Ένα από τα μεγαλύτερα έργα των ρωμαϊκών χρόνων στην Πάτρα αναδείχτηκε δείχνοντας την μεγάλη του αρχαιολογική αξία μέσα από το έργο της Μίνι Περιμετρικής.
Μιλάμε ασφαλώς για το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο ένα έργο που σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές κατασκευάστηκε τον 2ο αιώνα μ.χ. όταν η Πάτρα έχοντας γίνει από τα χρόνια του Αυγούστου ρωμαϊκή αποικία βρισκόταν στην κορύφωση της εμπορικής της ακμής, έχοντας αναπτυχθεί λόγω αυτής μια τοπική εύπορη τάξη που μπορούσε και είχε σε έναν βαθμό την δική της ανεξαρτησία, σε ότι αφορά τις οικονομικές και εμπορικές της συναλλαγές.
Το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο κατασκευάστηκε πιθανότατα στα χρόνια του αυτοκράτορα Ανδριανού και είχε ως σκοπό του την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Πάτρα που έως τότε υδρευόταν από πηγάδια.
Το υδραγωγείο ήταν μήκους 7,5 χιλιομέτρων και αντλούσε νερό από τις πηγές που βρίσκεται ο οικισμός Ρωμανός. Το υδραγωγείο σε πολλά τμήματα του ήταν υπόγειο ενώ σε άλλα χρειάστηκε να κτιστεί γεφύρωση.
Η χρήση του ήταν αδιάκοπη μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα. Σύμφωνα με ξένους περιηγητές που πέρασαν από την πόλη τον 17ο αιώνα το υδραγωγείο διατηρούνταν σε καλή κατάσταση ακόμα και μετέφερε νερό.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι είχε δυο σειρές τόξα που ήταν κατασκευασμένα από πελεκητή πέτρα και επενδυμένα με τούβλα και στην κορυφή το αυλάκι που μετέφερε το νερό.
Η λειτουργία του σταμάτησε οριστικά μετά από αρκετές επισκευές που του είχαν γίνει, τον 19 αιώνα, το 1874, μετά την διοχέτευση νερού στην πόλη με σωλήνες.
Σήμερα διασώζεται τμήμα της γεφύρωσης στη Σαμακιά. Το 2008, για τις ανάγκες των έργων κατασκευής της «μικρής περιμετρικής οδού της Πάτρας» που έτεμνε κάθετα το μνημείο, τμήμα του υδραγωγείου κόπηκε και μεταφέρθηκε βορειότερα όπου είναι και επισκέψιμο.
Δείτε πως είναι σήμερα το μνημείο αυτό της Πάτρας μέσα από το βίντεο του Allthings Fotis.