Τα προβλήματα υγείας που μπορεί να αντιμετωπίσει μια γυναίκα κατά τη διάρκεια της κύησης είναι πιο σύνθετα, αρχικά εξαιτίας των αλλαγών στο γυναικείο οργανισμό, αφετέρου γιατί μπορεί να απειληθεί το ίδιο το έμβρυο. Αυτό φυσικά ισχύει και για τις λοιμώξεις. Ποιες είναι αυτές και πώς μπορεί να αμυνθεί αποτελεσματικά η έγκυος;
Η εγκυμοσύνη είναι μία ευαίσθητη περίοδος για τη γυναίκα και οι πιθανότητες να προσβληθεί από μία λοίμωξη ή να εμφανίσει σοβαρές επιπλοκές κατά τη διάρκειά της είναι αυξημένες. Μια λοίμωξη στην εγκυμοσύνη μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο για την ίδια τη γυναίκα όσο και για το μωρό, αν η διάγνωση δεν γίνει έγκαιρα.
Οι λοιμώξεις που κατά κύριο λόγο πρέπει να ελέγχονται στην εγκυμοσύνη είναι:
Οι λοιμώξεις που, οξέως προσβάλλοντας τη μητέρα, μπορούν να επηρεάσουν την έκβαση της εγκυμοσύνης και την υγεία του νεογνού και για τις οποίες υπάρχει η δυνατότητα διάγνωσης και παρέμβασης προφυλακτικής ή θεραπευτικής.
Οι ειδικές λοιμώξεις που, λόγω δυσκολίας στην ερμηνεία των διαγνωστικών μεθόδων, συχνά αποτελούν αίτια άδικων διακοπών κυήσεως. Κατά κανόνα αφορούν την τοξοπλάσμωση και τη λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό και σπανιότερα τη συφιλίδα, την ερυθρά, τον ιό του απλού έρπητα, την ανεμοβλογιά, όπως και τον ιό HIV.
Παραδείγματα
Λ ο ι μ ώ ξ ε ι ς τ ο υ α ν α π ν ε υ σ τ ι κ ο ύ
Λοιμώξεις του ανώτερου και του κατώτερου αναπνευστικού πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη προσοχή, ειδικότερα στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, οπότε και μειώνεται ο ενδοθωρακικός χώρος για τους πνεύμονες λόγω του αυξημένου μεγέθους της μήτρας.
Ο υ ρ ο λ ο ι μ ώ ξ ε ι ς
Οι ουρολοιμώξεις αποτελούν επίσης ένα αρκετά συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μπορεί να είναι συμπτωματικές ή ασυμπτωματικές. Η βαρύτητα ποικίλλει, από απλή βακτηριουρία μέχρι και βαριά πυελονεφρίτιδα. Η ουρολοίμωξη μπορεί να υπάρχει, αλλά να μην παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα, γι’ αυτό οι έγκυοι οφείλουν να κάνουν συχνά εξετάσεις ούρων κατά την εγκυμοσύνη. Εάν η ουρολοίμωξη δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, γι’ αυτό η αντιβιοτική θεραπεία κρίνεται απαραίτητη.
Γ α σ τ ρ ε ν τ ε ρ ί τ ι δ α
Σε περίπτωση γαστρεντερίτιδας η έγκυος μπορεί να κινδυνεύσει λόγω πολλών εμέτων και διαρροιών από αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές, οι οποίες μπορεί να είναι σοβαρές και επικίνδυνες για την ίδια και το μωρό. Αν η γυναίκα δεν μπορεί να πίνει και να κρατά τουλάχιστον 2 λίτρα νερό τη μέρα και αν έχει συμπτώματα αφυδάτωσης, όπως ζάλη, ξηροστομία, πυρετό και αδυναμία, ενδείκνυται η εισαγωγή στο μαιευτήριο για ενδοφλεβική χορήγηση υγρών, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ενδείκνυνται και αντιεμετικά φάρμακα.
Γονόκοκκοι
Το μωρό σας ίσως μολυνθεί κατά τον τοκετό και παρουσιάσει γονοκοκκική οφθαλμία, η οποία -αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως- μπορεί να καταλήξει σε τύφλωση.
Γρίπη (influenza)
Μην ανησυχείτε. Όσο κι αν η γρίπη ταλαιπωρεί εσάς, το μικρούλι στην κοιλιά σας είναι εξαιρετικά σπάνιο να μολυνθεί και μάλιστα το πρώτο τρίμηνο.
Ιλαρά
Αν τύχει και προσβληθείτε κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της εγκυμοσύνης, η ιλαρά μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, αλλά όχι και συγγενείς ανωμαλίες στο μωρό.
