Ο μετεωρίτης «Seres», ο οποίος είχε πέσει στην περιοχή των Σερρών (εξ’ ου και το διεθνές όνομά του) πριν από 200 χρόνια, τον Ιούνιο του 1818 και έκτοτε φυλάσσεται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης, θα εκτεθεί για πρώτη φορά στη χώρα μας, στο Μουσείο Ηρακλειδών στο Θησείο της Αθήνας, από τις 7 έως τις 11 Νοεμβρίου.
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του επίκουρου καθηγητή Ορυκτολογίας-Γεωλογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννη Μπαζιώτη, ενός από τους ελάχιστους επιστήμονες στην Ελλάδα που η έρευνά του εστιάζεται στους μετεωρίτες. Η σχετική ανακοίνωση έγινε σε συνέντευξη που δόθηκε στο Μουσείο, το οποίο θα φιλοξενήσει τον μετεωρίτη για ένα πενθήμερο. Ο μετεωρίτης θα εκτίθεται σε γυάλινη προθήκη, με σταθερές συνθήκες υγρασίας, ενώ θα απαγορεύεται να τον αγγίξουν οι επισκέπτες για να μην τον «μολύνουν».
Η Ελένη Νομικού, γενική διευθύντρια του Μουσείου, δήλωσε ότι «έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον για κάποιον να επισκεφθεί το Μουσείο και να δει τον μετεωρίτη, γιατί προκαλεί το ίδιο δέος με το να δεις από κοντά ένα αυθεντικό έργο τέχνης. Είναι νομίζω κάτι που δεν συμβαίνει κάθε μέρα στη ζωή καθενός, το να δει δηλαδή από κοντά και εκ του φυσικού μια πέτρα από το διάστημα. Είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, ειδικά για τα νέα παιδιά, να δουν το μετεωρίτη αλλά και να μάθουν από την επαφή τους με την έκθεση και το Μουσείο, πόσα χρήσιμα πράγματα μπορούν να αντληθούν από τη μελέτη των μετεωριτών».
Παράλληλα, θα γίνει η παρουσίαση φωτογραφιών από την παραμονή επί 80 ημέρες του Γ. Μπαζιώτη στην Ανταρκτική φέτος το χειμώνα, σε μια αποστολή αναζήτησης μετεωριτών, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τη NASA. Η έκθεση «200 χρόνια και 80 ημέρες. Από τον SERES στην Ανταρκτική» θα διαρκέσει από τις 7 έως τις 30 Νοεμβρίου.
Ακόμη, το Σαββατοκύριακο 10 και 11 Νοεμβρίου στο Μουσείο Ηρακλειδών θα διοργανωθεί εργαστήριο (workshop) σχετικά με τους μετεωρίτες, διάρκειας τεσσάρων ωρών κάθε μέρα, το οποίο απευθύνεται σε ανθρώπους άνω των 15 ετών που θέλουν να μάθουν περισσότερα για τους διαστημικούς βράχους. Θα πραγματοποιηθούν επίσης τρείς σχετικές ομιλίες στις 15,22 και 29 Νοεμβρίου.
Τον μετεωρίτη θα συνοδεύσει στην Ελλάδα ο επιμελητής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης, Λουντοβίκ Φεριέρ. Επιμελήτρια της έκθεσης, η οποία έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού, είναι η Ελένη Γραμματικοπούλου, ενώ την πρωτοβουλία έχουν στηρίξει επίσης ο δήμος Φυλής (του οποίου είναι δημότης ο κ. Μπαζιώτης) και η Εθνική Ασφαλιστική. Μόνο ένας μετεωρίτης από τους περίπου 67.000 που έχουν καταγραφεί σε παγκόσμιο επίπεδο, προέρχεται από την Ελλάδα.
Ο «Seres» είναι ο μοναδικός μετεωρίτης που έχει ανακτηθεί μέχρι σήμερα από ελληνικό έδαφος και αναφέρεται επίσημα ως ελληνικής προέλευσης στη βάση δεδομένων του διεθνούς Δελτίου Μετεωριτών του Σεληνιακού και Πλανητικού Ινστιτούτου (Meteoritical Bulletin of Lunar & Planetary Institute). Ανήκει στην κατηγορία των χονδριτών (το 86% περίπου των μετεωριτών) και αποτελεί υπόλειμμα των πρώτων σταδίων της δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος, καθώς η ηλικία του εκτιμάται ότι είναι περίπου 4,56 δισεκατομμυρίων ετών.
Σύμφωνα με την ιστορία που συνοδεύει τον μετεωρίτη, δύο Γερμανοί τον είδαν να πέφτει το 1818 στην περιοχή των Σερρών. Μετά από μερικές μέρες τον βρήκαν και τον παρέδωσαν στον Οθωμανό πασά της περιοχής, αυτός τον έδωσε στον Γερμανό γιατρό του, ο οποίος με τη σειρά του τον έδωσε σε έναν Αυστριακό καθηγητή χημείας, τον Αντρέας Σέρερ. Τελικά, αυτός τον δώρισε στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης, όπου εκτίθεται από το 1844. Το εν λόγω Μουσείο και το Σμιθσόνιαν της Ουάσιγκτον έχουν σήμερα τις μεγαλύτερες συλλογές μετεωριτών στον κόσμο.
Στη Βιέννη ο «Seres» έχει «παρέα» περίπου 10.000 μετεωρίτες που έχουν βρεθεί σε διάφορα μέρη του κόσμου και είναι ένας από τους 1.100 που εκτίθενται μόνιμα. Στα χέρια του αυστριακού μουσείου βρίσκονται τέσσερα κομμάτια από τον «ελληνικό» μετεωρίτη: το μεγαλύτερο (που θα έλθει στην Ελλάδα), έχει βάρος 4,6 κιλά, ένα μικρότερο είναι 1,3 κιλά, ενώ υπάρχουν και δύο άλλα των 52 και 150 γραμμαρίων.
Στη χώρα μας υπάρχουν μερικές ακόμα παλαιότερες ιστορικές πληροφορίες για την πτώση και ανεύρεση μετεωριτών, ωστόσο δεν υπάρχει κανένα απτό δείγμα, ώστε να χαρακτηριστούν επιβεβαιωμένες. Σε αυτές οι περιπτώσεις που χαρακτηρίζονται ως «αμφίβολοι» μετεωρίτες, ανήκουν αναφορές για πτώση μετεωριτών στην περιοχή της Λάρισας (το 1706), στη Θράκη (το 452), στους Δελφούς και στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής.
Ο κ. Μπαζιώτης μελετά εδώ και καιρό τον μετεωρίτη και προσδοκά να δημοσιεύσει τα αποτελέσματα της έρευνάς του εντός του 2019. Ο Έλληνας ορυκτολόγος ελπίζει ότι η έκθεσή του μετεωρίτη στο ελληνικό κοινό θα συμβάλει στην περαιτέρω διείσδυση της επιστήμης των μετεωριτών σε μια νέα γενιά Ελλήνων επιστημόνων.