Τραμουντάνα είναι ο βόρειος άνεμος. Όμως οι ναυτικοί της Μεσογείου από τα παλιά χρόνια τον αποκαλούν Τραμουντάνα. Δες για ποιον λόγο.
Το όνομα προέρχεται από τη λατινική φράση trans – montanus, που σημαίνει ο «ύπερθεν των ορέων». Δηλαδή, σε ελεύθερη μετάφραση, ο «βουνίσιος». Και επειδή για τους Λατίνους η οροσειρά των Άλπεων σημάδευε τον Βορρά, από κει έπνεε η… βουνίσια Τραμουντάνα.
Στα ιταλικά, tramontana ονομάζεται επίσης «το αστέρι πάνω από τα βουνά», δηλαδή ο Πολικός Αστέρας.
Στα γαλλικά και ιταλικά υπάρχει ακόμα η έκφραση «έχασα την τραμουντάνα», που σημαίνει «έχασα τον προσανατολισμό μου», έχασα τον μπούσουλα.
Ο φτεροπόδαρος Βορέας
Το αρχαιοελληνικό όνομα του βοριά είναι Βορρέας ή Βορέας. Κατά την ελληνική μυθολογία, ήταν ή γιος του Αιόλου και πρόγονος των Μακεδόνων ή γιος του Στρυμόνα και της Ευτέρπης ή γιος του Αστραίου και της Ηούς. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές.
Κατοικούσε άλλοτε στο όρος Βόρας στη Μακεδονία, άλλοτε κοντά στον Στρυμόνα ποταμό και άλλοτε σε σπήλαιο στον Αίμο (Θράκη).
Ήταν η προσωποποίηση του Βόρειου ανέμου και είχε αδελφούς τον Ζέφυρο (δυτικό άνεμο), τον Εύρο (νοτιοανατολικό) και τον Νότο (νότιο). Παρουσιάζονταν ως γενειοφόρος με φτερά στα χέρια και τα πόδια.
Ο Βορέας σε μια επιδρομή του στην Αθήνα άρπαξε την κόρη του βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα, την Ωρείθυια, ενώ αυτή μάζευε άνθη στον Ιλισό. Τη μετέφερε στη Θράκη (στον Αίμο) και έκανε μαζί της 6 παιδιά: τον Βούτη, τον Λυκούργο, την Κλεοπάτρα, τη Χιόνη και τους δυο Βορεάδες Αργοναύτες που πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία, τον Ζήτη και τον Καλάι.
Υπήρχαν και ναοί αφιερωμένοι στον Βορέα, στη Μεγαλόπολη, στους Θούριους, ενώ λατρεύονταν και στην Αθήνα όπου θεωρούνταν γαμπρός. Πέρα από το σπήλαιο στον Αίμο, όπου κατοικούσε, υπήρχε άντρο του στη Σκυθία και κοίτη του στον Καύκασο.