Κυτταρομεγαλοϊός (CMV)
Η λοίμωξη από CMV είναι η συχνότερη, αλλά δεν εμφανίζει συμπτώματα. Ο ιός υπάρχει στα σωματικά υγρά και τα ούρα. Η μετάδοση γίνεται με στενή και άμεση επαφή, μέσω του πλακούντα από τη μητέρα στο έμβρυο (συγγενής λοίμωξη), από το μητρικό γάλα (περιγεννητική λοίμωξη) ή με παράγωγα του αίματος.
Μέτρα προστασίας κατά την εγκυμοσύνη
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τώρα για να μειώσουν τις πιθανότητες να κολλήσουν κάποια ανεπιθύμητη λοίμωξη, όπως το τοξόπλασμα και ο κυτταρομεγαλοϊός οι γυναίκες θα πρέπει να παίρνουν κάποια μέτρα προφύλαξης.
Καλό πλύσιμο χεριών
Έτσι λοιπόν οι μέλλουσες μανούλες θα πρέπει να μάθουν να πλένουν μετά από κάθε δραστηριότητα πολύ καλά τα χέρια τους.
Θα πρέπει επίσης να μην έρχονται σε επαφή με κατοικίδια ζώα –ειδικά τις γάτες-, και να μην έρχονται σε επαφή με το χώμα ή εάν χρειαστεί να το κάνουν (π.χ. για κάποια εργασία στον κήπο, τα σκάμματα με άμμο στις παιδικές χαρές) θα πρέπει να φορούν γάντια και να πλένουν και πάλι μετά πολύ καλά τα χέρια τους.
Πλύσιμο φρούτων και λαχανικών
Θα πρέπει επίσης να πλένουν πολύ καλά τα λαχανικά και τα φρούτα και γενικά οτιδήποτε τρώνε ωμό, όπως επίσης να τρώνε καλά ψημένο το κρέας και να προσέχουν όλα τα μαγειρικά σκεύη που έρχονται σε επαφή με το ωμό κρέας κατά τους χειρισμούς προετοιμασίας του (π.χ. επιφάνεια κοπής, μαχαίρια κτλ) να τα πλένουν πολύ καλά και να μην τα αφήνουν να έρθουν σε επαφή με άλλα τρόφιμα που τα τρώμε ωμά, εάν προηγουμένως δεν έχουν πλυθεί.
Προστασία έναντι των ιώσεων
Και βέβαια θα πρέπει να ακολουθούν όλα εκείνα τα μέτρα που πρέπει κανείς να λαμβάνει για την προστασία του έναντι των ιώσεων που μεταδίδονται μέσω σταγονιδίων αποφεύγοντας κυρίως την επαφή τους με άτομα που έχουν κρυώσει, με άτομα που έρχονται σε επαφή με αρρώστους και με τα πολύ μικρά παιδιά που αρρωσταίνουν πολύ συχνά.
Αναγκαία η επανάληψη των εξετάσεων
Σημαντικό είναι το να γνωρίζει κανείς ότι ακόμη κι αν η γυναίκα είναι αρνητική στις πρώτες εξετάσεις για τοξοπλάσμωση και κυτταρομεγαλοϊό που γίνονται μέχρι τη 14η εβδομάδα της κύησης, θα πρέπει κάθε δίμηνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης να τις επαναλαμβάνει για κάθε ενδεχόμενο, κάτι που σήμερα σε πολλές περιπτώσεις δε γίνεται.
Ποια είναι τα αθώα και τα ένοχα εμβόλια;
Επιτρέπονται
Ο αντιτετανικός ορός.
Το εμβόλιο της διφθερίτιδας.
Το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β.
Το εμβόλιο της λύσσας είναι απαραίτητο, αν σας δαγκώσει σκύλος.
Χειρουργική επέμβαση και στα έμβρυα
Απαγορεύονται
Το εμβόλιο της ερυθράς.
Το εμβόλιο της ιλαράς.
Το εμβόλιο της παρωτίτιδας.
Το εμβόλιο του κοκίτη.
Το εμβόλιο της ανεμοβλογιάς.
Τα εμβόλια της χολέρας, της ελονοσίας και του κίτρινου πυρετού (που χρειάζονται μόνο αν ταξιδέψετε σε ορισμένες μακρινές χώρες). Ωστόσο, αν πρέπει να ταξιδέψετε οπωσδήποτε σε τόπους, στους οποίους οι ασθένειες αυτές έχουν μορφή επιδημίας, θα χρειαστεί να εμβολιαστείτε, αφού ο κίνδυνος από τις επιδημίες είναι μεγαλύτερος από το εμβόλιο.