Η απονομή του εφάπαξ καθώς και οι αλλαγές στην επικουρική σύνταξη είναι στις προτεραιότητες που προωθεί το υπουργείο Εργασίας για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος.
Αυτό που ισχύει σήμερα είναι να καταβάλλεται στους ασφαλισμένους το εφάπαξ άτοκα στο τέλος του εργασιακού τους βίου με βάση τις εισφορές που ο εργαζόμενος έχει καταβάλλει.
Το υπουργείο Εργασίας μελετά τους τρόπους που αυτό μπορεί να αλλάξει ώστε να είναι πιο δίκαιος ο τρόπος καταβολής του και να ανταποκρίνεται στις εισφορές που έχουν καταβληθεί από τους ασφαλισμένους.
Στις προτεραιότητες του ΕΤΕΑΕΠ είναι η βελτίωση των υπηρεσιών προς τους ασφαλισμένους, η εκκαθάριση των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης και εφάπαξ, η μείωση του χρόνου αναμονής για την έκδοση των επικουρικών συντάξεων και των εφάπαξ, η αξιοποίηση της περιουσίας των Ταμείων, καθώς και η αξιοποίηση και η ανάδειξη του προσωπικού του ΕΤΕΑΕΠ καθώς και η ενίσχυσή του εντός των πλαισίων που υπάρχουν σήμερα.
Μάλιστα στους στόχους του υπουργείου Εργασίας είναι να ενισχυθεί και το ΕΤΕΑΕΠ, για να μπορέσει να επιτελέσει σήμερα το ιδιαίτερα σημαντικό του ρόλο στην επικουρική ασφάλιση και στην καταβολή των εφάπαξ εισφορών.
Από την 1η Ιουλίου του 2020 θα μπορέσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι να επιλέξουν σε ποια ασφαλιστική κατηγορία θέλουν να ενταχθούν για την επικουρική σύνταξη και το εφάπαξ.
Ειδικότερα η σχετική πλατφόρμα στο efka.gov.gr θα ανοίξει από την 1η Ιουλίου επομένως οι ασφαλισμένοι θα ενταχθούν υποχρεωτικά στην πρώτη κατηγορία για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους και στην συνέχεια θα επιλέξουν την ασφαλιστική κατηγορία που επιθυμούν.
Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους σε μία από τις τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες της επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ. Η κατάταξη σε μία από τις τρεις είναι υποχρεωτική. Αξίζει να σημειωθεί πως αν ο ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία κατατάσσεται υποχρεωτικά στη πρώτη.
Η καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών θα γίνει μέχρι τις 12 Μαρτίου.
Έτσι θα πρέπει οι 900.000 μη μισθωτοί να επιλέξουν την ασφαλιστική κλίμακα που επιθυμούν να πληρώσουν το 2020.
Ο αρχικός σχεδιασμός της κυβέρνησης ήταν να επιλέξουν ασφαλιστική κατηγορία οι μη μισθωτοί μέχρι τέλος Απριλίου ωστόσο μετά την ψήφιση του σχετικού σχεδίου νόμου θα σταλούν τα σχετικά ειδοποιητήρια από τον ΕΦΚΑ.
Η αλλαγή αυτή της τελευταίας στιγμής γίνεται καθώς θα είναι χρονοβόρος στην συνέχεια ο συμψηφισμός που πρέπει να γίνει μεταξύ των εισφορών που θα έχει πληρώσει μέχρι τον Απρίλιο και μετά τον Απρίλιο ανάλογα με την ασφαλιστική εισφορά που θα επιλέξει ο μη μισθωτός.
Ο ασφαλισμένος μπορεί με αίτηση του να επιλέξει ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία από αυτή που υπάγεται ή, εφόσον βρίσκεται σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία να επιλέξει κατώτερη.
Αίτηση για μεταβολή ασφαλιστικής κατηγορίας δύναται να υποβάλλεται οποτεδήποτε, σε κάθε περίπτωση όμως η μετάταξη από κατηγορία σε κατηγορία θα γίνεται από την 1η του επόμενου έτους από την υποβολή της αίτησης και θα ισχύει υποχρεωτικά για όλο το επόμενο έτος από την υποβολή της αίτησης.
Προσοχή: Όσοι δεν επιλέξουν με αίτηση τους την ένταξή τους σε κάποια κατηγορία θα ενταχθούν υποχρεωτικά στην πρώτη και κατώτατη που αντιστοιχεί σε 220 ευρώ.
Οι εισφορές κύριας ασφάλισης των ελευθέρων επαγγελματιών, οι ασφαλιστικές κατηγορίες διαμορφώνονται ως εξής:
- 1η κατηγορία : 155 ευρώ
- 2η κατηγορία : 186 ευρώ
- 3η κατηγορία : 236 ευρώ
- 4η κατηγορία : 297 ευρώ
- 5η κατηγορία : 369 ευρώ
- 6η κατηγορία : 500 ευρώ
Οι εισφορές υγείας ανέρχονται στα 55 ευρώ για την 1η κατηγορία και στα 66 ευρώ για τη 2η έως 6η κατηγορία.
Σύμφωνα με τους εργατολόγους όσοι επιθυμούν μία «αξιοπρεπή» σύνταξη, (περίπου 1.130 ευρώ καθαρά) μετά από 40 χρόνια θα πρέπει να επιλέξουν την τρίτη ασφαλιστική κατηγορία καταβάλλοντας εισφορά 305 ευρώ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς ασφαλισμένος που απέχει έως 10 έτη από τη συνταξιοδότηση και έχει οικονομική άνεση θα έχει κέρδος αν ενταχθεί στην υψηλότερη κατηγορία εισφορών.
Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχει και μία άλλη κατηγορία που αφορά τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενους και για τα πρώτα 5 έτη από την έναρξη άσκησης του επαγγέλματος, θα πρέπει να πληρώνουν 126 ευρώ (κύρια ασφάλιση και υγεία).
Παράλληλα καταργείται η διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου που βάφτιζε την έκπτωση στις εισφορές των νέων επαγγελματιών «ασφαλιστική οφειλή» που αναζητούνταν από τον ασφαλισμένο στο μέλλον. Πλέον, η καταβολή μειωμένης εισφοράς έως και μια 5ετία για τους νέους επαγγελματίες δεν συνιστά ασφαλιστική οφειλή και δεν αναζητείται.
Πώς διαμορφώνονται οι εισφορές των αγροτών
Για τους αγρότες, τα ασφάλιστρα διαμορφώνονται χαμηλότερα από αυτά των υπόλοιπων μη μισθωτών (για το τρέχον έτος από 121 έως 324 ευρώ το μήνα μαζί με την εισφορά υπέρ Αγροτικής Εστίας) ενώ εφαρμόζεται και η προβλεπόμενη σταδιακή αύξηση του ασφαλίστρου κύριας σύνταξης έως το 2022.
Οι ασφαλιστικές κατηγορίες για τους αγρότες για το 2020 είναι οι εξής:
- 1η κατηγορία 87
- 2η κατηγορία 104
- 3η κατηγορία 132
- 4η κατηγορία 166
- 5η κατηγορία 207
- 6η κατηγορία 280
Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους σε μία από τις (έξι).
Αλλαγές προβλέπονται και όσον αφορά τις εισφορές στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του ΕΤΕΑΕΠ, καθώς οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες θα έχουν δυνατότητα επιλογής μεταξύ τριών κατηγοριών.