Οι Ισλαμιστικές μαχητικές παρατάξεις ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τον έλεγχο του Αφγανιστάν από το 2015.
Οι Ταλιμπάν και o Isis είναι και οι δύο σουνιτικές ισλαμιστικές εξτρεμιστικές ομάδες που επιδιώκουν να σχηματίσουν αυταρχικά κράτη υπό τον αυστηρό νόμο της Σαρία και χρησιμοποιούν βία για να πετύχουν τον στόχο τους.
Στην πραγματικότητα είναι εχθρικές μεταξύ τους και πολεμάνε σκληρά από το 2015, όταν ο ISIS συγκρότησε το Ισλαμικό Κράτος της επαρχίας Χορασάν (ISKP) στο Αφγανιστάν, σε μια εποχή που προσπαθούσε για πρώτη φορά να επεκτείνει τη γεωγραφική του εμβέλεια πέρα από το Ιράκ και τη Συρία.
Oι Ταλιμπάν
Οι Ταλιμπάν πρωτοεμφανίστηκαν το 1994 κατά τη διάρκεια του Αφγανικού Εμφυλίου Πολέμου. Στις τάξεις τους περιλαμβάνονταν κυρίως φοιτητές – από τους οποίους πήρε και το όνομά της η ομάδα. «Ταλιμπάν» στη γλώσσα της φυλής των Παστούν σημαίνει φοιτητές, σπουδαστές. Πολλοί από αυτούς ήταν μουτζαχεντίν μαχητές της αντίστασης που είχαν πολεμήσει ενάντια στη Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του 1980.
Ένα φονταμενταλιστικό ισλαμιστικό κίνημα Deobandi (έχει τις ρίζες του στην ισλαμική αναβίωση του 18ου αιώνα) με προέλευση τις περιοχές των Παστούν στο ανατολικό και νότιο Αφγανιστάν και το βόρειο Πακιστάν, οι Ταλιμπάν διοικήθηκαν από τον μουλά Μοχάμεντ Ομάρ και κατέκτησαν πρώτα την επαρχία της Χεράτ και στη συνέχεια ολόκληρη τη χώρα μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1996, ανατρέποντας το καθεστώς Μπουρχανουντίν Ραμπανί. Ίδρυσαν το Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν και έκαναν πρωτεύουσα την Κανταχάρ.
Κυβέρνησαν με τρόπο τυρρανικό, σφαγιάζοντας αντιπάλους, αρνούμενοι την παροχή τροφίμων του ΟΗΕ σε πεινασμένους πολίτες και καταπιέζοντας τις γυναίκες. Η εξουσία τους τερματίστηκε απότομα από τις δυνάμεις του συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ τον Δεκέμβριο του 2001 σε αντίποινα για το τρομοκρατικό χτύπημα του Οσάμα Μπιν Λάντεν. Η πίθεση της Αλ Κάιντα στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στη Νέα Υόρκη, προκάλεσε 2.996 νεκρούς και 25.000 τραυματίες.
Έκτοτε, οι μαχητές των Ταλιμπάν επανασυντάχθηκαν και συνέχισαν να πολεμούν για να κερδίσουν το Αφγανιστάν από τις αμερικανικές δυνάμεις.
Το Ισλαμικό Κράτος
Ο ISIS δημιουργήθηκε από τον Ιορδανό τζιχαντιστή Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι το 1999 και έγινε παγκοσμίως γνωστός όταν έδιωξε τις ιρακινές δυνάμεις από τις μεγάλες πόλεις στα δυτικά της χώρας το 2014.
Κήρυξε τότε τη δημιουργία παγκόσμιου χαλιφάτου και αργότερα κατέκτησε τμήματα στην ανατολική Συρία πριν παραδώσει τελικά τη Μοσούλη και η Ράκα το 2017 όταν επενέβησαν διεθνείς δυνάμεις.
Δημιούργησε το ISKP στην επαρχία Ναγκαρχάρ του ανατολικού Αφγανιστάν τον Ιανουάριο του 2015, στρατολογώντας ενεργά αποστάτες από τους Ταλιμπάν, ιδιαίτερα εκείνους που ήταν δυσαρεστημένοι με την έλλειψη επιτυχίας στο πεδίο της μάχης.
Πώς αλληλεπιδρούν οι αντίστοιχες φατρίες τους;
Ο σχηματισμός του ISKP ώθησε τον ηγέτη των Ταλιμπάν μουλά Αχτάρ Μοχάμεντ Μανσούρ να γράψει μια επιστολή στον «ομόλογό του» από το Ισλαμικό Κράτος, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, καλώντας τον να εγκαταλείψει την προσπάθειά του στρατολόγησης των δυσαρεστημένων και υποστηρίζοντας ότι κάθε πόλεμος στο Αφγανιστάν πρέπει να πραγματοποιείται υπό την ηγεσία των Ταλιμπάν.
