Πώς προστατεύονταν οι άνθρωποι από τις επιδημίες ανά τους αιώνες και πώς ξεκίνησε η μαζική χρήση της μάσκας όπως την ξέρουμε σήμερα;
Απαντήσεις στα παραπάνω δίνει στο healthview, η αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κατερίνα Γαρδίκα.
«Η πρώτη πανδημία πανώλης στην Ελλάδα ήταν η πανδημία της εποχής του Ιουστινιανού τον 6ο αιώνα που κράτησε αρκετούς αιώνες αργότερα. Η επόμενη ήταν η λεγόμενη δεύτερη πανδημία της πανώλης, ο «μαύρος θάνατος» τον 14ο αιώνα. Ξεκίνησε από την Κριμαία, πέρασε από την Κωνσταντινούπολη και σε όλη τη βυζαντινή αυτοκρατορία και από εκεί στη Σικελία, και στη συνέχεια σε όλη την Ευρώπη και τη Ρωσία.
Δεν υπήρχαν τότε μέσα προστασίας, γίνονταν μόνο κάποιες προσπάθειες απομόνωσης των κατοίκων και απομάκρυνσης των νεκρών», αναφέρει η κ. Γαρδίκα.
Όπως σημειώνει η καθηγήτρια, «Τον 17ο και 18ο αιώνα εμφανίζονται, όπως φαίνεται και στην κάτωθι φωτογραφία οι γιατροί να είναι ντυμένοι με μια μαύρη στολή και με μια ιδιόμορφη μάσκα. Η στολή ήταν σύμφωνη με την επικρατούσα ιατρική αντίληψη της εποχής, δηλαδή ο γιατρός προστατευόταν από τους αρρώστους με μια δερμάτινη φορεσιά, καπέλο, μπότες και μια μάσκα – ράμφος που περιείχε αρωματικά φυτά, τα οποία θα τον προστάτευαν από τα μιάσματα.
Η θεωρία της εποχής έλεγε ότι οι αρρώστιες μεταδίδονται από τα μιάσματα στον αέρα και με αυτές τις μάσκες θεωρούνταν ότι προστατεύονταν οι γιατροί.
Η μαύρη πανώλη έκανε τον κύκλο της μέχρι τα μέσα του 14ου αιώνα και επανήλθε σε κύματα μέχρι και τον 18ο αιώνα, μέχρι και τις αρχές του 19ου αιώνα».
Η εξέλιξη της μάσκας μέχρι σήμερα
Όπως επισημαίνει η κ. Γαρδίκα, «Δεν είναι ακριβώς διαχρονική η εξέλιξη της μάσκας γιατί η μάσκα που μοιάζει με τη σημερινή έχει άλλη προέλευση. Το 1910 έγινε μια πολύ μεγάλη επιδημία πανώλης στην Μαντζουρία και η αυτοκρατορική κυβέρνηση της Κίνας έστειλε εκεί τον γιατρό Wu Lien Teh.
Ο γιατρός είχε σπουδάσει στο πανεπιστήμιο του Cambridge και στις εγχειρήσεις στην Βρετανία είχε δει να χρησιμοποιούνται μάσκες. Δοκίμασε επομένως να αξιοποιήσει τις μάσκες αυτές στην Μαντζουρία με πολύ μεγάλη επιτυχία. Ο ίδιος απέκτησε μεγάλη φήμη και μάλιστα προτάθηκε και για Νόμπελ.
Η μάσκα είναι πλέον μέρος της κινεζικής κουλτούρας και στη Δύση χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλη έκταση στην επιδημία της γρίπης το 1918. Αυτή είναι η προέλευση της μάσκας, έτσι όπως την ξέρουμε σήμερα», καταλήγει η καθηγήτρια.