Ένας από τους παλαιότερους χρηματιστηριακούς δείκτης σχετίζεται με τις φούστες. Όταν κινούνται προς τα πάνω, το ίδιο κάνουν και οι αγορές. Όταν το μήκος μακραίνει οι αγορές πέφτουν. Ακούγεται ανόητο. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν είναι πολύ πιο αυθαίρετο από τους περισσότερους δείκτες που βασίζονται σε υπολογιστικά φύλλα τα οποία μελετούν οι αναλυτές. Μπορείτε να το βάλετε στο μείγμα, αν παρακολουθείτε όλα τα άλλα.
Μαντέψτε, λοιπόν, τι είναι σούπερ μοδάτο αυτή τη στιγμή; Ναι, είναι οι φούστες που φτάνουν κάτω από το γόνατο (φοριέται με μπότες, κάτι που προφανώς λύνει το δίλημμα γυμνά πόδια ή καλσόν που δεν ήξερες ότι έχεις). Δεν είμαι καλή στη μόδα, αλλά το χαμήλωμα του στριφώματος διαφημίστηκε τόσο πολύ από τα περιοδικά μόδας που ακόμα και εγώ αγόρασα μια ροζ βερσιόν με πιέτες.
Έχετε αυτό κατά νου, αν θέλετε, καθώς βλέπουμε το τεχνολογικό ναυάγιο αυτής της εβδομάδας. Οι μετοχές των μεγάλων τεχνολογικών ομίλων που είχαν τα ηνία του bull market της περασμένης δεκαετίας, περιλαμβανομένων των Facebook, Apple, Amazon και Netflix έχουν χάσει πάνω από το 23% από την κορυφή τους, ενώ η Alphabet, μητρική της Google έχει πτώση 18%.
Τις ακολούθησε το μεγαλύτερο τμήμα του κλάδου και με ιδιαίτερα δραματικό τρόπο τα κρυπτονομίσματα, η πλέον τεχνολογική από όλες τις τεχνολογικές επενδύσεις. Τα πλέον αδύναμα έχασαν πάνω από 90% της αξίας τους τους τελευταίους 12 μήνες ενώ ακόμα και τα ισχυρότερα, περιλαμβανομένου του bitcoin, έχουν χάσει περίπου 70%. Τι συμβαίνει;
Μια απάντηση είναι, τίποτα ιδιαίτερο. Δεν είναι είδηση ότι τα περισσότερα κρυπτονομίσματα δεν αξίζουν και πολλά. Ναι, η υποκείμενη τεχνολογία μπορεί εν τέλει να μεταμορφώσει τα δυσκίνητα και ακριβά παγκόσμια συστήματα πληρωμών και να φέρει όσους είναι εκτός τραπεζών στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα (θα πανηγυρίσω και τα δυο). Αυτό, όμως, δεν δίνει πολύ αξία (αν δίνει καθόλου) στα ίδια τα κρυπτονομίσματα. Αποδεικνύεται πως είναι δυσκίνητα, ασταθή και πολύ ευάλωτα τόσο στη χειραγώγηση, όσο και σε βαρετές διαφωνίες μεταξύ των εμπλεκόμενων προγραμματιστών και όσων κάνουν «εξόρυξη».
Δεν είναι επίσης είδηση ότι οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες στην πραγματικότητα δεν είναι ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα. Είχαν μια υπέροχη περίοδο όντας οι «καλοί» σε ένα κόσμο χαμηλών επιτοκίων, χαμηλού εργατικού κόστους, χαμηλής ρύθμισης και σχεδόν αφορολόγητου παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Επωφελούμενες απ’ όλα αυτά υπήρξαν ο κύριος οδηγός στον διπλασιασμό των αμερικανικών περιθωρίων κέρδους σε μια δεκαετία.
Τα εργατικά κόστη, όμως, αυξάνουν και η απειλή της αυστηρής και τοπικά διαφοροποιημένης ρύθμισης, συνδυασμένη με την εθνική φορολόγηση επί του τζίρου δεν είναι πλέον, τώρα που η εθνική ακεραιότητα είναι ξανά στη μόδα, απλά μια απειλή. Οποιοσδήποτε δεν τα ήξερε αυτά από την περασμένη χρονιά, απλά δεν πρόσεχε. Μπορεί ακόμα να φορά μίνι φούστα.
