Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, κατά κόσμον ΧΑΠ, αγγίζει ολοένα και περισσότερους καπνιστές. Μάλιστα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τονίζει πως μέχρι το 2020 η νόσος θα αποτελεί την Τρίτη πιο συχνή αιτία θανάτου. Και ενώ το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων του Δυτικού κόσμου αντιμετωπίζει πρόβλημα με τα επιπλέον κιλά, το ακριβώς αντίθετο φαινόμενο καλούνται να διαχειριστούν οι ασθενείς με ΧΑΠ. Περίπου 3 στους 10 εκτιμάται πως δεν σιτίζονται επαρκώς, ενώ 4 στους 10 παρατηρούν αισθητή απώλεια βάρους. Καθώς η διατροφική κάλυψη και η πρόληψη της αλλαγής στα κιλά καθορίζουν τόσο την ποιότητα, όσο και το προσδόκιμο ζωής, είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως μπορείτε να πετύχετε το στόχο σας.
Τρεις λόγοι για τους οποίους χάνω βάρος
Η ΧΑΠ αποτελεί μία χρόνια φλεγμονώδη νόσο των αεραγωγών και των πνευμόνων, που τελικά καταλήγει να επηρεάζει τη λειτουργία ολόκληρου του σώματος. Τρείς είναι οι βασικότερες αιτίες της νόσου, που οδηγούν στην κακή θρέψη και τελικά στην απώλεια κιλών:
- Μειωμένη όρεξη,η οποία προκύπτει από τη δύσπνοια κατά τη διάρκεια ενός γεύματος και ανισορροπία στις «ορμόνες της όρεξης».
- Αυξημένες απαιτήσεις σε ενέργεια, καθώς το σώμα καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για αναπνεύσει.
- Εκτεταμένη φλεγμονή,η οποία προκαλεί γενικευμένη αποδόμηση του μυϊκού συστήματος.
Συμβουλές για την αύξηση του σωματικού βάρους
Ακόμα και εάν δεν το είχατε φανταστεί ποτέ οι εξατομικευμένες διατροφικές οδηγίες που μπορεί να σας δώσει ένα διαιτολόγος ενδέχεται να αλλάξουν ριζικά την ποιότητα της κάθε ημέρας σας. Εάν ο Δείκτης Μάζας Σώματος(βάρος σε κιλά, διαιρεμένο με το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα) πέσει κάτω από 20 τότε το πρώτο καμπανάκι έχει χτυπήσει. Μην αμελήσετε να συζητήσετε με το γιατρό ή το διαιτολόγο σας, κάθε απότομη αλλαγή στο βάρος σας. Το πιθανότερο είναι πως θα σας βοηθήσει να ακολουθήσετε ένα ισορροπημένο διατροφικό πρόγραμμα, το οποίο δίνει έμφαση στις παρακάτω συμβουλές.
- Κάνετε μικρά και συχνά γεύματα,για να μην κουράζεται την αναπνοή και το σώμα σας.
- Δώστε έμφαση σε καλά λιπαρά,που θα βρείτε σε ψάρια όπως οι σαρδέλες, ο γαύρος και ο σολομός, σε καρύδια, σε σπόρους και στη σόγια. Αποφύγετε γεύματα πλούσια σε υδατάνθρακες, διότι ο οργανισμός καταναλώνει μεγαλύτερη ενέργεια για να τους επεξεργαστεί.
- Ενισχύστε κάθε σας γεύμα με πρωτεΐνηκαι συμβάλετε στην αναδόμηση του «ταλαιπωρημένου» μυϊκού συστήματος. Καλές πηγές πρωτεϊνών, εκτός του κόκκινου κρέατος, θεωρούνται τα γαλακτοκομικά, το αυγό, τα θαλασσινά, τα όσπρια και τα σιτηρά.
- Αγαπήστε τα λαχανικά και τα φρούτα,που περιέχουν ένα σύνολο από μοναδικούς φυτικούς παράγοντες που καταπολεμούν τις φλεγμονές.
- Ελέγξτε τα επίπεδα ασβεστίου και βιταμίνης D,καθώς τα συστατικά αυτά σχετίζονται με τον αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης σε ασθενείς με ΧΑΠ. Εάν υπάρχει ανάγκη συζητείστε με το γιατρό σας την πιθανότητα λήψης κάποιου συμπληρώματος διατροφής.
- Σκεφθείτε τη χρήση κάποιου συμπληρώματος διατροφής πλούσιου σε ενέργεια και πρωτεΐνη, εάν δεν καταφέρνετε να καλύψετε τις ανάγκες σας μέσω των κανονικών γευμάτων.
Οι παραπάνω συμβουλές αποτελούν ένα μόνο κομμάτι του συνολικού παζλ για τη διαχείριση της ΧΑΠ. Η συνολική αλλαγή στον τρόπο ζωής, η συμμόρφωση με τη φαρμακευτική αγωγή, η διακοπή του καπνίσματος και η ήπια φυσική δραστηριότητα, αποτελούν με μερικούς μόνο από τους παράγοντες που είναι στο χέρι σας να αλλάξετε!
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία Itoh M, Tsuji T, Nemoto K, Nakamura H, Aoshiba K. Undernutrition in patients with COPD and its treatment. Nutrients. 2013;5(4):1316-35. Published 2013 Apr 18. doi:10.3390/nu5041316 Rawal G, Yadav S. Nutrition in chronic obstructive pulmonary disease: A review. J Transl Int Med. 2015;3(4):151-154.