99,999 €),
Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος (184,500 €),
Ένωση Θεσμικών Επενδυτών (25,000 €),
Ελληνικά Πετρέλαια (400,000 – 499,999 €),
Ελληνικός Χρυσός (< 9,999 €),
Σύλλογος Υδατοκαλλιεργητών Θεσπρωτίας (8,000 €),
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (100,000 – 199,999 €),
WIND Hellas (100,000 €),
Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (10,000 – 24,999 €),
Σύνδεσμος Ελληνικής Βιομηχανίας Απορρυπαντικών (50,000 – 99,999 €),
Vidavo Α.Ε. (100,000 – 199,999 €),
Ομοσπονδία Ελληνικών Συνδέσμων Νέων Επιχειρηματιών (10,000 – 24,999 €),
Αττικές Διαδρομές (25,000 – 49,999 €),
Ένωση Ελληνικού Βιβλίου (25,000 €),
Ελληνοβρετανικό Εμπορικό Επιμελητήριο (< 9,999 €),
Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (300,000 – 399,999 €),
Καπνοβιομηχανία Καρέλια (300,000 – 399,999 €),
Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (100,000 – 199,999 €),
Polyeco Α.Ε. (< 9,999 €),
Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος (< 9,999 €),
Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (< 9,999 €),
Gaia Επιχειρείν (100,000 – 199,999 €),
Ελληνική Ένωση Τραπεζών (400,000 – 499,999 €),
Found.ation Maker’s Place (< 9,999 €),
SIBA Soft (100,000 – 199,999 €),
Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας (< 9,999 €),
Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (10,000 – 24,999 €),
Openichnos (δεν υπάρχουν στοιχεία),
Όμιλος του Χρηματιστηρίου Αθηνών (10,000 – 24,999 €),
Νομική Βιβλιοθήκη (25,000 – 49,999 €), Τειρεσίας (< 9,999 €),
FightHoax (δεν υπάρχουν στοιχεία),
Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (100,000 – 199,999 €),
SYSTSERV Α.Ε. (100,000 – 199,999 €),
Ελληνική Βιομηχανία Χαλκού και Αλουμινίου (ELVALHALCOR) (100,000 – 199,999 €),
Mytilineos (100,000 – 199,999 €),
Ένωση Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων (10,000 – 24,999 €),
Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (10,000 – 24,999 €),
Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (< 9,999 €),
Σωληνουργεία Κορίνθου (50,000 – 99,999 €).
Ελληνική παρουσία υπάρχει στις Βρυξέλλες όπως προαναφέραμε και στις «οργανώσεις που εκπροσωπούν τοπικές, περιφερειακές και δημοτικές αρχές», όπως αυτές είναι καταχωρημένες στο Μητρώο Διαφάνειας. Πρόκειται για τους:
Αναπτυξιακή Καρδίτσας (290,410 €),
ΟΛΠ (500,000 – 599,999 €),
Emicert (10,000 – 24,999 €),
Δήμος Ηρακλείου Αττικής (200,000 €),
Αναπτυξιακή Αχαϊας (69,000 €),
Ινστιτούτο Καταναλωτών Κρήτης (< 9,999 €),
ΕΟΕΣ Εύξεινη Πόλη (< 9,999 €),
Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων (< 9,999 €),
Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου (< 9,999 €),
Επιμελητήριο Αχαϊας (700.000 €),
Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης (200,000 – 299,999 €),
Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών (< 9,999 €),
Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, ΕΟΠΥΥ (10,000 – 24,999 €) και
Αναπτυξιακή Τρικάλων (100,000 – 199,999 €).