Το άλλο τμήμα της απάντησης είναι ότι τα τελευταία χρόνια άλλαξαν τα πάντα, όχι σε επιχειρηματικό, αλλά σε παγκόσμιο και χρηματοοικονομικό επίπεδο. Αντιμετωπίζουμε, όπως το θέτει ο Russell Napier της ερευνητικής Eric «μια ριζική δομική αλλαγή στη φύση του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος». Η ποσοτική χαλάρωση μετατρέπεται σε ποσοτική σύσφιξη μετά από μακρά περίοδο ταχείας νομισματικής επέκτασης. «Δεν υπάρχει τώρα ανάπτυξη των παγκόσμιων αποθεμάτων και η Fed ουσιαστικά καταστρέφει [δολάρια] τραπεζικά αποθεματικά», προσθέτει.
Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό: ο σκοπός των αγορών είναι να κατανέμουν αποτελεσματικά κεφάλαια, κάτι που είναι πολύ δύσκολο να κάνουν όταν οι μηχανισμοί τιμολόγησης στρεβλώνονται από την νομισματική πολιτική. Έτσι, έχει λογική οι κεντρικοί τραπεζίτες να απομακρύνονται από την υπερχαλαρή νομισματική πολιτική και να αφήνουν τις αγορές να επανατιμολογηθούν.
Έχει επίσης νόημα ότι οι επενδυτές πιστεύουν πως η τιμή αυτών των ενεργητικών αξίζει πολύ λιγότερο τώρα που το κόστος δανεισμού αυξάνει. Όταν το χρήμα είναι εν πολλοίς δωρεάν οι επενδυτές δεν ζητούν πολλά. Τώρα θέλουν περισσότερη βεβαιότητα ότι αγοράζουν κάτι με αξία.
Στο προηγούμενο περιβάλλον κανείς δεν προβληματίζονταν πολύ από ήπια απογοητευτικά κέρδη ή την ανακοίνωση της Apple ότι δεν θα αποκαλύπτει πλέον πόσα iphone πουλά. Στο νέο περιβάλλον προβληματίζονται.
Φέτος ένας διαχειριστής κεφαλαίων μου είπε ότι οι νέοι αναλυτές υποβαθμίζουν παραδοσιακές μετρήσεις αποτίμησης υπέρ νέων τρόπων υπολογισμού των τιμών-στόχων για τις προτιμώμενες μετοχές. Ένας άλλος μου είπε ότι οι αποτιμήσεις ήταν πολύ λιγότερο σημαντικές από το εύρος στο οποίο οι εταιρείες είχαν ενσωματώσει την ψηφιοποίηση στις διαδικασίες τους. Έχω χάσει το μέτρημα όσων επιμένουν ότι οι μακροοικονομικές τάσεις και η πολιτική δεν έχουν πλέον σημασία.
Στον παλιό κόσμο είχαν δίκιο. Σε αυτόν έχουν άδικο. Αυτός είναι ο λόγος που οι αναδυόμενες αγορές υποχώρησαν παράλληλα με τις τεχνολογικές μετοχές και αμφότερες δεν αναμένεται να ανακάμψουν γρήγορα. Οι τεχνολογικές μετοχές είναι ακόμα πολύτιμες μακροπρόθεσμα, απλά όχι τόσο πολύτιμες όσο η πλούσια σε μετρητά περσυνή αγορά πίστευε πως είναι.
Είναι ασφαλές να μπούμε εκ νέου στην αγορά; Εξαρτάται από τη νοοτροπία σας. Αν επιμένετε σε ρεαλιστικές αποτιμήσεις, οποιαδήποτε περίοδος είναι ασφαλής. Αν δεν έχετε αποβάλει την περσινή νοοτροπία του «δωρεάν χρήματος» δεν θα είστε ασφαλής μέχρις ότου η FED σταματήσει να προσπαθεί να «ομαλοποιήσει» τη νομισματική πολιτική. Αυτό πιθανότατα να απέχει αρκετές σεζόν με φούστες κάτω από το γόνατο και αρκετό πόνο.
Της Merryn Somerset Webb, αρχισυντάκτης του Money Week.