Με την πιθανότητα ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης να συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αρχίζει μία από τις πιο κρίσιμες εβδομάδες για τα εθνικά θέματα, τέσσερις ημέρες πριν από την Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.
Οι κυρώσεις για την Τουρκία παραμένουν στο «τραπέζι», αν αυτή δεν αλλάξει συμπεριφορά έστω και την τελευταία στιγμή. Ταυτόχρονα, φαίνεται πως είναι θέμα ωρών πλέον οι επαφές σε επίπεδο πρέσβεων Ελλάδας – Τουρκίας, οι οποίες θα συνεχίσουν τις διερευνητικές τους συνομιλίες.
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση εντείνει την διπλωματική της πίεση.
Σήμερα, στο συμβούλιο υπουργών της ΕΕ ο Νίκος Δένδιας θα έχει συνομιλίες με τους ΥΠΕΞ θέτοντας υπ’ όψιν τους τον κατάλογο που έχει συντάξει ο Ζοζεπ Μπορέλ με τα μέτρα εναντίον της Άγκυρας.
Μέτρα κυρίως οικονομικού περιεχομένου που σχετίζονται με τη λειτουργία των τραπεζών, τα κονδύλια για τις ενταξιακές διαδικασίες, αλλά και παρεμφερείς κυρώσεις που θα πλήξουν οικονομικά τον Ερντογάν, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με την χρεοκοπία εξαιτίας της καταβύθισης της τουρκικής λίρας. Ενώ, υπάρχει και η πιθανότητα των capital control, αν συνεχιστεί η οικονομική κατρακύλα της Τουρκίας.
Οι διερευνητικές επαφές έχουν «κλειδώσει», ενώ δεν αποκλείεται πριν από αυτές να πραγματοποιηθεί τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη – Ερντογάν έτσι ώστε να επισφραγιστεί ότι ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών θα συνεχιστεί, χωρίς να προσκρούει σε επιθετικές ενέργειες της Άγκυρας.
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι ο Τούρκος πρόεδρος άγεται και φέρεται ανάλογα με τα συμφέροντά του και ότι οι κινήσεις αποκλιμάκωσης που κάνει, όπως η επιστροφή του Oruc Reis στο λιμάνι της Αττάλειας, είναι προσχηματικές. Οι δε ευρωπαίοι έχουν ζαλιστεί από τις συνεχείς «κωλοτούμπες» του.
Ο Ερντογάν άλλοτε είναι υπέρ του διαλόγου και άλλοτε υπερασπιστής των συμφερόντων του λαού του απειλώντας «θεούς και δαίμονες».
Βέβαια, τώρα ο Ερντογάν δείχνει διαφορετικό πρόσωπο, καθώς πλησιάζει η Σύνοδος Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, κατά την οποία αναμένεται να αποφασιστούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας.
Στην κυβέρνηση ελάχιστοι εκτιμούν ότι οι διερευνητικές επαφές θα ανάψουν το «πράσινο» φως για συμφωνία επί της μοναδικής διαφοράς που έχουμε με την Τουρκία, της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών.
Φαίνεται, ότι κερδίζει πόντους μια πιθανή προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης.
Και αυτό γιατί οι Τούρκοι θέλουν να δείξουν ότι απλώνουν την ατζέντα των διεκδικήσεων στη φαρέτρα των παράλογων απαιτήσεων που θέτουν. Στόχος τους είναι στη συνέχεια να παρουσιάσουν στον τουρκικό λαό ότι μόνο αυτοί βγήκαν κερδισμένοι.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
Τις επόμενες μέρες αναμένεται επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο σε Θεσσαλονίκη και Σούδα, με πιθανή συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό στην Κρήτη. Οι ΗΠΑ θέλουν να εμφανιστούν ότι διαδραματίζουν ιδιαίτερο ρόλο για την αποκλιμάκωση της έντασης ανάμεσα σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο ( χώρες που επισκέφθηκε ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών) για να δείξουν, ενόψει και προεδρικών εκλογών, ότι ο Πρόεδρος Τραμπ κατάφερε και έλυσε το πρόβλημα επιβάλλοντας την πολιτική του ρεαλισμού.
Η Αθήνα, ωστόσο, είναι κάθετη και ο όρος που θέτει για να συνεχιστεί ο διάλογος με την Τουρκία, είναι η τουρκική ηγεσία να σταματήσει την παραβατικότητά που επιδεικνύει.
Άλλωστε, ο Νίκος Δένδιας σε συνέντευξή του στη «Ναυτεμπορική» εξηγεί ότι διάλογος υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί να διεξαχθεί: «Για να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος πρέπει να σταματήσουν οι προκλήσεις και οι απειλές. Δεν μπορείς να λες είμαι έτοιμος να καθίσω στο τραπέζι του διαλόγου’ και συγχρόνως να παραβιάζεις την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα του συνομιλητή σου. Αυτό αναιρεί εκ των πραγμάτων κάτι που ο κ. Τσαβούσογλου αναφέρει συχνά: ότι η Τουρκία είναι έτοιμη για διάλογο χωρίς προϋποθέσεις.
Ουσιαστικός διάλογος θα λάβει χώρα στη βάση του διεθνούς δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας. Χωρίς προκλήσεις και χωρίς απειλές. Δεν είναι νόμιμο η Τουρκία να θέτει ως προϋπόθεση διαλόγου την απεμπόληση κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Εφόσον υπάρξουν ενδείξεις μιας ειλικρινούς επιθυμίας για έναρξη διαλόγου, χωρίς προσχηματικά επικοινωνιακά τεχνάσματα, είμαστε απoλύτως έτοιμοι να συνομιλήσουμε.
Αυτό εξ άλλου πράττουμε με όλους τους γείτονές μας και αυτό επιθυμούμε και με την Τουρκία».
Αναφορικά με το ενδεχόμενο προσφυγής στη Χάγη, ο υπουργός Εξωτερικών διευκρινίζει πως «η προσφυγή στη Χάγη προϋποθέτει ότι τα μέρη θα έχουν υπογράψει συνυποσχετικό για την παραπομπή ενός ζητήματος στο Δ.Δ. της Χάγης, δηλαδή έχουν συμφωνήσει επί της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου και επί του τι ακριβώς θα τεθεί στην κρίση του. Θυμίζω ότι η Τουρκία κάτι τέτοιο δεν το έχει αποδεχθεί, εν αντιθέσει με τη χώρα μας, η οποία έχει δηλώσει την ετοιμότητά της να παραπέμψει το ζήτημα στη Χάγη, αν χρειασθεί. Η διαφορά μας με την Τουρκία αφορά στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ και αυτό υπήρξε διαχρονικά το αντικείμενο των διερευνητικών επαφών. Δυστυχώς, διακρίνουμε μια επίμονη προσπάθεια από την Τουρκία να θέσει μονομερώς ζητήματα υπονομεύοντας τις επαφές αυτές προτού καν επανεκκινήσουν. Κάποιος κακόπιστος παρατηρητής θα έλεγε ότι η Τουρκία δείχνει να εστιάζει σε παίγνιο επίρριψης ευθυνών, αντί να εστιάζει στην εξεύρεση ειρηνικών λύσεων. Ελπίζω όμως να μην είναι αυτή η περίπτωση».