Στο οικόπεδο 2 της κυπριακής Αποκλειστική Οικονομικής Ζώνης (AOZ) μεταφέρει το επίκεντρο της έντασης η Άγκυρα, με το Barbaros να ετοιμάζεται για έρευνες και τον Τούρκο πρόεδρο να δηλώνει πως η Τουρκία θα προστατεύσει τα «δικαιώματά της».
Η Τουρκία, έχοντας πέσει σε «τοίχο» στην προσπάθεια της να δημιουργήσει τετελεσμένα και γκρίζες ζώνες στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κρήτης και Καστελορίζου, επιχειρεί να διασώσει το γόητρο της, με νέα εισβολή του ερευνητικού σκάφους Barbaros στη κυπριακή ΑΟΖ και μάλιστα σε περιοχή που έχει κάνει έρευνες και στο παρελθόν.
Όπως εκτιμάται, η κίνηση αυτή στοχεύει στην εσωτερική κοινή γνώμη της Τουρκίας, καθώς λόγω της άμεσης και πειστικής αντίδρασης της Ελλάδας και των παρεμβάσεων ΗΠΑ, Γερμανίας και Γαλλίας, για το Καστελόριζο, το Oruc Reis αναγκάστηκε να ανακρούσει πρύμναν, όπως και τα τουρκικά σκάφη του πολεμικού ναυτικού, που επέστρεψαν στις βάσεις τους, χωρίς να υλοποιήσουν τις απειλές τους.
Ο Ερντογάν αποφάσισε να στείλει στην κυπριακή ΑΟΖ το «Barbaros» και λίγες ώρες αργότερα διαβεβαίωνε πως «η Τουρκία θα προστατεύσει τα δικαιώματά της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο». «Θα συνεχίσουμε έως τέλους να προστατεύουμε τα δικαιώματά μας στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο» τόνισε, χαρακτηριστικά, όπως μετέδωσε το πρωί της Πέμπτης το πρακτορείο Anadolu.
Δεν παρέλειψε, παράλληλα, να απειλήσει με «χρήση όλων των κυριαρχικών δικαιωμάτων», επικαλούμενος ως παράδειγμα το ζήτημα της Αγίας Σοφίας. «Δεν θα διστάσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, όπως κάναμε με το Μεγάλο Τέμενος της Αγιάς Σοφιάς, το οποίο άνοιξε ξανά ως τζαμί» τόνισε, χαρακτηριστικά.
Ειδική αναφορά έκανε και στις ευρύτερες εξελίξεις της Μεσογείου, διαμηνύοντας ότι «η Τουρκία θα συνεχίσει τις προσπάθειες σε Ιράκ, Συρία και Λιβύη, προκειμένου να διασφαλίσει τη νίκη μας και τη νίκη των συμμάχων μας».
Η θέση του Barbaros το πρωί της Παρασκευής
Στην περιοχή αυτή της κυπριακής ΑΟΖ η κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει παραχωρήσει άδεια έρευνας υδρογονανθράκων στην ιταλική πετρελαϊκή εταιρεία ΕΝΙ και την κορεατική Kogas.
Εκτός από το ερευνητικό Barbaros εντός της κυπριακής ΑΟΖ, νοτιοδυτικά των ακτών της Πάφου, βρίσκεται και το τουρκικό γεωτρύπανο Yavuz.
Παράκληση προς Πούτιν
Την Πέμπτη, με πρωτοβουλία του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, με στόχο να ζητηθεί η παρέμβαση του προς την Άγκυρα, ώστε να αποκλιμακωθεί η ένταση με απόσυρση των ερευνητικών της πλοίων από την κυπριακή ΑΟΖ.
Οι ανακοινώσεις που εκδόθηκαν μετά την συνομιλία Πούτιν – Αναστασιάδη, από την Λευκωσία και τη Μόσχα διακρίνονται από την διαφορετική οπτική τους γωνία.
