Περιορισμένη, αλλά σε καμία περίπτωση αμελητέα, χρήση των νέων και των εντελώς νέων τεχνολογιών κάνουν οι επιχειρήσεις αρχικών σταδίων στην Ελλάδα. Το 2017, το 15,9% των επιχειρηματιών αρχικών σταδίων στη χώρα μας (έναντι 19,5% το 2016) δήλωνε ότι χρησιμοποιεί εντελώς νέες τεχνολογίες κατά την παραγωγική διαδικασία ή κατά την παροχή υπηρεσιών. Το ίδιο έτος, το ποσοστό των εταιρειών αρχικών σταδίων, που δήλωνε ότι κάνει χρήση νέων τεχνολογιών ανερχόταν σε 30%. Μάλιστα, για το 2017 η χώρα μας ταξινομείται μεταξύ των χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων, που στηρίζονται σε εντελώς νέες ή απλά έστω νέες τεχνολογίες. Στο μεταξύ, το ποσοστό των επιχειρηματιών αρχικών σταδίων στη χώρα, που αξιοποιεί γνωστές τεχνολογίες, εξασθένησε ελαφρά το 2017 σε 53,9% από 56,1,% το 2016. Καθώς ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός των νέων εγχειρημάτων αποτελεί τη βάση για μια βιώσιμη και με προοπτικές ανάπτυξης επιχειρηματικότητα, το αποτέλεσμα αυτό δεν είναι ικανοποιητικό. Ωστόσο, το γεγονός ότι παραμένει υψηλό το ποσοστό των γνωστών τεχνολογιών μπορεί να συνδεθεί με παράγοντες που έχουν να κάνουν με την κρίση, καθώς κατά κανόνα οι εντελώς νέες τεχνολογίες είναι και ακριβότερες.
Την εικόνα αυτή σχετικά με την τεχνολογική ταυτότητα των νέων εταιρειών στην Ελλάδα περιγράφει το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) στην ετήσια έκθεση για την Επιχειρηματικότητα 2017-2018. Η έκθεση δημοσιεύεται κάθε χρόνο από το 2003 και εντάσσεται στο πλαίσιο της συμμετοχής του ΙΟΒΕ στο παγκόσμιο ερευνητικό πρόγραμμα Global Entrepreneurship Monitor (GEM).
Τεχνολογική ταυτότητα
Η έρευνα, μεταξύ άλλων, καταγράφει τον βαθμό τεχνολογικού εκσυγχρονισμού των νέων εγχειρημάτων σε κάθε χώρα, δηλαδή κατά πόσο χρησιμοποιούν όσο το δυνατό πιο «μοντέρνες» τεχνολογίες, ή έστω τις τεχνολογίες αιχμής. Ο δείκτης αυτός είναι χαρακτηριστικός της ταχύτητας με την οποία αναβαθμίζεται συνολικά η τεχνολογική ταυτότητα του επιχειρηματικού ιστού της χώρας. Η αξιολόγηση της τεχνολογικής ταυτότητας των νέων εγχειρημάτων γίνεται σε τρία επίπεδα, και αφορά τεχνολογίες που έχουν εμφανιστεί στην αγορά: εντός της προηγούμενης χρονιάς (εντελώς νέες), εντός της τελευταίας πενταετίας (νέες) ή είναι παλαιότερες της πενταετίας (γνωστές τεχνολογίες).
Ποσοστό νέων και επίδοξων επιχειρηματικών εγχειρημάτων που χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες/διαδικασίες (2017)
Περί καινοτομίες
Η έκθεση του ΙΟΒΕ αξιολογεί και τον βαθμό καινοτομίας των εγχειρημάτων αρχικών σταδίων. Διεθνώς περισσότεροι από τους νέους επιχειρηματίες είναι μάλλον συνειδητοποιημένοι ως προς το βαθμό καινοτομίας που παρουσιάζουν τα εγχειρήματά τους. Έτσι και στην Ελλάδα το 2017, σχεδόν δύο στους τρεις επιχειρηματίες δήλωναν ότι κανένας (δυνητικός) πελάτης δεν θα θεωρήσει τα προϊόντα / υπηρεσίες τους νέα και πρωτοποριακά, επίδοση πάντως αρκετά υψηλότερη από το μέσο όρο των χωρών καινοτομίας. Μόλις, το 3,9% δήλωνε ότι όλοι θα θεωρήσουν τα προϊόντα τους ως καινοτομικά έναντι 18,3% στις χώρες καινοτομίας, επίδοση που φέρνει την Ελλάδα στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών καινοτομίας. Αλλά και το ποσοστό των επιχειρηματιών αρχικών σταδίων, που δηλώνει πως μερικοί ή όλοι οι πελάτες θεωρούν το προϊόν/υπηρεσία της επιχείρησης νέο και πρωτοποριακό, κινείται οριακά χαμηλότερα από τα περυσινά επίπεδα, στο 35,5%, έναντι 38,6% το 2016. H χαμηλή καινοτομικότητα των νέων εγχειρημάτων σίγουρα συνδέεται και με το γεγονός ότι οι νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες εντοπίζονται πρωτίστως στους τομείς υπηρεσιών προς τον καταναλωτή, όπου η καινοτομία προϊόντος ή διεργασιών είναι εκ φύσεως αρκετά πιο περιορισμένη.
Βαθμός καινοτομίας των νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων ανά χώρα
Νέοι επιχειρηματίες
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, στην Ελλάδα το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 18-64 ετών που βρισκόταν το 2017 σε αρχικά στάδια επιχειρηματικής ενεργοποίησης (συμπεριλαμβανομένης της αυτοαπασχόλησης) υποχωρεί στο 4,8% (περίπου 320.000 άτομα) από 5,7% (περίπου 380.000) το 2016. Η επίδοση αυτή είναι μία από τις χαμηλότερες
διαχρονικά της χώρας (2003-2017: 6,9%), ενώ κινείται χαμηλότερα και από τον μέσο όρο των χωρών καινοτομίας (2017: 9,2%), δηλαδή των περισσότερων αναπτυγμένων χωρών του κόσμου, στις οποίες ανήκει και η Ελλάδα. Στο μεταξύ, Το 29% των επιχειρηματιών αρχικών σταδίων (περίπου 90.000 άτομα)
ξεκίνησαν ένα επιχειρηματικό εγχείρημα από ανάγκη, ενώ το 37% διέκριναν κάποια επιχειρηματική ευκαιρία. Σε σχέση με μέσο όρο
των χωρών καινοτομίας, η επιχειρηματικότητα ευκαιρίας κινείται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα (53,5%), ενώ η επιχειρηματικότητα ανάγκης βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα (22,9%).