Τα ελαστικά δεν αποκαλούνται τυχαία «μαύρος χρυσός» από τους οδηγούς, καθώς αποτελούν το μοναδικό σημείο επαφής του αυτοκινήτου με το οδόστρωμα. Όσο εξελιγμένη κι αν είναι μια ανάρτηση, όσα ηλεκτρονικά συστήματα κι αν διαθέτει για τον έλεγχο της συμπεριφοράς, αν σε ένα αυτοκίνητο λάστιχα δεν τυγχάνουν της δέουσας αντιμετώπισης, τα δυναμικά χαρακτηριστικά του πρακτικά βρίσκονται στον «αέρα». Μια και αναφέρθηκε, τι συμβαίνει με το εσωτερικό του ελαστικού; Και συγκεκριμένα με το αέριο που διαμορφώνει το σχήμα και την εύρυθμη λειτουργία του;
Το autogreeknews.gr αναλύει και αναφέρει τι -και αν- έχει να προσφέρει κάτι παραπάνω το άζωτο από τον παραδοσιακό αέρα. Έχουν βάση τα λεγόμενα όσων υποστηρίζουν πως αποτελεί την ιδανική επιλογή ή πρόκειται για «λόγια του αέρα»;
Από πού προέκυψε το άζωτο;
Ως πρακτική εφαρμογή, το άζωτο χρησιμοποιήθηκε αρχικά για την πλήρωση των ελαστικών στους τροχούς του συστήματος προσγείωσης των αεροπλάνων. Οι ακραίες θερμοκρασίες στις οποίες εκτίθενται μπορεί να φτάσουν μέχρι τους -40 βαθμούς Κελσίου και παγώνουν τα μόρια υγρασίας του αέρα. Κάτι που σημαίνει ότι, αν οι αεροπορικές εταιρείες γέμιζαν τα ελαστικά με αέρα, το εσωτερικό θα ήταν γεμάτο με άκαμπτα μόρια τα οποία θα προκαλούσαν δονήσεις και αναταράξεις κατά την προσγείωση, ενώ και η απότομη εναλλαγή στην θερμοκρασία από το κρύο στο ζεστό την στιγμή που το ελαστικό πατάει στον αεροδιάδρομο, θα μπορούσε εύκολα να προκαλέσει ραγδαία απώλεια πίεσης ή και κλατάρισμα-με τις συνέπειες να μη χρειάζονται περιγραφή.
Τα μόρια του αζώτου επηρεάζονται στον ελάχιστο βαθμό από την υγρασία σε σχέση με αυτά του αέρα, ενώ είναι και μεγαλύτερα κάτι που τα βοηθά να διατηρούνται ανέπαφα στον θάλαμο του ελαστικού. Αυτά τα χαρακτηριστικά -η αντοχή στις ακραίες θερμοκρασίες και η καλύτερη πληρότητα- «έλυσαν» τα χέρια των μηχανικών της Formula 1, οι οποίοι χρησιμοποιούν άζωτο ώστε να έχουν μικρότερες πιθανότητες υπερθέρμανσης και απώλειας πίεσης-κάτι που όπως έχουμε δει αρκετά συχνά, δεν μπορούν να αποφύγουν. Οπότε φαντάζεστε τι θα γινόταν αν ήταν αέρας στη θέση του αζώτου.
Τι γίνεται με τον αέρα
Όλα τα ανωτέρω ισχύουν για τις αντίστοιχες -ακραίες- συνθήκες λειτουργίας. Εκεί πράγματι το άζωτο διατηρεί αξεπέραστο πλεονέκτημα σε σχέση με τον κοινό αέρα. Όμως κάθε πόσο οδηγούμε στους -40 βαθμούς Κελσίου ή χρειάζεται να φρενάρουμε επανειλημμένα από τα 300+ χλμ./ώρα;
Ο αέρας αποτελείται κατά 78% από άζωτο, 21% από οξυγόνο και το υπολειπόμενο 1% από διάφορα άλλα αέρια. Το 21% του οξυγόνου είναι που προκαλεί την προαναφερθείσα ευπάθεια στην υγρασία, με τις συνεπακόλουθες μεταπτώσεις στην θερμοκρασία λειτουργίας και την απώλεια πίεσης. Η τελευταία θα πρέπει να αποδοθεί και στο μικρότερο μέγεθος των μορίων του αέρα, το οποίο τους επιτρέπει να «δραπετεύουν» από το εσωτερικό του ελαστικού οδηγώντας στον γνωστό μας τακτικό έλεγχο των πιέσεων.
Κατά τα λοιπά, οι μοριακές ιδιότητες είναι οι γνωστές: διαστέλλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας (για αυτό και μειώνουμε την πίεση το καλοκαίρι) και συστέλλεται στην μείωσή της (αντιστοίχως, αυξάνουμε τα psi τον χειμώνα). Κάπου εδώ τελειώνουν τα μειονεκτήματα του αέρα σε σχέση με το άζωτο.
Συμφέρει τελικά ή είναι «αέρας κοπανιστός»;
Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των δυο επιλογών είναι το κόστος και η διαθεσιμότητα. Αέρα βάζεις δωρεάν σε οποιοδήποτε βενζινάδικο, οποιασδήποτε περιοχής, δωρεάν. Η πλήρωση με άζωτο είναι περισσότερο πολύπλοκη, καθώς απαιτεί εξειδικευμένο βουλκανιζατέρ ή πρατήριο υγρών καυσίμων (αρκετά σπάνια το δεύτερο) και συνήθως προϋποθέτει την καταβολή αντιτίμου, το οποίο μπορεί να φτάσει και τα 20 ευρώ. Υπάρχουν και κάποιες -ελάχιστες- εξαιρέσεις που προσφέρουν γέμισμα χωρίς χρέωση, αλλά ο κανόνας θέλει το άζωτο να επιβαρύνει την τσέπη.
Εν τέλει η χρησιμότητά του εναπόκειται στον τομέα που δραστηριοποιείται ένα αυτοκίνητο. Αν επισκέπτεστε συχνά πίστα, ειδικά κατά τους θερινούς μήνες, το άζωτο θα σας γλιτώσει από τον κόπο του να ελέγχετε τις πιέσεις κάθε τρεις και λίγο, θα ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες κλαταρίσματος από υπερθέρμανση και θα αυξήσει την μακροζωΐα της δομής του ελαστικού. Επίσης, αν βαριέστε να ελέγχετε κάθε εβδομάδα τις πιέσεις το άζωτο αυξάνει το χρονικό διάστημα στο 3μηνο.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, το 78% του αζώτου που βγαίνει από το ακροφύσιο του βενζινάδικου της γειτονιάς κάνει και με το παραπάνω τη δουλειά του.