Όπως και η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009, έτσι και η πανδημία του κορωνοϊού αναγκάζει μια άλλη σημαντική αλλαγή στον κλάδο των ευρωπαϊκών τραπεζών. Αυτή τη φορά, ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα της βιομηχανίας δεν είναι οι τράπεζες οι «πολύ μεγάλες για να αποτύχουν», αλλά οι «πολύ αργές στο να προσαρμοστούν».
«Οι μέρες που οι τραπεζίτες μπορούσαν να πληρώνουν τόκους 3% στις καταθέσεις των πελατών τους, να δανείσουν στο 6% και να φτάσουν στο γήπεδο γκολφ έως τις 3 μ.μ. (ο «κανόνας 3-6-3») έχουν περάσει προ πολλού», αναφέρει ο Ξαβιέ Βιβ είναι καθηγητής Οικονομικών στο IESE Business School.
Στον προ-πανδημικό κόσμο, τα χαμηλά επιτόκια, οι ανταγωνιστές από τον κλάδο Fintech και το αυξανόμενο κόστος συμμόρφωσης με τους κανονισμούς ήταν από τις μεγαλύτερες απειλές για τον κλάδο. Τώρα, ο κορωνοϊός έκανε τα πράγματα χειρότερα, εξαλείφοντας κάθε ελπίδα ότι τα επιτόκια θα αυξηθούν σύντομα.
Σύμφωνα με τον Αντρέα Ενρία, πρόεδρο του εποπτικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα μπορούσαν να φτάσουν τα 1,4 τρισεκατομμύρια ευρώ στην ευρωζώνη ως αποτέλεσμα της τρέχουσας κρίσης.
Επιπλέον, ο κορωνοϊός επιτάχυνε τη διαδικασία της ψηφιοποίησης, που άσκησε ακόμη μεγαλύτερη πίεση στις παραδοσιακές τραπεζικές συναλλαγές. Οι πελάτες και οι τράπεζες ανακάλυψαν ότι μπορούν να λειτουργούν εξ αποστάσεως με ευκολία, και αυτό έχει κάνει τα δίκτυα των ευρωπαϊκών τραπεζικών καταστημάτων να φαίνονται ακόμη πιο πολλά από ό,τι ήδη. Θα πρέπει να μειωθούν σε μέγεθος πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο. Οι τράπεζες θα πρέπει να επενδύσουν σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογία.
Η μείωση κόστους είναι τώρα το όνομα του παιχνιδιού. Στην Ευρώπη, ο πιο πρόσφορος τρόπος για τη μείωση του κόστους είναι μέσω εγχώριων συγχωνεύσεων που μειώνουν τις επικαλύψεις στα δίκτυα καταστημάτων και ενοποιούν τα back office. Στην ιδανική περίπτωση, η προκύπτουσα συγχωνευμένη οντότητα θα είναι σε θέση να βελτιώσει την κερδοφορία και την κεφαλαιακή της θέση.
Η επικείμενη εποχή ενοποίησης όμως μήπως βλάψει τον ανταγωνισμό, δημιουργώντας μια μη ανταγωνιστική δομή αγοράς; Όχι απαραίτητα. Προκειμένου να μην υπάρξει υπερβολική ανάληψη κινδύνων, οι οντότητες πρέπει να είναι σε θέση να παράγουν και να διατηρούν κεφάλαια.
Από την πλευρά τους, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση προκάλεσε σοβαρές ζημιές στη φήμη του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα. Πιθανότατα, οι νέοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που προκύπτουν μετά την τρέχουσα κρίση θα είναι εκείνοι που όχι μόνο λειτουργούν με διαφάνεια και ηθικά, αλλά επίσης θα εξυπηρετούν καλύτερα τους πελάτες τους.