Ο τοξικός υδράργυρος εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα σε πολλά ευρέως χρησιμοποιούμενα καλλυντικά, παρ’ όλες τις προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που ενέχει η χρήση του και παρά τις προσπάθειες για την απαγόρευση αυτών των καλλυντικών, που πωλούνται απρόσκοπτα και παράνομα μέσα από το Διαδίκτυο.
Η τακτική αυτή ώθησε πρόσφατα μια συμμαχία περισσότερων από 50 οργανώσεων της αποκαλούμενης κοινωνίας των πολιτών από περισσότερες από 20 χώρες να απαιτήσει από τους παγκόσμιους γίγαντες του ηλεκτρονικού εμπορίου –το Amazon και το eBay- να σταματήσουν την εμπορία «επικίνδυνων και παράνομων με βάση τον υδράργυρο κρεμών λεύκανσης του δέρματος».
Μέχρι στιγμής, οι οργανώσεις έχουν απευθυνθεί στην αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), τα Ηνωμένα Εθνη, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και την INTERPOL, ανάμεσα στις αρμοδιότητες της οποίας βρίσκεται και η διερεύνηση της online πώλησης παράνομων προϊόντων.
Ο Μίχαελ Μπέντερ, διεθνής συντονιστής της ομάδας Zero Mercury, δήλωσε στο πρακτορείο Inter Press Service ότι οι κολοσσοί του Ιντερνετ πρέπει να σταματήσουν να παραβιάζουν τον νόμο με το τοξικό εμπόριο παράνομων καλλυντικών.
«Το Amazon και το eBay έχουν την ευθύνη και τους πόρους για να αποτρέψουν την έκθεση των πελατών τους σε αυτή την επικίνδυνη νευροτοξίνη», ανέφερε και πρόσθεσε ότι η FDA πρέπει να επιβάλει τον νόμο – όσο μεγάλος κι αν είναι ο πωλητής, αφού κανείς δεν είναι πάνω από τον νόμο.
Επιστολές
Οι οργανώσεις έχουν εντοπίσει 19 προϊόντα για την επιδερμίδα που πωλούνται από αυτές τις δύο εταιρείες που περιέχουν παράνομα επίπεδα υδραργύρου – την ίδια στιγμή που η χρήση αυτών των προϊόντων εκτοξεύεται παγκοσμίως και στις ΗΠΑ, αλλά και σε όλο τον κόσμο κυρίως από γυναίκες στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή.
Σε μια επιστολή τους προς τον διευθύνοντα σύμβουλο της Amazon, Τζεφ Μπέζος, οι οργανώσεις αναφέρουν: «Απαιτούμε από την Amazon να ελέγξει τον ιστότοπό της για να διασφαλίσει ότι τα καλλυντικά που έχουν επίπεδα υδραργύρου πάνω από ένα μέρος ανά εκατομμύριο (ppm) δεν θα προσφέρονται πλέον προς πώληση στους πελάτες σας σε όλο τον κόσμο».
Σε μια ανάλογη επιστολή τους προς τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του eBay, οι οργανώσεις αναφέρουν ότι τα προϊόντα που διαφημίζονται προς πώληση στην ιστοσελίδα του e-Bay είναι «μη επιτρεπόμενα και παράνομα».
Από το 1973, η FDA έχει προειδοποιήσει για τους κινδύνους της χρήσης καλλυντικών με περισσότερο από 1 ppm υδράργυρο και έχει περιγράψει λεπτομερώς τους κινδύνους. Και ο υδράργυρος είναι γνωστός στις κρατικές, ομοσπονδιακές και διεθνείς υπηρεσίες ότι είναι τοξικός και επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία.
Οι επιπτώσεις για την υγεία περιλαμβάνουν βλάβες στο δέρμα, τα μάτια, τους πνεύμονες, τα νεφρά, το πεπτικό, το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα.