Το Κρεμλίνο αναφέρεται κυρίως στα θέματα των διμερών σχέσεων με μια απλή αναφορά στην ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς να καταγράφεται πουθενά έστω και ονομαστικά η Τουρκία. Αντιθέτως η Λευκωσία, στη δική της ανακοίνωση κάνει ευρεία αναφορά στα θέματα της ΑΟΖ και την παράκληση προς τον Ρώσο Πρόεδρο να μεσολαβήσει προς την Άγκυρα.
Πέραν των τουρκικών προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ενημέρωσε τον Βλαντιμίρ Πούτιν και για το ζήτημα του επαπειλούμενοι εποικισμού της Αμμοχώστου με άνοιγμα της περίκλειστης πόλης, υπό τουρκική διοίκηση κατά παράβαση των αποφάσεων και ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Σύμφωνα με τον Κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο Κυριάκο Κούσιο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν υποσχέθηκε πως θα μεσολαβήσει προς τον Ερντογάν για εκτόνωση της κρίσης, αλλά και για εμπλοκή σε έναν δημιουργικό διάλογο για επίλυση του κυπριακού.
Ωστόσο η Ρωσία φαίνεται να έχει ψηλά στην ατζέντα τα οικονομικά δεδομένα της συνεργασίας με την Κύπρο, με τον Πρόεδρο Πούτιν να εισηγείται τη σύγκλιση συνόδου της Διακυβερνητικής Επιτροπής Ρωσίας – Κύπρου για οικονομική συνεργασία το συντομότερο, ενώ ζήτησε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να προβεί σε διορισμό του Κύπριου συμπροέδρου της επιτροπής. Άλλωστε, στις 8 Σεπτεμβρίου θα επισκεφθεί την Κύπρο ο Ρώσος υπουργός εξωτερικων Σεργκέι Λαβρόφ «για μια πιο λεπτομερή ανασκόπηση των εξελίξεων και την από κοινού δράση προς επικράτηση ειρήνης και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο», σύμφωνα με ανακοίνωση της κυπριακής προεδρίας.
ΕΕ: Απαιτείται αποκλιμάκωση
Σε χθεσινές του δηλώσεις από τις Βρυξέλλες, ο εκπρόσωπος του Ζοζέπ Μπορέλ, Πίτερ Στάνο, αναφέρθηκε στη νέα τουρκική πρόκληση στην κυπριακή ΑΟΖ. Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτημα που τέθηκε από το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κ. Στάνο επεσήμανε πως «η έκδοση από την Τουρκία νέας Navtex για σεισμική έρευνα στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι καθόλου χρήσιμη και σκιάζει μια προηγούμενη ανακοίνωση του διπλωματικού συμβούλου του Προέδρου Ερντογάν, για την αναστολή τέτοιων ενεργειακών εξερευνήσεων».
Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο εκπρόσωπο, πρόκειται για μια αρνητική εξέλιξη, καθώς «έχουμε επανειλημμένα πει ότι η Τουρκία πρέπει να σέβεται τα κυρίαρχα δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ». Ο κ. Στάνο υπενθύμισε πως το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων εξουσιοδότησε τον Ζοζέπ Μπορέλ να μελετήσει δρόμους που να οδηγούν στην αποκλιμάκωση. «Απαιτείται αποκλιμάκωση στην περιοχή για την εξεύρεση λύσεων που θα ωφελούσαν την ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή κοινότητα στην Κύπρο», κατέληξε, στέλνοντας στην ουσία και μήνυμα αναγκαιότητας έναρξης διαλόγου, έστω και διακοινοτικού, μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Δένδιας: Θα στηρίξουμε την Κύπρο με όποιον τρόπο ζητήσει
Μήνυμα στήριξης προς της Κυπριακή Δημοκρατία έστειλε σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κάνοντας λόγο για κατάφωρη παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ από την τουρκική πλευρά μέσω του Barbaros, το οποίο πλέει πλέον ανοικτά της Αμμοχώστου.
