Κοιτώντας γύρω σου σίγουρα θα έχεις παρατηρήσει ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες διαφορές στα χαρακτηριστικά και στο σχήμα του σώματος κάθε ανθρώπου. Αυτό συμβαίνει διότι το κάθε σώμα είναι μοναδικό και ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του σωματότυπο, τα χαρακτηριστικά του οποίου καθορίζονται γονιδιακά.
Αυτός είναι ο λόγος που κάποιοι άνθρωποι αποτυγχάνουν να αλλάξουν κάποια χαρακτηριστικά στο «σουλούπι» τους, παρά τις κοπιαστικές προσπάθειες, ενώ κάποιοι άλλοι διατηρούν ένα γραμμωμένο σώμα χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια.
Το σώμα μας αποτελείται από οστά, μυς και λίπος. Η αναλογία και τα χαρακτηριστικά αυτών των επιμέρους «υλικών» στον οργανισμό καθορίζουν τον τύπο του σώματος. Επειδή όμως, όπως αναφέρθηκε, ο σωματότυπος είναι γενετικά προκαθορισμένος, ακόμα και σε περιπτώσεις που μπορεί να καταφέρουμε να αλλάξουμε μέσω διατροφής και άσκησης την αναλογία του λίπους και των μυών και άρα να τροποποιήσουμε τη σύσταση του σώματος, ορισμένες πτυχές του σωματότυπου, όπως η σκελετική δομή, θα παραμείνουν μάλλον σταθερές.
Υπάρχουν τρεις βασικές κατηγορίες σωματότυπου: ο ενδομορφικός, ο μεσομορφικός και ο εκτομορφικός τύπος. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ένα ξεκάθαρο μοντέλο σωματότυπου, αλλά μια μείξη των τριών αυτών βασικών μοτίβων. Για να βρεις ποιος είναι ο δικός σου σωματότυπος, αρκεί να κοιταχτείς στον καθρέφτη, να παρατηρήσεις κάποια βασικά χαρακτηριστικά του σώματός σου και να τα συγκρίνεις με τα χαρακτηριστικά του κάθε σωματότυπου, όπως παρουσιάζονται:
Τα κύρια χαρακτηριστικά κάθε είδους σωματότυπου είναι:
Εκτομορφικός (Ectomorph): Τα χαρακτηριστικά αυτού του σωματότυπου είναι ο επίπεδος θώρακας, οι στενοί γοφοί, το αδύνατο μυϊκό σύστημα, τα λεπτά και μακριά άκρα, το στενό στήθος και ο μακρύς λαιμός, ενώ συνήθως το ύψος των ατόμων με αυτό το σωματότυπο είναι πάνω από τον μέσο όρο.
Ενδομορφικός (Endomorph): Είναι ο σωματότυπος με το υψηλότερο ποσοστό σωματικού λίπους, το οποίο συσσωρεύεται κυρίως στο πάνω μέρος του σώματος, συγκεκριμένα στην περιοχή την κοιλιάς και των γοφών. Το μυϊκό σύστημα είναι ανεπτυγμένο, δεν είναι όμως ευδιάκριτο λόγω του λίπους. Τα χαρακτηριστικά αυτού του σωματότυπου είναι οι στενοί ώμοι, η φαρδιά λεκάνη και το στρογγυλό πρόσωπο.
Μεσομορφικός (Mesomorph): Αυτό το μοντέλο σωματότυπου χαρακτηρίζεται από τετράγωνο κεφάλι και συμμετρικό σώμα, μεγάλο άνοιγμα των ώμων, στενή μέση και φυσιολογικό μέγεθος γοφών. Επίσης, το μυϊκό σύστημα είναι αρκετά αναπτυγμένο και μπορεί να διακριθεί εξαιτίας του χαμηλού ποσοστού σωματικού λίπους.
Ο σωματότυπός σου μπορεί να αποτελείται από έναν συνδυασμό των δύο ή των τριών αυτών ειδών. Στους πιο κλασικούς συνδυασμούς περιλαμβάνονται ο εκτο-ενδομορφικός τύπος, ο οποίος χαρακτηρίζεται από παραπανίσιο λίπος μόνο στο κάτω μέρος του σώματος, ενώ από την μέση και πάνω η σιλουέτα είναι λεπτή, και ο ενδο-εκτομορφικός τύπος, ο οποίος εμφανίζει αυξημένη συγκέντρωση λίπους στη μέση, με λεπτά κάτω άκρα.
Γνωρίζοντας τον σωματότυπό σου, θα μπορέσεις να κατανοήσεις καλύτερα το σώμα σου, να εξοικειωθείς με αυτό, να το αγαπήσεις και να συνειδητοποιήσεις ότι κάποια χαρακτηριστικά του σώματός σου, επειδή είναι γενετικά προκαθορισμένα, δεν γίνεται να αλλάξουν. Αυτό, όμως, που μπορεί να φαίνεται σε σένα «μειονέκτημα» μπορεί να μετατραπεί σε ένα δυνατό σου σημείο. Για παράδειγμα, ο σωματότυπός σου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση των αθλητικών σου δυνατοτήτων, καθώς τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που εμφανίζει κάθε σωματότυπος του δίνουν τη δυνατότητα να προσαρμόζεται και να αποδίδει καλύτερα σε διαφορετικά είδη άσκησης.
Τέλος, να σημειωθεί ότι παρά τις μορφολογικές διαφορές που μπορεί να έχει κάθε σωματότυπος, δεν διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά ή την ποιότητα της δίαιτας. Ανεξάρτητα, λοιπόν, από τον σωματότυπο που έχεις, βασική σου επιδίωξη θα πρέπει να αποτελεί η ισορροπία στη διατροφή και ένας δραστήριος τρόπος ζωής!