Ακόμη και οι παραδοσιακοί υποστηρικτές του Ερντογάν -οι κάτοικοι της γενέτειράς του, του γυρίζουν πλέον την πλάτη. Δηλώνουν απόγνωση με την πορεία της οικονομίας καθώς δυσκολεύονται να αποκτήσουν ακόμη και τα απαραίτητα.
Απελπισμένοι με την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και τις άδειες τσέπες τους οι κάτοικοι της Ριζούντας, της πατρίδας του Ερντογάν, δηλώνουν οργισμένοι με το διάσημο τέκνο της περιοχής. Ο Τούρκος πρόεδρος χάνει έδαφος, ακόμη και στα παραδοσιακά του προπύργια και η καρέκλα του «τρίζει» επικίνδυνα.
Η Ριζούντα (Ρίζε στα τουρκικά) είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας στην βορειοανατολική Τουρκία, στις ακτές του Εύξεινου Πόντου. Από αυτήν την πόλη κατάγεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και ο Μεσούτ Γιλμάζ, πρωθυπουργός της Τουρκίας, τη δεκαετία του 1990.
«Είμαστε στον πάτο του πηγαδιού»
Μέχρι πρόσφατα οι κάτοικοι στήριζαν τον Ερντογάν, πλέον όμως του γυρίζουν μαζικά την πλάτη και δηλώνουν εξοργισμένοι. Οι καλλιεργητές τσαγιού της πόλης, στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας, έχουν πληγεί σκληρά από την πτώση της λίρας και τον ασυγκράτητο πληθωρισμό. «Είμαστε στον πάτο του πηγαδιού» λένε και αμφισβητούν ανοικτά πλέον την ηγεσία του πάλαι ποτέ αγαπημένου τέκνου της πόλης.
Η οικονομική κρίσης που αυξάνει το κόστος των τροφίμων, της βενζίνης και των φαρμάκων έχει κάνει την καθημερινότητά τους αφόρητη. Το νόμισμα της Τουρκίας έχει χάσει έως και το 45% της αξίας του φέτος, σε μεγάλο βαθμό λόγω των οικονομικών πολιτικών του ίδιου του Ερντογάν, λένε οικονομολόγοι και Τούρκοι πρώην αξιωματούχοι.
Η κρίση έχει πυροδοτήσει οργή στους φτωχούς και τη μεσαία τάξη που αποτελούσε τη βάση εξουσίας του Ερντογάν για σχεδόν δύο δεκαετίες. Πλέον οι παραδοσιακοί υποστηρικτές του, στρέφονται εναντίον του σε αριθμούς ρεκόρ, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις εν όψει των εκλογών του 2023.
Καλλιεργητές τσαγιού, ψαράδες, μικροπωλητές, εργαζόμενοι σε καφετέριες και υπάλληλοι βενζινάδικων — μερικοί από τους τυπικά χαμηλά αμειβόμενους, εργαζόμενους Τούρκους που αποτελούσαν επί δύο δεκαετίες τη ραχοκοκαλιά των υποστηρικτών του Ερντογάν εγκαταλείπουν μαζικά το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, καθώς το κόστος ζωής αυξάνεται.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης ελέγχουν τις μεγάλες πόλεις, πράγμα που σημαίνει ότι ο Ερντογάν και το Κόμμα AKP πρέπει να κρατήσουν τα παραδοσιακά τους προπύργια για να παραμείνουν στην εξουσία στις εκλογές του 2023. Έχουν 18 μήνες για να κερδίσουν τους απογοητευμένους και αμφιταλαντευόμενους ψηφοφόρους, με την πορεία της οικονομία όμως το σενάριο αυτό φαντάζει απίθανο.
Οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι
Η ανορθόδοξη οικονομική πολιτική Ερντογάν κάνει τους φτωχούς φτωχότερους — εξαλείφοντας περισσότερο από το 50% της αξίας του νομίσματος της λίρας φέτος και οδηγώντας τις τιμές σε άνοδο.
«Δεν μπορείς να πεις δεν αποδέχομαι τα επιτόκια όταν η οικονομία σου είναι βαθιά συνδεδεμένη με τον υπόλοιπο κόσμο», λέει ο Σελαχατίν Μέτε σερβίροντας τσάι στο καφέ του στο Iyidere της Ριζούντας που γυρίζει την πλάτη στο ΑΚΡ και τον Ερντογάν.
«Μας κοιτάζει αφ’ υψηλού. Στην αρχή, ήταν ένας από εμάς, απλός άνθρωπος Τώρα ζει στην πολυτέλεια» λέει. Αυτό είναι ένα παράπονο που ακούτε τακτικά στα πάλαι ποτέ προπύργια του AKP.
Το Iyidere βρίσκεται στην επαρχία της Ριζούντας όπου ζούσε ο πατέρας του Ερντογάν μέχρι να την εγκαταλείψει για να εργαστεί στην Κωνσταντινούπολη και ο σημερινός πρόεδρος πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην περιοχή.
Αυτή η προσωπική σύνδεση σημαίνει ότι πολλοί εδώ αποφεύγουν να επικρίνουν ευθέως τον Ερντογάν, ο οποίος πρώτα ως πρωθυπουργός και, από το 2018, ως πρόεδρος με ευρείες εκτελεστικές εξουσίες κατασκεύασε αυτοκινητόδρομους, νοσοκομεία και λιμάνια. Η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά.
Ο εργαζόμενος σε πρατήριο καυσίμων Οκάν Ορχάν λέει ότι η απογοήτευση για το κόστος των καυσίμων είναι όλο και πιο εμφανής. «Πολλοί οδηγοί που έρχονται εδώ βρίζουν για τις συχνές αυξήσεις στις τιμές της βενζίνης και του πετρελαίου», λέει ο 27χρονος. «Ο Αλλάχ να μου κόψει τα χέρια αν ψηφίσω ξανά το Κόμμα AKΡ» λένε πολλοί.
Μια έρευνα του Νοεμβρίου από τη Metropoll έδειξε ότι η υποστήριξη του ΑΚΡ έχει πέσει στο 26%, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι αναποφάσιστοι ψηφοφόροι, το χαμηλότερο ποσοστό στην 20ετή ιστορία του κόμματος.