O Νίκος Δένδιας, o οποίος είχε σήμερα νέα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κύπριο ομόλογό του, Νίκο Χριστοδουλίδη, σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό Ant1, τόνισε πως το Barbaros παραβιάζει κατάφωρα την κυπριακή ΑΟΖ και έστειλε το μήνυμα πως η Ελλάδα θα στηρίξει την Κυπριακή Δημοκρατία με όποιο τρόπο ζητήσει. Επί παραδείγματι, ανέφερε, με την επιβολή περαιτέρω κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας.
Παράλληλα ο κ. Δένδιας σκιαγράφησε το πλαίσιο και το αντικείμενο διαλόγου της Ελλάδας με την Τουρκία, καθιστώντας σαφές πως η διαφορά μας με τη γείτονα είναι η υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και οι υπερκείμενες θαλάσσιες ζώνες, δηλαδή η ΑΟΖ.
Έτοιμη για MOE δηλώνει η Τουρκία
Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ, δήλωσε ότι η Αγκυρα ενημέρωσε τους Έλληνες συνομιλητές της πως είναι έτοιμη για την πραγματοποίηση της τέταρτης συνάντησης των αντιπροσωπειών των δυο χωρών στην Αγκυρα, στο πλαίσιο των επαφών για τα στρατιωτικά Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που έχουν διακοπεί.
Παράλληλα επανέλαβε, την πάγια θέση του ότι είναι δικαίωμα της Τουρκίας να κάνει έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο, «στα πεδία που αδειοδότησε -όπως είπε- η “Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου”, στις θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας της Τουρκίας, και να εργαζόμαστε για να τα αξιοποιήσουμε».
Ο Χουλουσί Ακάρ, μιλώντας σε εκδήλωση του κατοχικού καθεστώτος στην Κύπρο, είπε σε απειλητικό ύφος: «Να μην επιχειρήσει κανείς να μας επηρεάσει με οποιονδήποτε τρόπο ή να μας εμποδίσει με οποιονδήποτε τρόπο στο συγκεκριμένο θέμα. Διατυπώσαμε επανειλημμένως την αποφασιστικότητα μας στο θέμα αυτό. Και θα τα υλοποιήσουμε. Όλα όσα κάνουμε είναι νόμιμα, γίνονται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας.»
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διεμήνυσε ότι «η Τουρκία θα προστατεύσει τα δικαιώματά της όπως έκανε και με την Αγία Σοφία».
«Θα συνεχίσουμε μέχρι τέλους τη δουλειά που ξεκινήσαμε στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, προκειμένου να προστατεύσουμε τα δικαιώματα της Τουρκίας, δήλωσε ο Ερντογάν.
Στέλνει τον Λαβρόφ ο Πούτιν
Την Κύπρο θα επισκεφθεί στις 8 Σεπτεμβρίου ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Λαβρόφ για μια πιο λεπτομερή ανασκόπηση των εξελίξεων και την από κοινού ανάληψη δράσεων προς επικράτηση ειρήνης και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Την πληροφορία γνωστοποίησε ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στον Νίκο Αναστασιάδη κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής τους επικοινωνίας το πρωί της Πέμπτης.
Σε δηλώσεις του στο Προεδρικό Μέγαρο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Κυριάκος Κούσιος ανέφερε ότι η συνομιλία του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Β. Πούτιν διήρκεσε πέραν των 45 λεπτών και σε αυτήν ο Πρόεδρος ζήτησε την παρέμβαση του Ρώσου Προέδρου προς την Τουρκία, ούτως ώστε να πειστεί η Τουρκία να τερματίσει τις έκνομες της ενέργειες, ενώ ταυτόχρονα εξέφρασε την αποφασιστικότητά του για συνέχιση των συνομιλιών για μια δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση του κυπριακού προβλήματος.