Η Σύμβαση Μιναμάτα
Οι πιέσεις προς τους δύο κολοσσούς του ηλεκτρονικού εμπορίου έχουν μια πρόσθετη σημασία καθώς ασκούνται ενόψει της επικείμενης δεύτερης συνόδου της Διάσκεψης των Συμβαλλομένων Μερών της Σύμβασης της Μιναμάτα για τον υδράργυρο, η οποία ξεκινά σήμερα και θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή στη Γενεύη της Ελβετίας.
Η Σύμβαση Μιναμάτα είναι μια διεθνής συνθήκη, η πρώτη δεσμευτική συμφωνία για τον έλεγχο του υδραργύρου, που έχει υπογραφεί από 128 κράτη-μέλη του ΟΗΕ και έχει κυρωθεί από τους νομοθέτες 101 χωρών. Πήρε το όνομά της από την ομώνυμη ιαπωνική πόλη, στην οποία το 1956 χιλιάδες άνθρωποι δηλητηριάστηκαν τρώγοντας θαλασσινά από νερά, τα οποία μολύνονταν με μεθυλιωμένο υδράργυρο από μια χημική βιομηχανία.
Η Ελενα Λυμπερίδη-Σετίμο, διευθύντρια Εργου Zero Mercury Campaign του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος και ο συντονιστής της ομάδας Εργασίας Zero Mercury, δήλωσαν στο Inter Press Service ότι το τοξικό εμπόριο παράνομων λευκαντικών κρεμών με υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο είναι μια παγκόσμια κρίση που αναμένεται μόνο να επιδεινωθεί με την εκτόξευση της παγκόσμιας ζήτησης. «Για να καταπολεμηθεί, είναι σημαντικό οι κυβερνήσεις να θεσπίσουν γρήγορα ή να επιβάλουν κανονισμούς και να προειδοποιήσουν αποτελεσματικά τους καταναλωτές», πρόσθεσαν.
Σαπούνια, κρέμες λεύκανσης
Ο ΠΟΥ λέει ότι ο υδράργυρος είναι ένα συνηθισμένο συστατικό που βρίσκεται στα σαπούνια και στις κρέμες που λευκαίνουν το δέρμα. Βρίσκεται επίσης σε άλλα καλλυντικά, όπως προϊόντα μακιγιάζ, καθαρισμού και μάσκαρα.
Είναι εντυπωσιακό ότι τα σαπούνια και οι κρέμες λεύκανσης του δέρματος χρησιμοποιούνται ευρέως σε ορισμένα αφρικανικά και ασιατικά έθνη. Χρησιμοποιούνται επίσης και ανάμεσα σε σκουρόχρωμους πληθυσμούς στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Στο Μάλι, τη Νιγηρία, τη Σενεγάλη, τη Νότια Αφρική και το Τόγκο το 25%, το 77%, το 27%, το 35% και το 59% των γυναικών, αντίστοιχα, αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν τακτικά προϊόντα λεύκανσης του δέρματος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2017 και το 2018 συλλέχθηκαν από 17 συνεργαζόμενες μη κυβερνητικές οργανώσεις 338 κρέμες λεύκανσης της επιδερμίδας από 22 χώρες και εξετάστηκαν για την περιεκτικότητά τους σε υδράργυρο. Από αυτές, 35 κρέμες είχαν συγκεντρώσεις υδραργύρου που κυμαίνονταν από 260 έως 16.353 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm)!
Αυτά τα επίπεδα υπερέβαιναν σημαντικά όχι μόνο τις κανονιστικές ρυθμίσεις σε πολλές χώρες, αλλά και τις νέες διατάξεις στη σύμβαση Μιναμάτα που απαγορεύουν, μετά το 2020, την παρασκευή, εισαγωγή ή εξαγωγή καλλυντικών με υδράργυρο άνω του 1 ppm.
Επιμέλεια: Τάσος Σαραντής