Στη τελική ευθεία βρισκόμαστε για την λήψη των αποφάσεων της τύχης της Αγίας Σοφίας. Η μετατροπή της σε τζαμί θα έβαζε ακόμη ένα τείχος ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία με το χάσμα των δύο πλευρών να μεγαλώνει.
Η πρόσφατη επικοινωνία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να έριξε κάποιες «γέφυρες» συνεννόησης ωστόσο απέχουμε πολύ από το να θεωρήσουμε πως οι δίαυλοι επικοινωνίας είναι ανοιχτοί.
Το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας θα αποφανθεί επί του θέματος της Αγίας Σοφίας, αύριο, Πέμπτη, 2 Ιουλίου, όμως ήδη τα ΜΜΕ της γείτονος καλλιεργούν «κλίμα» με δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι στις 15 Ιουλίου «χιλιάδες πιστών (εν. μουσουλμάνων) θα προσευχηθούν στην Αγια-Σοφιά. Πάντως, η εισήγηση του τουρκικού δικαστηρίου δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και ο πρόεδρος της Τουρκίας θα μπορούσε να την παρακάμψει.
Με έκδηλη την αγωνία για την τύχη της Αγια-Σοφιάς, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, Βαρθολομαίος, προέβη σε ηχηρή παρέμβαση από τον ναό των Αγίων Αποστόλων, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως ενδεχόμενη απόφαση μετατροπής της σε τέμενος θα έστρεφε όλο τον Χριστιανισμό εναντίον του Ισλάμ.
Τα τελευταία χρόνια το περίτεχνο δημιούργημα χρησιμοποιείται ως εργαλείο προπαγάνδας από τον Ταγίπ Ερντογάν. Άλλοτε για να τονώσει το προφίλ του στο εσωτερικό της χώρας και άλλοτε για να χαϊδέψει τα αυτιά των εθνικιστικών κύκλων της Τουρκίας.
Βαρθολομαίος: Αν η Αγία Σοφία γίνει τζαμί οι χριστιανοί θα στραφούν κατά του Ισλάμ
Υπενθυμίζεται πως την Τρίτη ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κάλεσε τον τουρκικό λαό να διαφυλάξει την οικουμενικότητα του μνημείουτης Αγίας Σοφίας, τονίζοντας ότι «το ζητούμενο είναι η ενότητα».
«Ως μουσείον, η Αγία Σοφία δύναται να λειτουργή ως τόπος και σύμβολον συναντήσεως, διαλόγου και ειρηνικής συνυπάρξεως λαών και πολιτισμών, αλληλοκατανοήσεως και αλληλεγγύης Χριστιανισμού και Ισλάμ, που είναι ιδιαιτέρως αναγκαία και λυσιτελής διά τον σύγχρονον κόσμον», υπογράμμισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στην ομιλία που πραγματοποίησε μετά τη Θεία Λειτουργία, στην οποία χοροστάτησε σήμερα, για την εορτή της Συνάξεως των Αγίων Αποστόλων, στον πανηγυρίζοντα φερώνυμο ιερό ναό στο Φερίκιοϊ.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισήμανε ότι ο ναός της του Θεού Σοφίας είναι αναμφιβόλα ένα από τα σπουδαιότερα κλασικά μνημεία του παγκοσμίου πολιτισμού. «’Κλασικό’ είναι αυτό το οποίον πάντοτε υπερβαίνει τα όρια του λαού και της εποχής εις την οποίαν εδημιουργήθη, και δεν ανήκει μόνον εις αυτόν που το κατέχει, αλλά εις ολόκληρον την ανθρωπότητα. Εν τη εννοία ταύτη, ο τουρκικός λαός έχει την μεγάλην ευθύνην και την υψίστην τιμήν να αναδεικνύη την οικουμενικότητα του υπερόχου αυτού μνημείου».
Στην ομιλία του, υπενθύμισε ότι κατά το παρελθόν και με αφορμή σχετικές συζητήσεις επανειλημμένως έχει εκφράσει τις απόψεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του ανά την οικουμένη ποιμνίου του.
Αναφερόμενος σε πρόσφατο σχόλιο διακεκριμένου Τούρκου δημοσιογράφου, ο οποίος επεσήμανε ότι την ώρα που ζητείται να επανέλθει η Αγία Σοφία στη λατρεία του Θεού, οι νέοι φαίνεται να στρέφονται περισσότερο και εντονότερα προς την τέχνη και τον πολιτισμό, ο Παναγιώτατος διερωτήθηκε: «Μήπως αυτό θα έπρεπε να μας προβληματίση όλους; Μήπως πρέπει να στραφώμεν προς τας κοινάς αξίας, προς τα ιδεώδη που ενώνουν τους νέους των δύο θρησκειών, στροφή, η οποία θα εξασφάλιζεν ένα καλύτερον μέλλον εις την ανθρωπότητα, αντί να προβάλλωμεν και να επαναφέρωμεν εις το προσκήνιον θέματα που προκαλούν διχοστασίαν και εντάσεις; Η τυχόν μετατροπή της Αγίας Σοφίας εις τέμενος θα στρέψη εκατομμύρια Χριστιανών εις όλον τον κόσμον εναντίον του Ισλάμ, και η Αγία Σοφία, η οποία, λόγω της ιερότητός της είναι ένα ζωτικόν κέντρον, εις το οποίον αγκαλιάζονται η Ανατολή με την Δύσιν, θα διασπάση τους δύο αυτούς κόσμους και μάλιστα εις μίαν στιγμήν, κατά την οποίαν η ανθρωπότης, η οποία δοκιμάζεται και ταλαιπωρείται λόγω της θανατηφόρου πανδημίας του νέου κορονοϊού, έχει ανάγκην ενότητος και κοινού προσανατολισμού».
Η παρέμβαση των ΗΠΑ
Την ίδια στιγμή, να διατηρήσει το καθεστώς της Αγια-Σοφιάς ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO κάλεσε τις προηγούμενες ημέρες την τουρκική κυβέρνηση ο αρμόδιος για τις διεθνείς θρησκευτικές ελευθερίες πρέσβης των ΗΠΑ, Σαμ Μπράουνμπακ.
Όπως σημείωσε σε ανάρτησή του στο Twitter «η Αγια-Σοφιά έχει τεράστια πνευματική και πολιτιστική σημασία για δισεκατομμύρια πιστούς διαφορετικών θρησκειών σε όλο τον κόσμο».
«Καλούμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να τη διατηρήσει ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και να διατηρήσει την προσβασιμότητα σε όλους υπό το υπάρχον μουσειακό καθεστώς της» πρόσθεσε.
Από την άλλη πλευρά, ο δυτικός Τύπος «διαβάζει» την υπόθεση σαν άλλο έναν τρόπο επίδειξης ισχύος από τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Για τον Guardian η μετατροπή θα είναι το πιο τολμηρό βήμα απομάκρυνσης από τη Δύση προς την επιδίωξη ενός νεοοθωμανικού πεπρωμένου.