Τον Ιούνιο του 2015 ξέσπασαν μάχες μεταξύ των δύο ξεχωριστών φατριών των Ταλιμπάν στην επαρχία Ζαμπούλ για το αν θα ενωθούν ή όχι οι δυνάμεις τους με το Ισλαμικό Κράτος.
Περισσότερες μάχες ξέσπασαν τον Απρίλιο του 2017 όταν το ISKP συνέλαβε τρεις εμπόρους ναρκωτικών που πωλούσαν όπιο για να συγκεντρώσουν χρήματα για τους Ταλιμπάν στη βόρεια αφγανική επαρχία Τζοουζάν και ξανά τον Μάιο του 2017, όταν 22 μαχητές σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις μεταξύ των δύο πλευρών κατά μήκος των ιρανικών συνόρων.
Οι Ταλιμπάν ξεκίνησαν επίθεση για την απομάκρυνση του ISIS από τη Τζοουζάν το επόμενο καλοκαίρι, με το Ισλαμικό Κίνημα του Ουζμπεκιστάν να προσχωρεί στο πλευρό του τελευταίου. Περισσότεροι από 7.000 άνθρωποι εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους.
Η σύγκρουση εκείνου του Ιουλίου κατέληξε σε μια σημαντική ήττα για το ISKP, το οποίο υπέστη περαιτέρω αποτυχίες σε συμπλοκές το επόμενο έτος, πριν εξαλειφθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον στρατό των ΗΠΑ και του Αφγανιστάν στα τέλη του 2019. Το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων παρ’όλα αυτά εκτιμά ότι έχει ακόμα 2.200 μέλη Το ISKP εξακολουθεί να είναι ενεργό στο Αφγανιστάν.
Η συμφωνία της Ντόχα
Τον Φεβρουάριο του 2020, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε την επίμαχη ειρηνευτική συμφωνία με τους Ταλιμπάν στη Ντόχα του Κατάρ, με βάση την οποία οι Ισλαμιστές δεσμεύονταν να κρατήσουν τους εξτρεμιστές, συμπεριλαμβανομένων των μαχητών του ISIS, εκτός της χώρας.
Γιατί τα ρωτάμε όλα αυτό τώρα;
Το Αφγανιστάν βρίσκεται και πάλι σε κατάσταση χάους αφού οι Ταλιμπάν ανακατέλαβαν την Καμπούλ ανακηρύσσοντας τη χώρα Ισλαμικό Εμιράτο για άλλη μια φορά. Ο πρόεδρος Άσραφ Γκάνι εγκατέλειψε το προεδρικό μέγαρο και κατέφυγε στο Τατζικιστάν.
Οι Ταλιμπάν προέλασαν μετά την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη χώρα τον περασμένο μήνα, κατόπιν εντολής του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, 20 χρόνια από τη στιγμή που ο στρατός των ΗΠΑ έδιωχνε την ίδια παράταξη από την Καμπούλ ως απάντηση στην 11η Σεπτεμβρίου.
Ο Μπάιντεν τόνισε ότι δε σκοπεύει να παραδώσει την ευθύνη για την αστυνόμευση του Αφγανιστάν στο διάδοχό του στον Λευκό Οίκο καιείπε οτι εμπιστεύεται τον αφγανικό στρατό, στον οποίο οι ΗΠΑ επένδυσαν σχεδόν 1 τρις δολάρια σε δύο δεκαετίες.
«Αυτή η δύναμη δεν μπόρεσε να υπερασπιστεί τη χώρα … και αυτό συνέβη πιο γρήγορα από ό, τι περιμέναμε», είπε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν.
Χιλιάδες φυλακισμένοι τρομοκράτες που απελευθερώθηκαν
Εν μέσω των χαοτικών σκηνών που εκτυλίχθηκαν τις τελευταίες ημέρες στην Καμπούλ, καθώς οι άνθρωποι έφευγαν άρον άρον για τα αεροδρόμια, 5.000 κρατούμενοι διέφυγαν από τη φυλακή Pul-e-Charki στην αεροπορική βάση Μπαγκράμ. Ανάμεσά τους πολλοί μαχητές του Isis και της Αλ Κάιντα.
«Οι Ταλιμπάν είναι τρομοκράτες και πρόκειται να υποστηρίξουν τους τρομοκράτες. Aν αναλάβουν τον έλεγχο του Αφγανιστάν, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα αποτελέσουν ένα ασφαλές καταφύγιο για την Αλ Κάιντα, για τον ISIS και για την τρομοκρατία γενικότερα. Και αυτό αποτελεί, ειλικρινά, απειλή εθνικής ασφάλειας για τις Ηνωμένες Πολιτείες » δήλωσε ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λέον Πανέτα, μιλώντας στο NPR, την περασμένη εβδομάδα.
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.